Giáo án Toán 4 - Tiết 126: Phép chia phân số

Thứ sáu ngày 25 tháng 02 năm 2011
Toán: Tiết 126
PHéP CHIA PHâN Số.
 I. Mục tieõu : 	
1. Kieỏn thửực : Giuựp HS bieỏt thửùc hieọn pheựp chia phaõn soỏ: Laỏy phaõn soỏ thửự nhaỏt nhaõn vụựi phaõn soỏ thửự hai ủaỷo ngửụùc.
2. Kyừ naờng : Reứn kú naờng thửùc hieọn pheựp chia phaõn soỏ.
3. Thaựi ủoọ : Giaựo duùc hoùc sinh sửù nhanh nhaùy, tớnh toaựn chớnh xaực vaứ khoa hoùc.
 II. Đồ dựng dạy học:
GV :
 SGV, Bảng phụ
HS :
 VBT, SGK , baỷng con.
 III. Caực hoaùt ủoọng dạy học :
HOAẽT ẹOÄNG DAẽY
TL
HOAẽT ẹOÄNG HOẽC
A. Kiểm tra bài cũ : 
 - Tiết Toán trước các em học bài gì?
- Yêu cầu HS làm bảng con
Tìm của 12 m
- Yêu cầu 1 em lên làm bảng lớp bài 3/ 135 của tiết trước
-Gv nhận xét bảng con + bảng lớp đưa đáp án đúng -> ghi điểm
- N/x chấm vở bài tập.
- N/x chung phần kiểm tra bài cũ
B.Baứi mụựi :
1. Giụựi thieọu baứi.
- Gv đưa ví dụ : Hình chữ nhật ABCD có diện tích m2, chiều rộng là m. Tính chiều dài của hình đó.
- Bài toán cho biết gì?
B
A
-> Giáo viên đưa hình vẽ minh hoạ và nêu phần bài toán cho ở trong hình vẽ
7
15
m
3
2
m2
D
C
- Bài toán hỏi gì?
- Quan sát hình vẽ cho biết những cạnh nào là chiều dài của hình.
- Vậy bài toán yêu cầu tìm chiều dài của hình là cạnh AB hoặc DC.
? m
-> Gv đưa ?m vào cạnh AB của hình?
m
3
2
m2
15
D
C
A
B
7
- Khi biết số đo diện tích và chiều rộng muốn tính chiều dài ta làm như thế nào?
- Viết phép tính tính chiều dài của hình chữ nhật.
- Yêu cầu HS khác nhận xét.
- Gv nhận xét ghi bảng
- Đọc số bị chia và số chia của phép tính trên? Cho biết đó là số gì?
- Vậy đây là phép tính chia gì?
-> Nhận xét và kết luận: Đây chính là phép chia phân số mà tiết học hôm nay cô trò chúng ta cùng đi tìm hiểu
-> GV ghi bảng: Phép chia phân số
2. Hướng dẫn thực hiện phép chia phân số
- GV hướng dẫn: để thực hiện được phép chia này ta lấy phân số thứ nhất nhân với phân số thứ 2 đảo ngược.
- Phân số thứ nhất và phân số thứ hai là gì 
- Muốn viết phân số thứ hai đảo ngược ta làm như thế nào?
-Vậy phân số đảo ngược của phân số là phân số nào? 
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi trong 1 phút để tìm ra kết quả của phép tính.
- Gv yêu cầu các nhóm báo cáo -> Gv ghi bảng
- Em lấy phân số ở đâu ra?
-Những nhóm nào có cách làm và kết quả như nhóm bạn
-Yêu cầu HS nêu cách thử lại
- yêu cầu 1 HS thử lại -> Gv ghi bảng
- Yêu cầu 1 HS nhận xét
- Gv nhận xét kết luận và ghi bảng: Vậy chiều dài hình chữ nhật là m. 
- Trong phép tính trên phân số nào là phân số đảo ngược của phân số 
- Yêu cầu 2 HS nhắc lại.
- Dửùa vaứo caựch giaỷi baứi toaựn treõn, hãy neõu caựch thửùc hieọn pheựp chia hai phaõn soỏ.
- Yêu cầu HS khác nhận xét
GV nhận xét rồi ghi bảng: ẹeồ thửùc hieọn pheựp chia hai phaõn soỏ, ta laứm nhử sau: Laỏy phaõn soỏ thửự nhaỏt nhaõn vụựi phaõn soỏ thửự hai ủaỷo ngửụùc.
- Chúng ta vừa học phép tính chia gì
- Lấy 1 ví dụ về phép chia 2 phân số rồi thực hiện phép tính đó
- Để khắc sâu kiến thức vừa học cô trò chúng ta đi vào phần bài tập.
3. Hướng dẫn làm bài tập:
Bài 1
- Hs nêu yêu cầu của bài? 
- Muốn viết phân số đảo ngược của một phân số ta làm như thế nào?
- yêu cầu HS làm miệng.
- Yêu cầu HS khác nhận xét
- Gv nhận xét đưa đáp án đúng.
 -> ->
 -> ->
 ->
- Bài tập 1 các em vừa thực hành kiến thức gì?
- Trong phép tính chia thì phân số được đảo ngược ở vị trí nào? 
 - Chuyển ý: Vậy bây giờ chúng ta sẽ vận dụng cách viết phân số đảo ngược vào thực hành phép chia ở bài tập hai 
- Gv ghi bảng 
 Bài 2
- Yêu cầu HS nêu yêu cầu của bài tập 2.
- Em có nhận xét gì về phép tính trong bài tập 2
- Để thực hiện phép chia hai phân số, ta làm như thế nào ?
- Yêu cầu cả lớp làm bảng con ý a.
- Yêu cầu 2 HS lên bảng làm ý b và ý c
- Yêu cầu HS khác nhận xét và nêu cách làm.
- Gv nhận xét và đưa đáp án đúng
a): = x = 
b): = x =
c): = x = 
- Bài tập 2 các em vừa thực hành kiến thức gì?
Chuyển ý : Để biết phép tính chia còn có mối quan hệ như thế nào với các phép tính khác thì cô trò chúng ta cùng tìm hiểu ở bài tập 3.
- Gv ghi bảng 
 Bài 3
- Nêu yêu cầu của bài 3.
- Gv yêu cầu HS làm bảng con ý a theo tổ. Mỗi tổ 1 phép tính.
- Yêu cầu HS khác nhận xét và nêu cách làm.
- Gv đưa đáp án đúng.
a) x =
:=x==
:= x = = 
- Gv chỉ vào x= và hỏi
 là tích của các phân số nào ?
- Khi lấy chia cho thì ta được phân số nào? 
-Khi lấy chia cho thì ta được phân số nào ?
- Vậy khi lấy tích 2 phân số chia cho phân số này thì được thương là gì ?
- Yêu cầu HS vận dụng ý a thảo luận nhóm tìm kết quả của phép tính ở ý b mà không cần thực hiện tính
Yêu cầu HS trả lời miệng 
Yêu cầu HS khác nhận xét.
Gv nhận xét đưa đáp án đúng 
b.x= 
: =
:=
- Tại sao không cần thực hiện được phép tính mà em điền luôn được kết quả
 Chuyển ý: Qua 3 bài tập cô thấy các em thực hành tính rất tốt bây giờ chúng ta sẽ vận dụng thực hành tính vào để giải toán có lời văn.
- GV ghi bảng 
 bài 4
- Gọi 2 em đọc đề bài.
- Bài toán hỏi gì ?
- Bài toán cho gì?
- Bài toán này giống bài nào các em đã làm ở trên ?
- Yêu cầu HS làm vở toán lớp + bảng phụ 
- Nhận xét, chữa bài, đưa đáp án đúng -> tuyên dương HS làm tốt 
 Bài giải.
 Chiều dài của hình chữ nhật đó là: 
 : = (m)
 Đáp số : (m)
C. Củng cố – dặn dò:
 Chuyển ý: Cô thấy các em vừa thực hành tính rất tốt vậy bây giờ cô sẽ thưởng cho các em 1 trò chơi. Các em có thích không ?
- Gv giới thiệu tên trò chơi 
“ Ai nhanh hơn”
- Yêu cầu của bài là Đúng ghi Đ, sai ghi S. Thời gian chơi 1 phút.
- Để thực hiện phép chia 2 phân số, ta làm như sau:
a) Lấy phân số thứ nhất nhân với phân số thứ hai .
b) Lấy phân số thứ nhất nhân với phân số thứ hai đảo ngược.
c) Lấy phân số thứ hai nhân với phân số thứ nhất đảo ngược.
- Yêu cầu 2 đại diện 2 tổ lên thi 
- Nhận xét đối chiếu đáp án
- Tuyên dương bạn thắng cuộc
- Các em học bài gì?
- Để thực hiện phép chia 2 phân số ta làm như thế nào
- Nhận xét tiết học
- Dặn về nhà làm vở bài tập và chuẩn bị bài sau “Luyện tập” . 
 5’
 2’
8’
2’
4’
 5’
5’
 4’
- Tiết Toán trước em học bài tìm phân số của một số
- HS làm bảng con 
 của 12 mét là
 12 x = 4(m)
 Đáp số : 4m
- HS làm
Bài giải
Số học sinh nữ của lớp 4A là:
16 x = 18 (học sinh)
Đ/ số: 18 học sinh
- Hs nhận xét
- HS lắng nghe
- 2 HS nối tiếp đọc ví dụ
- Bài toán cho biết hình chữ nhật ABCD có diện tích m2, chiều rộng là m.
- Bài toán hỏi: Tính chiều dài của hình đó
- Trong hình vẽ thì chiều dài của hình là cạnh AB và DC
- Quan sát
- Khi biết số đo diện tích và chiều rộng, muốn tính chiều dài ta lấy diện tích chia cho chiều rộng.
- 
- HS nhận xét
- và đó là 2 phân số.
- Phép chia 2 phân số
- 3 em nhắc lại tên
Bài: Toán : Phép chia phân số
- 2 em nhắc lại.
- Phân số thứ nhất là ; phân số thứ hai là . 
- Ta đảo tử số xuống mẫu và mẫu số lên tử số
- Vậy phân số đảo ngược của phân số là phân số 
- Hs thảo luận rồi báo cáo kết quả
 : = ì = = .
- Phân số là phân số đảo ngược của phân số 
- HS giơ tay
- Lấy chiều dài nhân với chiều rộng mà kết quả bằng diện tích thì kết quả là đúng
- HS nêu x= = 
-Trong phép tính trên phân số là phân số đảo ngược của phân số 
- HS trả lời: Để thực hieọn pheựp chia hai phaõn soỏ,ta laứm nhử sau: “Ta laỏy phaõn soỏ thửự nhaỏt nhaõn vụựi phaõn soỏ thửự hai ủaỷo ngửụùc”.
- 3 HS nhắc lại
- Chúng ta vừa học phép tính chia 2 phân số
- HS lấy ví dụ
- Viết phân số đảo ngược của mỗi phân số sau: ;;;;
- Muốn viết phân số đảo ngược của một phân số ta đảo tử số xuống mẫu số, mẫu số lên tử số.
- Hs trả lời miệng
- Hs khác nhận xét
- Hs quan sát
- Viết phân số đảo ngược của một phân số.
- Trong phép tính chia thì phân số được đảo ngược ở vị trí thứ hai gọi là số chia 
- HS lắng nghe
- Tính
- Đây đều là các phép chia hai phân số
- Để thực hiện phép chia hai phân số, ta làm như sau: lấy phân số thứ nhất nhân với phân số thứ hai đảo ngược. 
- HS làm bảng con ý a
- 2 HS lên bảng làm ý b và ý c
- HS nhận xét và nêu cách làm.
Bài tập 2 các em vừa thực hành cách chia 2 phân số 
- Tính
- HS làm bảng con : Tổ 1 phép thứ nhất, tổ 2 phép thứ 2, tổ 3 phép thứ 3
- HS nhận xét và nêu cách làm
 là tích của các phân số và 
Khi lấy chia cho thì ta được phân số 
- Khi lấy chia cho thì ta được phân số 
- Vậy khi lấy tích 2 phân số chia cho phân số này thì được thương là phân số kia.
- HS thảo luận
- HS trả lời miệng 
- Hs khác nx.
- Vì em dựa vào phép .x= và kết luận rút ra ở ý a là khi ta lấy tích 2 phân số chia cho phân số này được phân số kia. 
- HS đọc 
- Tính chiều dài của hình
- Cho hình chữ nhật có diện tích m2. Chiều rộng m
- Bài toán này giống bài này giống bài toán ở ví dụ đã làm ở trên.
- HS làm
- Có ạ
- HS dưới lớp cổ vũ
- Phép chia phân số
- 3 em trả lời 
- HS lắng nghe