Giáo án Giáo dục công dân Lớp 9 - Năm học 2011-2012

Tiết 1 
Bài 1
Chí công vô tư
Giảng lớp
Ngày dạy
TSHS
HS vắng
Ghi chú
9B
I-Mục tiêu bài học.
1,Về kiến thức 
Giúp Hs hiểu :
Thế nào là chí công vô tư .
Những biểu hiện của chí công vô tư. 
ý nghĩa của phẩm chất chí công vô tư. 
2, Về kỹ năng.
 Biết thể hiện chí công vô tư trong cuộc sống hàng ngày. 
3,Về thái độ.
 Đồng tình, ủng hộ những việc làm chí công vô tư, phê phán những biểu hiện không chí công vô tư. 
II-Phương pháp / Kĩ thuật dạy học tích cực.
- Kể chuyện 
- Phân tích
- Đàm thoại
- Thảo luận
III-Tài liệu và phương tiện.
- Tranh ảnh về chí công vô tư.
- sgk,sgv,gdcd9.
- Tục ngữ ca dao về chí công vô tư.
IV-Tiến trình bài dạy.
1.ổn định tổ chức lớp (1’)
 -Kiểm tra si số lớp
2.Kiểm tra bài cũ. (1’)
 -Kiểm tra đồ dùng học tập của HS
 -Nhắc nhở, chuẩn bị vở ghi, sgk của học sinh.
3.Bài mới. 
Tg
Hoạt động của GV và HS
Nội dung, kiến thức
 2’
15’
9’
13’
4’
Hoạt động 1
 Giới thiệu bài:
 GV giới thiệu tình huống: Trong lớp học Quân làm lớp trưởng nhưng thường bỏ qua khuyết điểm của những bạn chơi với mình. Em hãy nhận xét nhân vật bạn quân? Quân phải xử sự như thế nào cho phù hợp?
 Gv: Để hiểu rõ hơn về đức tính trên chúng ta cùng các em tìm hiểu bài hôm nay .
GV ghi đầu bài lên bảng 
Hoạt động 2 
 Những biểu hiện của chi công vô tư.
GV mời hs đọc truyện trong sgk 
Gv tổ chức thảo luận 4 nhóm 
Câu hỏi :
Nhóm 1:
1, nhận xét của em về Vũ Tán Đường và Trần trung Tá ?
2, Vì sao Tô Hiến Thành lại chọn Trần Trung Tá thay ông lo việc nước nhà ?Việc làm đó thể hiện đức tính gì ?
Nhóm 2:
1, Mong muốn của Bác Hồ là gì?
2, Mục đích theo đuổi của Bác Hồ là gì?
3, Tình cảm của nhân dân đối với Bác?
Nhóm 3:
 Việc làm của Bác Hồ và Tô Hiến Thành có chung phẩm chất đạo đức gì?
Nhóm 4: 
 Qua câu chuyện trên em rút ra bài học gì cho bản thân?
Hs thảo luận và cử đại diện trình bày 
 Hs cả lớp nhận xét 
Gv đánh giá : Chí công vô tư là phẩm chất đạo đức cần có của mỗi người. những biểu hiện đó không chỉ thể hiện bằng lời nói mà bằng việc làm cụ thể , là sự kết hợp giữa ý nghĩa với thực tế của cuộc sống .
 Vậy chí công vô tư là gì?
Hoạt động 3
Tìm hiểu nội dung bài học 
1,thế nào là chí công vô tư? cho ví dụ.
2, Trái với chí công vô tư là gì? (Tham lam, vụ lợi, thiên vị ...) .
3, Chí công vô tư có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống hàng ngày ?
4, Để trở thành người chí công vô tư cần phải rèn luyện như thế nào ?
 Hs trình bày cá nhân theo suy nghĩ 
Gv đánh giá
Hs ghi vào vở
Hoạt động 4:
4, Luyện tập 
 Bài 1 Sgk (trang 4)
 Gọi một HS đọc 
 Làm bài tập 2 Sgk (trang 5)
 Làm bài tập 3 sgk ( trang 6) 
 Hs thảo luận và trình bày 
 Hs cả lớp nhận xét 
 Gv tổng kết bài 
 5.Củng cố.
 -Thế nào là chí công vô tư?
 -Em cần rèn luyện như thế nào để trở thành người có phẩm chất chí công vô tư?
 -Phẩm chất chí công vô tư có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống?
 6.Giao bài về nhà. 
 *Học thuộc bài 
 *Làm bài 4 sgk (trang 5, 6)
 Chuẩn bị bài sau :
 -Đọc trước bài, trả lời câu hỏi phần gợi ý, bài 2 :Tự chủ.
=>Quân thiên vị khi giải quyết công việc chung.
I - Đặt vấn đề 
1.Tô Hiến Thành - một tấm gương về chí công vô tư
2.Điều mong muốn của Bác Hồ
Nhóm 1:
- Vũ Tán Đường hầu hạ ông rất chu đáo khi ông bị bệnh. Trần Trung Tá mải miết chống giặc nơi biên cương.
- Trần Trung Tá có khả năng lo gánh vác công việc nước nhà 
=>việc làm của Tô Hiến Thành xuất phát từ lợi ích chung, ông thực sự là người công bằng , không thiên vị, giải quyết công việc theo lẽ phải .
Nhóm 2:
- Mong muốn của Bác Hồ là Tổ quốc được giải phóng, nhân dân được ấm no, hạnh phúc.
- Mục đích sống của Bác là “làm cho ích quốc, lợi dân.”
- Nhân dân ta vô cùng yêu quý, kính trọng và khâm phục Bác. Chúng em luôn tự hào là con cháu của Bác Hồ. 
 Nhóm 3:
-Việc làm của bác hồ và Tô Hiến Thành là biểu hiện tiêu biểu của chí công vô tư .
Nhóm 4:
 Bản thân chúng em học tập tốt, tu dưỡng đạo đức để góp phần làm cho đất nước thêm giàu mạnh .
II-Nội dung bài học 
1, Thế nào là chí công vô tư 
 Chí công vô tư là phẩm chất đạo đức của con người thể hiện sự công bằng,không thiên vị, giải quyết công việc theo lẽ phải, xuất phát từ lợi ích chung đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân.
2, ý nghĩa 
- Chí công vô tư đem lại lợi ích cho tập thể và xã hội .
- Góp phần làm cho đất nước giàu mạnh, dân chủ, xã hội công bằng, văn minh .
3, Cách rèn luyện 
- Phân biệt chí công vô tư và không chí công vô tư. 
- ủng hộ người chí công vô tư. 
- Phê phán những hành vi trái với chí công vô tư.
III- Bài tập 
 Bài 1 Sgk
 *Hành vi thể hiện chí công vô tư: 
 d.Việc làm của Lan thể hiện sự công bằng, không thiên vị.
 e.Việc làm của bà Nga là đặt lợi ích của tập thể, cộng đồng lên trên lợi ích cá nhân.
 *Hành vi a, b, c, đ không chí công vo tư, vì họ đều xuất phát từ lợi ích cá nhân, từ tình cảm riêng tư mà giải quyết công việc thiên lệch, không công bằng.
 Bài 2 sgk trang 5
 *Tán thành quan điểm : d, đ
 *Không tán thành quan điểm: a, b, c.
 Bài 3 sgk trang 6
 * a. Ông Ba sai, nhưng vì nể không giám nói ra thì trở thành kẻ đồng loã, dung túng với cái sai của ông Ba.
 *b, c. ý kiến của Trung, Trang là đúng. Cần phải đứng về lẽ phải, bảo vệ ý kiến của Trang, Trung như vậy mới thấu tình đạt lí, chí công vô tư.
 V- Rút kinh nghiệm bài giảng:
..............................................................................................................................................................................................................................................................
Tiết 2 Bài 2
Tự chủ
Ngày soạn: 28-08-2011
Giảng lớp
Ngày dạy
TSHS
HS vắng
Ghi chú
9A
9B
I-Mục tiêu bài học.
1, Về kiến thức 
 - HS hiểu thế nào là tự chủ.
 - Nêu được biểu hiện của người có tính tự chủ.
 -Hiểu được vì sao con người cần phải biết tự chủ. 
2,Về kỹ năng 
- Có khả năng làm chủ được bản thân trong học tập, sinh hoạt. 
-Kĩ năng ra quết định; kĩ năng kiên định trước áp lực của bạn bè; kĩ năng thể hiện sự tự tin khi bảo vệ ý kiến của bản thân, kĩ năng kiểm soát cảm xúc
3,Về thái độ
- Có ý thức rèn luyện tính tự chủ. 
II-Phương pháp / Kĩ thuật dạy học tích cực.
- Thảo luận nhóm, xử lí tình huống, 
- Nêu gương, đàm thoại
III-Tài liệu và phương tiện. 
- Sgk, sgv gdcd 9
- Bài tập, tình huống 
IV-Tiến trình bài dạy .
1,ổn định tổ chức lớp (1’) 
2,Kiểm tra bài cũ (4’)
 Thế nào là chí công, vô tư? Nêu ví dụ? ý nghĩa của chí công vô tư ?
3, Bài mới 
Tg
Hoạt động của GV và HS
Nội dung, kiến thức 
1’
13’
9’
13’ 
Hoạt động 1
Giới thiệu bài :
 Gv đưa tình huống: Giờ tan học, Lan đang dắt xe đạp ra cổng, bất ngời có một bạn khác đâm xe đạp vào em, cả hai người đều té ngã, làm cặp sách của em vang ra rơi tung toé. Nếu em là Lan, em sẽ ứng sử như thế nào? 
(HS trả lời)
GV ghi đầu bài lên bảng 
Hoạt động 2
Tìm hiểu đặt vấn đề 
Thế nào là tự chủ?
HS đọc phần đặt vấn đề trong sgk
Gv tổ chức thảo luận, 
Chia lớp làm 4 nhóm 
Nhóm 1:
 -Nỗi bất hạnh đến với gia đình bà Tâm là gì? Thái độ của bà Tâm lúc đó ntn?
-Trước nỗi đau này bà Tâm đã làm gì ?
-Theo em bà Tâm là người như thế nào? 
Nhóm 2:
 -Trước đây N là HS như thế nao?
 -N từ một HS ngoan, đi đến chỗ nghiện ngập, trộm cắp ntn? Vì sao như vậy?
Nhóm 3:
 Qua hai câu chuyện trên em rút ra bài học gì cho bản thân ?
Nhóm 4:
 Nếu trong lớp em có bạn như N em sẽ làm gì?
Hs thảo luận và trình bày 
Hs nhận xét 
 Những người không có tính tự chủ, thường dẫn đến hậu quả gì?
Gv nhận xét và đánh giá: Nhà trường và xã hội đang đứng trước thách thức lớn đó là mặt trái của cơ chế thị trường, lối sống thực dụng, ích kỷ... xa hoa của một số thanh niên không biết làm chủ bản thân mình. Vì vậy mỗi người cần làm chủ hành vi và suy nghĩ của mình trong hành động và việc làm .
Hoạt động 3:
Tìm hiểu nội dung bài học
Gv tổ chức đàm thoại 
Câu hỏi:
 - Tự chủ là gì?
 -Thế nào là người có tính tự chủ? 
 -Nêu những biểu hiên của tính tự chủ? 
 (Bình tĩnh, tự tin, không nóng nảy, vội vàng, gặp khó hăn không chán nản, sợ hãi, cư xử với mọi người ôn tồn, lịch sự...)
 -Nêu những biểu hiện không có tính tự chủ? 
 (Hành vi bồng bột, nóng nảy, gây gổ, to tiếng, hoang mang, sợ hãi, chán nản, dễ bị dụ dỗ, lôi kéo để làm việc xấu...)
Hs trình bày cá nhân 
Gv đánh giá 
 - Ngựời tự chủ có những biểu hiện gì ?
 - Vì sao con người cần có tính tự chủ?
 -Muốn có đức tính tự chủ cần rèn luyện như thế nào?
Hs trả lời theo suy nghĩ
Gv đánh giá
Hs ghi vào vở 
Hoạt động 4:
4, Luyện tập và củng cố
 Tình huống: Khi có người bạn rủ em làm điều gì đó sai trái (hút thuốc lá, trốn học, uống rượu...) em sẽ làm gì?
Bài tập 1sgk trang 8
Hs đọc yêu cầu bài tập 
Hs làm bài cá nhân và trình bày theo suy nghĩ 
Hs nhận xét 
Bài tập 3 sgk trang 8
Hs thảo luận theo nhóm bàn
Hs cử đại diện trình bày
Hs nhận xét
Gv đánh giá
 * Em hãy kể một số tấm gương có tính tự chủ mà em biết? (qua sách báo, đài xung quanh em)
I-Đặt vấn đề
Nhóm 1:
- - Con trai bà Tâm nghiện ma tuý và nhiễm HIV/AIDS; bà Tâm choáng váng, đău khổ, mất ăn mất ngủ, nhưng bà không khóc trước mặt con.
 - Bà đã nén chặt nỗĩ đau để chăm sóc con, gần gũi yêu thương con, tích cực giúp đỡ những người bị nhiêm HIV/AIDS
=>Bà Tâm là người biết làm chủ tình cảm, hành vi của mình .
Nhóm 2:
- Trước đây N là hs ngoan, học khá.
 - N bị bạn bè xấu rủ rê, lôi kéo, tập hút thuốc lá, uống rượu, đua xe; trốn học liên miên, trượt tốt nghiệp lớp 9; bạn bè rủ hút cần sa bị nghiện rồi trộm cắp.
=> Vì N không làm chủ được hành vi của mình, gây hậu quả xấu cho bản thân, gia đình và xã hội
Nhóm 3:
 -Bà tâm là người có đức tính tự chủ, vượt khó khăn, không bi quan, chán nản trước hoàn cảnh khó khăn của gia đình.
 -N không có đức tính tự chủ, thiếu tự tin, không có bản lĩnh, vì thế sa vào con đường nghiện ngập.
Nhóm 4:
 Động viên gần gũi, giúp đỡ bạn để trở thành người tốt.
 Mỗi người cần có đức tính tự chủ để không phải mắc sai lầm như N.
=>N là người không có tính tự chủ, nên dễ sa vào các tệ nạn xã hội
II-Nội dung bài học.
1.Thế nào là tự chủ.
 Tự chủ là làm chủ bản thân. Người biết tự chủ là người làm chủ được suy nghĩ, tình cảm, hành vi của mình trong mọi hoàn cảnh, tình huống, luôn có thái độ bình tĩnh, tự tin và biết tự điều chỉnh hành vi của mình.
2. Biểu hiện 
- Thái độ bình tĩnh tự tin 
- Biết điều chỉnh hành vi của mình, biết tự kiểm tra đánh giá ... oanh tròn vào chữ cái trước câu em chọn)
A. Một người đang đi xe máy trên đường, bất ngờ có một em bé chạy ngang qua đầu xe, người điều khiển xe máy phanh gấp làm nhiều người đi sau bị ngã.
B. Một người lái xe uống rượu say, không làm chủ được tay lái, đã đâm xe vào người đi đường. 
C. Một bệnh nhân tâm thần, khi lên cơn đã đập phá tài sản của người khác.
D. Một em bé lên 5 tuổi, nghịch lửa làm cháy gian bếp của nhà hàng xóm.
Câu 4 (0,5 điểm)
Người nào sau đây không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi của mình? (hãy khoanh tròn chữ cái trước câu mà em chọn)
A. Người đủ 16 tuổi phạm tội quy định trong Bộ luật Hình sự .
B. Những người mắc bệnh tâm thần phạm tội quy định trong Bộ luật Hình sự.
C. Người mới 14 tuổi phạm tội tổ chức buôn bán ma tuý. 
D. Người cao tuổi phạm tội quy định trong Bộ luật Hình sự . 
II. Tự luận (7,5 điểm)
Câu 1 (2 điểm)
Em hãy nêu những hậu quả xấu do nạn tảo hôn gây ra đối với người tảo hôn, đối với gia đình của họ.
Câu 2 (1,5 điểm)
Thế nào là quyền tham gia quản lí Nhà nước, quản lí xã hội? 
Em hãy nêu 4 việc công dân có thể làm để tham gia quản lí Nhà nước, quản lí xã hội.
Câu 3 (1,5 điểm)
Cho tình huống sau:
 Cửa hàng nhà bà Ba có giấy phép kinh doanh hàng điện tử, nhưng vì hàng bán được ít nên gần đây bà đã tự ý bán thêm hàng ăn vào buổi sáng. Có người nhắc nhở bà làm như vậy là trái với giấy phép kinh doanh.
 Bà trả lời:	
- Lắm chuyện quá! Đầy người không có giấy phép vẫn bán hàng ăn sáng đấy thôi, tôi còn hơn họ là có giấy phép kinh doanh. Chẳng lẽ tôi lại đi xin hai giấy phép kinh doanh à?
Hỏi :
1/ Việc làm của bà Ba là đúng hay sai? Vì sao? 
2/ Nếu ở vị trí của bà Ba, em sẽ làm gì?
Câu 4 (1,5 điểm)
	Để về nhà nhanh, Hoàng đã đi vào đường ngược chiều nên bị chú công an viết giấy xử phạt vi phạm hành chính.
	Mẹ Hoàng cho rằng chú công an xử phạt như vậy là sai. Vì Hoàng mới 15 tuổi, chưa đến tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính.
	Theo em, ý kiến của mẹ Hoàng là đúng hay sai ? Vì sao ? 
Đáp án và hướng dẫn chấm
I. Trắc nghiệm khách quan (2,5 điểm)
Câu 1 (1 điểm)
	Yêu cầu điền chỗ trống theo thứ tự sau:
- hành vi gây nguy hiểm cho xã hội điền vào đoạn trống thứ nhất 	(0,5 điểm)
- hành vi xâm phạm các quy tắc quản lí của nhà nước điền vào đoạn trống thứ hai. 	(0,5 điểm)
Câu 2. (0,5 điểm)
Khoanh tròn câu D.
Câu 3 (0,5 điểm)
 Khoanh tròn câu C.	
Câu 4 (0, 5 điểm)
Khoanh tròn câu B.
II. Tự luận (7,5 điểm)
Câu 1 (2 điểm)
Yêu cầu học sinh nêu được các ý sau :
a/ Đối với bản thân người tảo hôn, cần nêu được 2 hậu quả: sinh con sớm và sinh nhiều con trong khi cơ thể chưa phát triển đầy đủ nên ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ; không tiến bộ được vì vướng bận gánh nặng gia đình. 	(1 điểm)
b/ Đối với gia đình, cần nêu được 2 hậu quả: Đời sống gia đình khó khăn vì vợ chồng trẻ chưa có kinh tế vững vàng; cha mẹ trẻ thiếu kinh nghiệm chăm sóc, giáo dục con, quản lý gia đình; con cái nheo nhóc,..... 	(1 điểm)
Câu 2 (1,5 điểm)
Yêu cầu học sinh nêu được các ý sau :
a/ Quyền tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội là quyền tham gia xây dựng bộ máy nhà nước và các tổ chức xã hội; tham gia bàn bạc, tổ chức thực hiện, giám sát và đánh giá các hoạt động, các công việc chung của nhà nước và xã hội. 	(0,5 điểm)	b/ Nêu được 4 việc công dân có thể làm để tham gia quản lí Nhà nước, quản lí xã hội . 	(1 điểm - mỗi việc được 0,5 điểm)
Ví dụ như: 
- Trực tiếp tham gia các công việc quản lý nhà nước, quản lý xã hội hoặc gián tiếp thông qua đại biểu của nhân dân (đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp).
- Khiếu nại hoặc tố cáo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc làm trái pháp luật của một cơ quan nhà nước.
- Đóng góp ý kiến với một cơ quan nhà nước về công việc của họ.
- Đề xuất biện pháp về an toàn giao thông.
	V,v...
Câu 3 (2,5 điểm)
Học sinh có thể có cách diễn đạt khác nhưng cần nêu được những ý cơ bản sau :
- Việc làm của bà Ba là sai 	(0,5 điểm)
- Vì: Kinh doanh ngành nghề, mặt hàng nào cũng phải có giấy phép kinh doanh.	(1 điểm)
- Nếu ở vị trí của bà Ba sẽ :	+ Lựa chọn một ngành kinh doanh phù hợp nhất với điều kiện của mình.
(0,5 điểm)
+ Phải kinh doanh đúng giấy phép, nếu muốn chuyển sang bán hàng ăn phải xin giấy phép kinh doanh.	(0,5 điểm)
Câu 4 (1,5 điểm)
Học sinh nêu được:
- ý kiến của mẹ Hoàng là sai 	(0,5 điểm)
- Vì: Theo điều 6, Pháp lệnh Xử lí vi phạm hành chính năm 2002 thì người đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị xử lí hành chính do cố ý. Hoàng đã 15 tuổi, lại cố ý đi vào đường ngược chiều nên chú công an xử phạt hành chính Hoàng là đúng. 	(1 điểm)
Câu hỏi ôn tập
Thế nào là dân chủ và kỷ luật? Hãy kể lại một việc làm của em thể hiện tốt dân chủ và tôn trọng kỷ luật của nhà trường?
Thực hiện tốt dân chủ và kỷ luật có ý nghĩa như thế nào? Để thực hiện tốt dân chủ và kỷ luật trong nhà trường , học sinh chúng ta cần phải làm gì?
Thế nào là tình hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới? Đảng và nhà nước ta có những chính sách gì đối với tình hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới?
Thế nào là tình hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới? ý nghĩa của nó
Thế nào là hợp tác cùng phát triển? ý nghĩa của hợp tác cùng phát triển?
Đảng và nhà nước ta có chính sách gì với hợp tác cùng phát triển?
Thế nào là năng động, sáng tạo? Cách rèn luyện năng động, sáng tạo?
Thế nào là năng động ,sáng tạo? ý nghĩa cuả năng động , sáng tạo?
Lý tưởng sống là gì?Lý tưởng của thanh niên trong thời kỳ giải phóng dân tộc là gì? Nêu một số gương tiêu biểu?
Thế nào là lý tưởng sống cao đẹp? Khi lý tưởng của mỗi người phù hợp với lý tửng của dân tộc sẽ có ý nghĩa gì?
Lý tưởng của thanh niên ngày nay là gì? Nêu một vài gương tiêu biểu?
Câu hỏi:
Hôn nhân là gì?nêu những nguyên tắc cơ bản trong chế độ hôn nhân Việt Nam?
Hôn nhân là gì? Nêu những trường hợp cấm kết hôn?
Kinh doanh là gì?Quyền tự do kinh doanh? Trách nhiệm của công dân trong kinh doanh?
Thuế là gì?vì sao nhà nước quy định mức thuế chênh lệch nhau? Thuế có tác dụng như thế nào?
Nêu quyền và nghĩa vụ lao động của công dân?
Nhà nước có trách nhiệm gì đối với quyền và nghĩa vụ lao động của công dân?
Quyền lao động là gì?nhà nước quy định quyền lao động như thế nào?
Vi phạm pháp luật là gì? Nêu nội dung những loại vi phạm pháp luật? 
Trách nhiệm pháp lý là gì? Nêu nội dung những loại trách nhiệm pháp lý?
Để mọi người thực hiện tốt pháp luật nhà nước có trách nhiệm gì? Công dân có trách nhiệm gì?	 
..............................................Bàilàm.............................................................................
.......................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.............................................................................................................................
.......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
.
......................................................................................................................................
.
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................................................................................................