Sáng kiến kinh nghiệm Hướng dẫn học sinh khối 4 giải toán bằng sơ đồ đoạn thẳng

PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lý do chän ®Ò tµi
Trong hÖ thèng gi¸o dôc cã mét bËc häc ®­îc coi lµ nÒn mãng ®ã lµ bËc tiÓu häc.
TiÓu häc lµ cÊp häc nÒn t¶ng ®Æt c¬ së ban ®Çu cho viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch cña con ng­êi, ®Æt nÒn mãng v÷ng ch¾c cho gi¸ dôc phæ th«ng vµ cho toµn bé hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu trªn, nhµ tr­êng tiÓu häc ®· duy tr× d¹y häc to¸n, viÖc gióp c¸c em häc tèt m«n häc, häc cã ph­¬ng lµ môc tiªu hµng ®Çu ®­îc ®Æt ra trong mäi tiÕt häc. §Ó lµm ®­îc viÖc ®ã, ng­êi gi¸o viªn cÇn gióp häc sinh ph©n tÝch bµi to¸n nh»m nhËn biÕt ®­îc ®Æc ®iÓm, b¶n chÊt bµi to¸n, tõ ®ã lùa chän ®­îc ph­¬ng ph¸p gi¶i thÝch hîp. Trong c¸c ph­¬ng ph¸p gi¶i to¸n ë tiÓu häc, t«i thÊy ph­¬ng ph¸p “gi¶i to¸n b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng” cã nhiÒu ­u ®iÓm. Ph­¬ng ph¸c nµy gióp cho häc sinh lËp kÕ ho¹nh gi¶ mét c¸ch dÔ dµng, gióp cho sù ph¸t triÓn kü n¨ng, kü x¶o, n¨ng lùc, t­ duy vµ kh¶ n¨ng gi¶i to¸n cña c¸c em.
Tõ nh÷ng lý do trªn, t«i ®· chän ®Ó tµi “H­íng dÉn häc sinh líp 4 gi¶i to¸n b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng” ®Ó t×m hiÓu vµ nghiªn cøu nh»m n©ng cao sù hiÓu biÕt vÒ to¸n häc, n©ng cao kh¶ n¨ng gi¶i to¸n cho sinh vµ b­íc ®Çu ®· thu ®­îc kÕt qu¶ mong muèn.
2/.Mục đích nghiên cứu:
Từ thực tế tình hình đổi mới sách Giáo Khoa lớp 4 và đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực , sáng tạo của học sinh. Bên cạnh đó, có một đề xuất ý kiến nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục.
3/.Đối tượng nghiên cứu:
 H­íng dÉn häc sinh líp 4 gi¶i to¸n b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng” 
4/. Khách thể nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu có sự phối hợp của Giáo viên Chủ nhiệm với hội cha mẹ học sinh của lớp, các ban ngành đoàn thể của trường và tất cả các em học sinh lớp 4B
5/. Các phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu tìm hiểu để hoàn thành đề tài đã sử dụng một số phương pháp như:
-Phương pháp test
-Phương pháp điều tra.
-Phương pháp đàm thoại.
- Phương pháp thảo luận nhom
PHẦN NỘI DUNG
II. C¬ së thùc tiÔn
§Ó gi¶i ®­îc mét bµi to¸n, häc sinh cÇn ph¶i thùc hiÖn ®­îc thao t¸c ph©n tÝch ®­îc mét liªn hÖ vµ phô thuéc trong bµi to¸n ®ã. Muèn lµm ®­îc viÖc nµy ng­êi ta th­êng dïng c¸c h×nh thøc vÒ thay cho c¸c sè ®Ó minh häa c¸c quan hÖ cña bµi to¸n. Ta ph¶i chän, s¾p xÕp c¸c h×nh vÏ ®ã mét c¸ch hîp lý ®Ó dÔ dµng thÊy ®­îc c¸c mèi liªn hÖ vµ phô thuéc gi÷a c¸c ®¹i l­îng. T¹o ra mét h×nh ¶nh cô thÓ gióp ta suy nghÜ t×m tßi c¸ch gi¶i.
ViÖc sö dông s¬ ®å ®o¹n th¼ng trong gi¶i to¸n cã t¸c dông rÊt lín. Nh×n vµo s¬ ®å häc sinh sÏ ®Þnh ra ®­îc c¸ch gi¶i, cã khi nhËn thÊy ngay kÕt qu¶ bµi to¸n. V× lÏ ®ã mµ ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc dïng phæ biÕn, lµm chç dùa cho viÖc t×m kÕ ho¹ch gi¶i to¸n.
ë líp 4, c¸c em ®· ®­îc häc gi¶i c¸c bµi to¸n ®iÓn h×nh b»ng ph­¬ng ph¸p s¬ ®å ®o¹n th¼ng nh­ “T×m sè trung b×nh céng”, “t×m hai sè khi biÕt tæng vµ tû sè cña hai sè ®ã”, “t×m hai sè khi biÕt hiÖu vµ tû sè cña hai sè ®ã”, “t×m hai sè khi biÕt tæng vµ hiÖu c¶u hai sè ®ã”. V× vËy, trong qu¸ tr×nh d¹y gi¶i to¸n líp 4, ng­êi gi¸o viªn cÇn sö dông triÖt ®Ó ph­¬ng ph¸p nµy ®Ó gióp c¸c em häc sinh n¾m ch¾c b¶n chÊt cña mçi d¹ng to¸n, nhËn d¹ng nhanh vµ ph¸t huy ®­îc tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña häc sinh.
III, Qóa tr×nh triÓn khai gi¶I quyÕt vÊn ®Ò 
Tõ viÖc nghiªn cøu c¬ së thùc tiÔn vµ c¬ së lý luËn cña viÖc d¹y häc, trong n¨m häc 2011 - 2012 t«i nhËn thÊy trong thùc tÕ nhiÒu häc sinh rÊt lóng tóng trong viÖcph©n tÝch bµi to¸n ®Ó lùa chän ph­¬ng ph¸p gi¶i thÝch hîp do c¸c em ch­a n¾m v÷ng c¸c ph­¬ng ph¸p gi¶i to¸n. Lµ mét gi¸o viªn trùc tiÕp ®øng líp, t«i ®· nhËn thÊy h¹n chÕ nµy. V× vËy, ®Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm vµ ph¸t huy ­u ®iÓm cña häc sinh ngay vµo ®Çu n¨m häc 2008 - 2009, t«i ®· lùa chän ph­¬ng ph¸p nµy c¸c em cã thÓ gi¶i quyÕt ®­îc mét sè l­îng lín bµi tËp cã trong ch­¬ng tr×nh. Sau ®©y lµ vÝ dô minh häa cho mét sè d¹ng to¸n cô thÓ ë ®Çu n¨m häc nµy.
1. D¹ng to¸n “t×m sè trung b×nh céng”
 Bµi to¸n 
 Mét tæ s¶n xuÊt ngµy ®Çu lµm ®­îc 50 s¶n phÈm, ngµy thø hai lµm ®­îc 60 s¶n phÈm, ngµy thø ba lµm ®­îc 70 s¶n phÈm. Hái trung b×nh mçi ngµy tæ ®ã lµm ®­îc bao nhiªu s¶n phÈm.
Gi¸o viªn h­íng dÉn gi¶i
B­íc 1
§äc kü ®Ò vµ tãm t¾t b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng.
50 SP
60 SP
70 SP
SP lµm trong 3 ngµy
TB mét ngµy? SP
B­íc 2
Nh×n trªn s¬ ®å ®Ó t×m quan hÖ gi÷a c¸i ®· biÕt vµ c¸i ch­a biÕt.
T×m tæng sè s¶n phÈm cña ba ngµy.
T×m sè trung b×nh céng cña ba sè.
B­íc 3
 Gi¶i
 Sè s¶n phÈm lµm ®­îc trong ba ngµy lµ:
 50 + 60 + 70 = 180 (SP)
 Trung b×nh mçi ngµy lµm ®­îc sè s¶n phÈm lµ:
 180 : 3 = 60 (SP)
 §¸p sè : 60 SP.
B­íc 4
 KiÓm tra kÕt qu¶:
 60 x 3 = 50 + 60 + 70 = 180
*Chó ý:
NÕu häc sinh kh«ng ph©n tÝch ®­îc s¬ ®å ®Ó gi¶i nh­ trªn th× gi¸o viªn cã thÓ gióp c¸c em lËp kÕ ho¹ch gi¶i:
Gi¸o viªn
- Hái: Bµi to¸n cho biÕt g×?
- Hái: Bµi to¸n b¾t t×m g×?
- Hái: Muèn t×m TBC cña nhiÒu sè ta ph¶i lµm g×?
- Hái: Muèn t×m TB mçi ngµy lµm ®­îc bao nhiªu s¶n phÈm ta ph¶i lµm g×?
- H­íng dÉn ®Æt lêi gi¶i
Häc sinh
- Ngµy ®Çu lµm: 50 SP
 Ngµy thø hai lµm: 60 SP
 Ngµy thø ba lµm: 70 SP
- Trung b×nh mçi ngµy lµm ®­îc bao nhiªu SP?
- LÊy tæng c¸c sè h¹ng chia cho c¸c sè h¹ng.
- LÊy tæng sè s¶n phÈm lµm trong 3 ngµy chia cho 3.
- Trung b×nh mçi ngµy lµm ®­îc bao sè s¶n phÈm lµ:
Sai lÇm häc sinh cã thÓ m¾c ph¶i:
Häc sinh n¾m ®­îc d÷ kiÖn cña bµi to¸n song biÓu thÞ b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng cßn lóng tóng.
C¸ch kh¾c phôc:
Gi¸o viªn h­íng dÉn cho häc sinh vÏ s¬ ®å:
+ Sè SP lµm trong ngµy ®Çu lµ mét ®o¹n.
+ Sè SP lµm trong c¶ 2 ngµy lµ mét ®o¹n dµi h¬n ®o¹n th¼ng biÓu thÞ ngµy ®Çu.
+ Sè SP lµm trong c¶ 3 ngµy lµ mét ®o¹n th¼ng dµi h¬n ®o¹n th¼ng biÓu thÞ ngµy 2.
NhÊn m¹nh cho häc sinh ®©y lµ bµi to¸n t×m TBC cña 3 ngµy nªn ph¶i lÊy tæng sè SP lµm ®­îc trong 3 ngµy chia cho 3.
2. D¹ng t×m hai sè khi biÕt tæng vµ hiÖu hai sè ®ã
Bµi to¸n
T×m hai sè khi biÕt tæng hai sè b»ng 456 vµ hiÖu hai sè lµ 24.
Gi¸o viªn h­íng dÉn gi¶i
B­íc 1
§äc kü bµi to¸n vµ tãm t¾t b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng.
?
?
24
456
Sè lín: 
Sè bÐ: 
B­íc 2
Nh×n trªn s¬ ®å ®Ó t×m quan hÖ gi÷a c¸i ®· biÕt vµ c¸i ch­a biÕt.
+ T×m hai lÇn sè lín (hoÆc hai lÇn sè bÐ).
+ T×m sè lín, sè bÐ.
B­íc 3
?
?
24
456
- C¸ch 1:
Sè lín:
Sè bÐ:
 Sè bÐ lµ: (456 – 24) : 2 = 216.
 Sè lín lµ: 216 + 24 = 240.
?
?
24
456
24
- C¸ch 2:
Sè lín: 
Sè bÐ
Sè lín lµ: (456 + 24) : 2 = 240
Sè bÐ lµ: 240 – 24 = 216
B­íc 4 
KiÓm tra
216 + 240 = 456
240 -216 = 24
Chó ý:
NÕu häc sinh kh«ng gi¶i ®­îc nh­ trªn gi¸o viªn cã thÓ gióp c¸c em lËp kÕ ho¹ch gi¶i nh­ sau:
Gi¸o viªn
- Hái: Bµi to¸n cho biÕt g×?
- Muèn t×m ®­îc sè ®ã ta ph¶i lµm g×?
- Muèn t×m ®­îc sè bÐ ta ph¶i lµm g×?
 B»ng c¸ch nµo
-Muèn t×m ®­îc sè lín ta ph¶i lµm g×?
Häc sinh
 - Tæng hai sè lµ: 456
 HiÖu hai sè lµ: 24
- T×m hai sè.
 T×m sè lín vµ sè bÐ.
- T×m hai lÇn sè bÐ: Tæng – HiÖu
 Sè bÐ = (Tæng – HiÖu)
- Sè lín = Sè bÐ + HiÖu
 = Tæng – Sè bÐ
LËp kÕ ho¹ch gi¶i t­¬ng tù víi c¸ch gi¶i sè 2.
Sai lÇm häc sinh cã thÓ m¾c ph¶i:
Häc sinh kh«ng biÕt tãm t¾t ®Ò to¸n b»ng s¬ ®å hoÆc ®o¹n th¼ng.
Häc sinh sai lÇm trong c¸ch tÝnh. VÝ dô: Kh«ng t×m hai lÇn sè bÐ mµ lÊy th¼ng tæng chia 2 ®Ó t×m sè bÐ råi l¹i lÊy sè bÐ céng hiÖu ra sè lín.
C¸ch kh¾c phôc:
Ph¶i tãm t¾t b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng.
Dùa vµo ®o¹n th¼ng h­íng dÉn häc sinh lËp kÕ hoÆch gi¶i tõ ®ã rót ra qui t¾c:
+ Sè bÐ = (Tæng – HiÖu)
+ Sè lín = Sè bÐ + HiÖu
3. D¹ng t×m hai sè khi biÕt tæng vµ tû sè
 Bµi to¸n
Líp 1A cã 35 häc sinh, trong sè ®ã sè häc sinh n÷ b»ng 3/4 sè häc sinh nam. Hái líp 1A cã bao nhiªu häc sinh nø vµ häc sinh nam.
Gi¸o viªn h­íng dÉn c¸ch gi¶i:
B­íc 1:
§äc kü ®Çu bµi vµ tãm t¾t b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng.
35 häc sinh
Häc sinh n÷:
Häc sinh nam:
B­íc 2
Nh×n s¬ ®å ®Ó t×m mèi quan hÖ gi÷a c¸i ®· biÕt vµ c¸i ch­a biÕt.
T×m phÇn t­¬ng øng víi 35 häc sinh.
T×m sè häc sinh nam vµ sè häc sinh n÷.
B­íc 3
 Gi¶i
 Tæng sè phÇn b»ng nhau lµ:
 3 + 4 = 7 phÇn
 Gi¸ trÞ mét phÇn lµ:
 35 : 7 = 5 (H/S)
 Sè häc sinh nam lµ:
 5 x 4 = 20 (H/S)
 Sè häc sinh n÷ lµ:
 35 – 20 = 15 (H/S)
 §¸p ¸n 20 häc sinh nam, 15 häc sinh n÷.
B­íc 4
KiÓm tra
14 + 20 = 35
15 : 20 = 3/4
Chó ý:
 NÕu häc sinh kh«ng gi¶i ®­îc nh­ trªn gi¸o viªn cã thÓ gióp c¸c em lËp kÕ ho¹ch gi¶i nh­ sau:
Gi¸o viªn
- Bµi to¸n cho biÕt g×?
- Bµi to¸n yªu cÇu g×?
- Muèn biÕt ®­îc sè häc sinh nam vµ sè häc sinh n÷ ta ph¶i biÕt ®­îc gi¸ trÞ mÊy phÇn tr­íc?
- Muèn t×m gi¸ trÞ mét phÇn ta lµm thÕ nµo?
- Lµm thÕ nµo ®Ó t×m sè häc sinh n÷?
- Lµm thÕ nµo ®Ó t×m sè häc sinh nam?
Häc sinh
- Cho biÕt tæng sè häc sinh lµ 35.
Tû sè gi÷a häc sinh n÷ vµ nam lµ 3/4
 Sè häc sinh nam vµ häc sinh n÷.
 Gi¸ trÞ mét phÇn.
- LÊy tæng sè häc sinh chia cho sè phÇn ®o¹n th¼ng.
- LÊy gi¸ trÞ mét phÇn nh©n víi sè phÇn häc sinh n÷.
- LÊy gi¸ trÞ mét phÇn nh©n víi sè phÇn häc sinh nam.
Sai lÇm häc sinh cã thÓ m¾c ph¶i:
Kh«ng biÓu diÔn ®­îc s¬ ®å ®o¹n th¼ng.
Kh«ng t×m ®­îc tæng sè phÇn b»ng nhau.
Khi t×m sè lín vµ sè bÐ kh«ng nh©n víi sè phÇn.
C¸ch kh¾c phôc:
Yªu cÇu häc sinh ®äc kü ®Ò bµi.
Tãm t¾t bµi to¸n b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng.
Dùa vµo s¬ ®å ®o¹n th¼ng ®Ó ph©n tÝch bµi to¸n.
Tõ ®ã rót ra c¸c b­íc khi gi¶i bµi to¸n “T×m hai sè khi biÕt tæng vµ tû sè”:
+ §äc ®Ò vµ tãm t¾t b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng.
+ T×m tæng sè phÇn ®o¹n th¼ng b»ng nhau.
+ T×m gi¸ trÞ øng víi mét phÇn ®o¹n th¼ng.
+ T×m sè lín vµ sè bÐ.
4. D¹ng to¸n “T×m hai sè khi biÕt hiÖu vµ tû sè”
Bµi to¸n
MÑ h¬n con 28 tuæi. T×m tuæi mçi ng­êi biÕt tuæi mÑ gÊp n¨m lÇn tuæi con.
Gi¸o viªn h­íng dÉn gi¶i:
B­íc 1:
28 tuæi
?
?
§äc kü ®Çu bµi vµ tãm t¾t b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng.
Tuæi me:
Tuæi con:
B­íc 2:
T×m mèi quan hÖ gi÷a c¸i ®· biÕt vµ c¸i ch­a biÕt dùa vµo s¬ ®å ®o¹n th¼ng.
T×m sè phÇn t­¬ng øng víi 28 tuæi.
T×m gi¸ trÞ mét phÇn (hay tuæi con)
T×m tuæi mÑ.
B­íc 3:
 HiÖu sè phÇn b»ng nhau lµ: 5 – 1 = 4 (phÇn)
 Tuæi con lµ: 28 : 4 = 7 (tuæi)
 Tuæi mÑ lµ: 28 + 7 = 35 (tuæi)
 §¸p sè mÑ 35 tuæi, con 7 tuæi.
B­íc 4:
KiÓm tra:
35 – 7 = 28 (tuæi)
35 : 5 = 7 (tuæi)
Chó ý:
 NÕu häc sinh kh«ng gi¶i ®­îc nh­ trªn gi¸o viªn cã thÓ gióp c¸c em lËp kÕ ho¹ch gi¶i nh­ sau:
Gi¸o viªn
- Bµi to¸n cho biÕt g×?
- Bµi to¸n yªu cÇu t×m g×?
- T×m ®­îc tuæi ai tr­íc? B»ng c¸ch nµo?
- Muèn t×m tuæi mÑ ta lµm thÕ nµo?
Häc sinh
- HiÖu cña tuæi mÑ vµ tuæi con lµ 28. Tû sè gi÷a tuæi mÑ vµ con lµ 5.
 Tim tuæi mÑ, tuæi con
 Tuæi con. B»ng c¸ch lÊy 28 chia cho hiÖu sè phÇn b»ng nhau.
- LÊy sè tuæi con nh©n víi 5 hoÆc lÊy tuæi con céng víi hiÖu.
Sai lÇm häc sinh cã thÓ m¾c ph¶i:
Kh«ng biÓu thÞ ®­îc bµi to¸n b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng. DÉn ®Õn kh«ng t×m ®­îc hiÖu sè phÇn b»ng nhau t­¬ng øng víi bao nhiªu.
Lêi gi¶i cßn lñng cñng.
Hay nhÇm lÉn gi÷a tæng sè phÇn vµ hiÖu sè phÇn.
C¸ch kh¾c phôc:
H­íng dÉn häc sinh ®äc ®Ò vµ ph©n tÝch ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc d÷ kiÖn vµ ®iÒu kiÖn bµi to¸n.
Ph©n biÖt hai d¹ng to¸n “T×m hai sè khi biÕt tæng vµ ty sè” vµ “T×m hai sè khi biÕt hiÖu vµ tû sè”.
Rót ra c¸c b­íc khi gi¶i d¹ng to¸n “T×m hai sè khi biÕt hiÖu vµ tû sè cña hai sè ®ã:
+ Tãm t¾t bµi to¸n b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng.
+ T×m hiÖu sè phÇn ®o¹n th¼ng b»ng nhau.
+ T×m gi¸ trÞ øng víi mét phÇn ®o¹n th¼ng.
+ T×m sè lín, sè bÐ.
 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
VI. KÕt qu¶
Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y c¸c tiÕt häc to¸n t«i nhËn thÊy:
ë nh÷ng tiÕt häc ®Çu tiªn häc sinh ch­a quen, ch­a n¾m ®­îc ph­¬ng ph¸p tãm t¾t b»ng s¬ ®å. Mét sè häc sinh vÉn cßn ng¹i khi tãm t¾t b»ng s¬ ®å. ThÊy ®­îc khã kh¨n cña häc sinh khi b­íc ®Çu sö dông c¸ch tãm t¾t b»ng s¬ ®Ó gi¶i to¸n, t«i ®· chän nh÷ng bµi tËp phï hîp víi møc ph¸t triÓn kü n¨ng cña c¸c em. Tæ chøc tiÕt häc sao cho mäi häc sinh ®Òu®­îc tham gia mét c¸ch chñ ®éng, tù lùc ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ cao nh©t, tõ ®ã g©y høng thó cho c¸c em. Cho ®ªn nay häc sinh líp t«i ®· gi¶i to¸n thµnh th¹o b»ng ph­¬ng ph¸p dïng s¬ ®å ®o¹n th¼ng. C¸ch t×m ra kÕt qu¶ bµi to¸n nhanh h¬n vµ chÝnh x¸c. Kh«ng khi häc tËp m«n to¸n s«i næi.
T«i thÊy ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy phï hîp víi môc tiªu cña gi¸o dôc tiÓu häc, ph¸t huy tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña häc sinh. Mäi häc sinh ®Òu ngoan, tù tin. ChÊt l­îng häc tËp ®­îc n©ng lªn mét c¸ch râ rÖt. Trong qu¸ tr×nh häc to¸n häc sinh ®· chiÕm lÜnh ®­îc kiÕn thøc rÊt tèt. Sù tiÕn bé cña häc sinh ®­îc thÓ hiÖn qua ®iÓm sè. Cha mÑ häc sinh yªn t©m h¬n, tin t­ëng vµo ch­¬ng tr×nh thay s¸ch, kiÕn thøc kh«ng qu¸ khã víi häc sinh. PhÇn ®«ng phô huynh tÝch cùc ñng hé viÖc d¹y häc cña nhµ tr­êng, cña líp.
3/.Đề xuất kiến nghị:
-Đối với nhà trường:
+Cung cấp sách giáo khoa kịp thời cho các em nghèo không có điều kiện mua sách
+Có nhiều sách tham khảo để giáo viên nghiên cứu.
-Đối với phụ huynh học sinh :cần nhắc nhở động viên con em mình thường xuyên về nề nếp học tập ở nhà, có sự kiểm tra thường xuyên xem các em có chép bài đầy đủ không? Có đọc bài trước khi đến lớp không? Sách giáo khoa có đầy đủ không?
-Đối với học sinh
+Chuẩn bị kĩ bài mới trước ở nhà do giáo viên chủ nhiệm phân công
+Chú ý lắng nghe thầy cô giảng dạy và mạnh dạn phát biểu ý kiến
+Chổ nào chưa hiểu thì mạnh dạng hỏi thầy, hỏi bạn
Trên đây là những kinh nghiệm nhỏ tôi đúc kết được trong quá trình dạy học, kính mong Hội đồng khoa học và các anh chị đồng nghiệp góp ý cho tôi được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
 Đại Ân 2, ngày 29 tháng 11 năm 2013
 Người viết