Giáo án Lịch sử 4 tiết 14: Nhà Trần thành lập

LỊCH SỬ :
Tiết 14 : NHÀ TRẦN THÀNH LẬP
I. MỤC TIÊU : 
- Biết rằng sau nhà Lý là nhà Trần, kinh đô vẫn là Thăng Long, tên nước vẫn là Đại Việt:
+ Đến cuối thế kỉ XII nhà Lý ngày càng suy yếu, đầu năm 1226, Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh, nhà Trần được thành lập.
+ Nhà Trần vẫn đặt tên kinh đô là Thăng Long, tên nước vẫn là Đại Việt.
* HS khá, giỏi: Biết những việc làm của nhà Trần nhằm củng cố, xây dựng đất nước: chú ý xây dựng lực lượng quân đội, chăm lo bảo vệ đê điều, khuyến khích nông dân sản xuất.
* Giảm tải: Em có nhận xét gì về quan hệ giữa vua với quan, vua với dân dưới thời nhà Trần.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
	- Hình minh họa trong SGK.
	- Phiếu học tập cho HS.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
BÀI CŨ: 
- Hãy trình bày kết quả của cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược lần thứ hai?
- Theo em, vì sao nhân dân ta có thể giành được chiến thắng vẻ vang ấy ?
* GV nhận xét, ghi điểm.
 B. BÀI MỚI: 
* Giới thiệu bài : Nhà Lý thành lập vào năm 1009, sau hơn 200 năm tồn tạo đã có công lao to lớn trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước ta. Tuy nhiên, cuối thời Lý, vua quan ăn chơi sa đọa, nhân dân đói khổ, giặc ngoại xâm lăm le xâm chiếm nước ta. Trước tình hình đó, nhà Trần lên thay nhà Lý. Bài học hôm nay giúp các em hiểu hơn về sự thành lập của nhà Trần.
HOẠT ĐỘNG DẠY
HOẠT ĐỘNG HỌC
* Hoạt động 1 : Hoàn cảnh ra đời của nhà Trần.
- Yêu cầu HS đọc SGK đoạn “Đến cuối thế kỉ XII ... Nhà Trần được thành lập”
- 1 HS đọc.
- Hỏi : Hoàn cảnh nước ta cuối thế kỉ XII ntn?
- Cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu, nội bộ triều đình lục đục, đời sống nhân dân khổ cực. Giặc ngoại xâm lăm le xâm lược nước ta. Vua Lý phải dựa vào thế lực của nhà Trần để giữ ngai vàng.
- Trong hoàn cảnh đó, nhà Trần đã thay thế nhà Lý ntn ?
- GV kết luận : Khi nhà Lý suy yếu, tình hình đất nước khó khăn, nhà Lý không còn gánh vác được việc nước nên sự thay thế nhà Lý bằng nhà Trần là một điều tất yếu. Chúng ta cùng tìm hiểu tiếp bài để biết nhà Trần đã làm gì để xây dựng và bảo vệ đất nước.
Dưới thời nhà Trần, kinh đô là gì? Và tên nước là gì?
- Vua Lý Huệ Tông không có con trai nên truyền ngôi cho con gái là Lý Chiêu Hoàng. Trần Thủ Độ tìm cách cho Lý Chiêu Hoàng lấy Trần Cảnh, rồi nhường ngôi cho chồng. Nhà Trần được thành lập.
Kinh đô là Thăng Long, tên nước là Đại Việt.
* Hoạt động 2 : Nhà Trần xây dựng đất nước. (HS khá, giỏi)
- GV tổ chức cho HS làm việc cá nhân hoàn thành phiếu học tập.
- HS đọc SGK và hoàn thành phiếu.
Phiếu học tập
Họ và tên : ........................................
1. Đánh dấu x vào £ trước ý trả lời đúng nhất cho mỗi câu hỏi dưới đây.
a) Nhà Trần làm gì để xây dựng quân đội ?
£ Tuyển tất cả trai tráng từ 16 đến 30 tuổi vào quân đội.
£ Tất cả các trai tráng khỏe mạnh đều được tuyển vào quân đội sống tập trung trong doanh trại để luyện tập hằng ngày.
£ Trai tráng khỏe mạnh được tuyển vào quân đội, thời bình thì ở làng sản xuất, lúc có chiến tranh thì tham gia chiến đấu.
b) Nhà trần làm gì để phát triển nông nghiệp ?
£ Đặt thêm chức quan Hà đê sứ để trông coi đê điều
£ Đặt thêm chức quan Khuyến nông sứ để khuyến khích nông dân sản xuất.
£ Đặt thêm chức quan Đồn điền sứ để tuyển mộ người đi khẩn hoang.
£ Tất cả các ý trên.
- GV yêu cầu HS báo cáo kết quả trước lớp.
- 3 HS lần lượt báo cáo kết qủa.
- GV kết luận về những việc nhà Trần đã làm để xây dựng đất nước.
GV giải thích Hà đê sứ, Khuyến nông sứ, đồn điền sứ.
Xây dựng lực lượng quân đội, lập thêm Hà đê sứ trông coi việc đắp đê, quan tâm đến việc phát triển nông nghiệp và phàng thủ đất nước.
C. CỦNG CỐ, DẶN DÒ: 
- Gọi HS đọc phần ghi nhớ.
- Về nhà học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài.
- Nhận xét tiết học.
Bài sau : Nhà Trần và việc đắp đê.
********************************************************************