Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hiệu quả dạy học Tập làm văn lớp 4 - Kiểu bài "Miêu tả cây cối"

PHẦN MỞ ĐẤU
Môn Tiếng Việt ở trường phổ thông có nhiệm vụ hình thành năng lực hoạt động ngôn ngữ cho học sinh. Năng lực hoạt động ngôn ngữ được thể hiện trong bốn hoạt động, tương ứng với chúng là bốn kĩ năng : nghe, nói, đọc, viết. Với tư cách là một phân môn thực hành của môn Tiếng Việt ở cấp tiểu học, Tập làm văn có vị trí đặc biệt quan trọng trong chương trình xét trên hai phương diện:
- Phân môn Tập làm văn tận dụng các hiểu biết và kĩ năng về tiếng Việt do các phân môn khác rèn luyện hoặc cung cấp, đồng thời góp phần hoàn thiện chúng.
- Phân môn Tập làm văn rèn cho học sinh các kĩ năng sản sinh văn bản (nói và viết). Qua đó góp phần hiện thực hoá mục tiêu quan trọng bậc nhất của việc dạy và học tiếng Việt là dạy cho học sinh sử dụng tiếng Việt trong đời sống sinh hoạt, trong quá trình lĩnh hội các tri thức khoa học 
Nhiệm vụ cơ bản và chủ yếu của phân môn tập làm văn là giúp học sinh sau một quá trình luyện tập lâu dài và có ý thức, dần dần nắm được cách viết các bài văn theo nhiều loại phong cách khác nhau do chương trình quy định.
Thực hiện nhiệm vụ rèn luyện kĩ năng sản sinh văn bản ở dạng nói hay viết, phân môn Tập làm văn đồng thời góp phần cùng các môn học khác rèn luyện tư duy, phát triển ngôn ngữ và hình thành nhân cách cho học sinh.
Nhưng dạy Tập làm văn ở tiểu học như thế nào cho phù hợp và có hiệu quả là điều không đơn giản. Thực tế dạy học ở địa phương chúng tôi thời gian qua cho thấy việc dạy và học Tập làm văn còn tồn tại nhiều bất cập, hạn chế chưa được giải quyết thấu đáo. Kết quả làm văn của các em chưa đáp ứng được yêu cầu của viếc sản sinh văn bản. Các em chưa nắm chắc được công cụ quan trọng nhất của loài người là ngôn ngữ trong hoạt động hành chức. Tức là học sinh chưa nắm chắc các kĩ năng tạo lập văn bản để phục vụ cho giao tiếp và học tập. Điều này sẽ làm hạn chế rất lớn đến sự phát triển của các em.. Giáo viên tiểu học cũng còn lúng túng khi dạy Tập làm văn, họ rất “ngán ngại” dạy phân môn này. Bởi vì bản thân họ cũng còn đang loay hoay tìm câu trả lời: Làm thế nào để học sinh biết quan sát khi viết văn miêu tả, làm thế nào để giúp học sinh khắc phục lỗi dùng từ, viết câu, dựng đoạn khi viết một bài tập làm văn, làm thế nào để giúp học sinh bộc lộ những cảm xúc hồn nhiên, chân thực của tuổi thơ trong bài văn miêu tả
Với vai trò là một giáo viên đang dạy tiểu học, trăn trở trước những khó khăn, hạn chế vừa nêu trên, bản thân tôi tự nhận thấy mình cần phải nghiên cứu, học hỏi thêm rất nhiều để mỗi giờ dạy Tập làm văn của mình ngày càng đạt hiệu quả cao, thu hút, khơi gợi được năng lực làm văn của từng học sinh.
 Việc nghiên cứu, tìm tòi và ứng dụng các biện pháp, các kinh nghiệm dạy văn miêu tả nói chung, kiểu bài miêu tả cây cối cho học sinh tiểu học đã được thực hiện từ rất lâu. Một số nhà sư phạm nổi tiếng trong nước như Giáo sư Tiến sĩ Lê Phương Nga, Phó Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Trí, đã có những công trình nghiên cứu hết sức quy mô và rất có giá trị. Bên cạnh đó, có rất nhiều kinh nghiệm, nhiều sáng kiến đã được các thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy dày công nghiên cứu, đúc kết và đã ứng dụng có hiệu quả trong thực tiễn. Tuy nhiên có những biện pháp khi áp dụng vào thực tiễn dạy học ở một đối tượng cụ thể, một hoàn cảnh sư phạm cụ thể thì cần phải được vận dụng một cách linh hoạt, khéo léo
Trong phạm vi bài viết này, tôi chỉ xin trình bày một số kinh nghiệm của mình để giúp học sinh nắm vững các kiến thức và kĩ năng làm văn miêu tả cây cối. Qua đó giúp các em tự tin và học tốt hơn trong giờ Tập làm văn 
THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ
1.4 Giới thiệu kiểu bài được lựa chọn trong đề tài
Trước hết ta hãy tìm hiểu các cơ sở lí luận về dạy học văn miêu tả và các yêu cầu về kiến thức, kĩ năng về tập làm văn miêu tả ở chương trình Tiểu học.
* Đặc điểm của văn miêu tả
- Đặc điểm trước tiên là văn miêu tả mang tính thông báo thẩm mĩ, chứa đụng tình cảm của người viết. Dù là tả một con mèo, một con gà, một cây bàng thay lá mùa thu hay một cánh đồng lúa chín, bao giờ người viết cũng đánh giá chúng theo quan điểm thẩm mĩ, cũng gửi vào bài viết ít nhiều tình cảm hay ý kiến đánh giá, bình luận của mình. Do vậy từng chi tiết của bài miêu tả đều mang ấn tượng cảm xúc chủ quan. Đặc điểm này làm cho miêu tả trong văn học khác ha783n m7iêu tả trong khoa học.
- Đặc điểm thứ hai của văn miêu tả là tính sinh động và tạo hình. Đây là phẩm chất của một bài văn miêu tả hay. Một bài văn miêu tả được coi là sinh động, tạo hình khi các sự vật, đồ vật, phong cảnh, con người  miêu tả trong đó hiện lên qua từng câu, từng dòng như trong cuộc sống thực, tưởng có thể cầm nắm được, có thể nhìn ngắm được. Làm nên sự sinh động, tạo hình của văn miêu tả là những chi tiết sống, gây ấn tượng Tứoc bỏ chúng đi, bài miêu tả sẽ trở nên mờ nhạt, vô vị.
- Đặc điểm thứ ba của văn miêu tả là ngôn ngữ miêu tả giáu cảm xúc và hình ảnh. Chỉ có như vậy ngôn ngữ miêu tả mới có khả năng diễn tả cảm xúc của người viết, vẽ được sinh động, tạo hình đối tượng miêu tả. Quan sát nhiều văn bản miêu tả, người ta thấy ngôn ngữ miêu tả giàu các tính từ, động từ, thường hay sử dụng phép nhân hoá, so sánh ẩn dụ. Do sự phối hợp của các tính từ (màu sắc, phẩm chất), của các động từ với các biện pháp tu từ, ngôn ngữ miêu tả luôn toả sáng lung linh trong lòng người đọc, gợi lên trong lòng họ những cảm xúc, tình cảm, ấn tượng, hình ảnh về sự vật được miêu tả.
* Đặc điểm của văn miêu tả cây cối.
- Yêu cầu miêu tả
+ Tả cây cối là nêu ra những đặc điểm cụ thể, riêng biệt về hình dáng, hoa, quả, hương thơm của cây ở một thời kì phát triển nào đó, làm cho người đọc tưởng như mình đang nhìn, đang ngắm cây. Lại có khi cần tả nhiều cây cùng sống trong một vùng, cần tả một rặng cây, một rừng cây. Lúc ấy, một vài cây lại được lấy ra để tả bằng một vài chi tiết thật đặc biệt, gợi hình, gợi cảm bên cạnh những chi tiết tả chung cả rặng, cả rừng.
+ Bài tả cây cối không phải là bài học sinh vật nhằm truyền thụ các kiến thức về các loài cây. Bài văn tả cây cối cần gợi lên trong lòng những người đọc hình ảnh của cây với vẻ đẹp của riêng nó, với những cảm xúc của người viết.
- Nội dung miêu tả
+ Miêu tả cây cối trước tiên là miêu tả bản thân cái cây đó: tả bao quát toàn cây, tả các bộ phận của cây. Tả bao quát toàn cây là tả cây nhìn từ xa để nhận ra đặc điểm của tầm cao, dáng đứng, ngọn cây, tán lá,; là tả khi đến gần: những đặc điểm trội nhất chỉ rõ giai đoạn phát triể của cây: cây đang ra lá, vươn cành, trổ hoa, kết quả
+ Tả các bộ phận của cây có thể theo hai cách: tả lướt các bộ phận, mỗi bộ phận chỉ điểm một, hai chi tiết đa785c biệt nhất. Nhưng cách làm phổ biến hơn cả là chọn một số bộ phận và tả chi tiết. Lúc này các bộ phận được tả sẽ hiện lên đậm nét trên trang viết và gây ấn tương mạnh cho người đọc.
+ Bên cạnh nội dung trên, khi tả cây, người ta còn chú ý tả khung cảnh thiên nhiên nơi cây mọc, hoạt động của con người hay vật chịu ảnh hưởng của cây hay ảnh hưởng ngược lại cây.
Các nội dung miêu tả trên thường được đan xen nhau, làm cho bài văn không đơn điệu.
- Ngôn ngữ miêu tả
- Bài tả cây thường dùng ngôn ngữ xác thực nhưng lại giàu hình ảnh và cảm xúc. Chính các danh từ cụ thể và các tính từ chỉ màu sắc, phẩm chất, khối lượng được lựa chọn phù hợp với đặc điểm cần tả tạo nên chất lượng tốt cho bài.
- Miêu tả cây cối, người ta hay sử dụng các biện pháp so sánh, nhân hoá, ẩn dụ,
* Các yêu cầu về kĩ năng làm văn miêu tả cây cối.
Nội dung rèn luyện các kĩ năng miêu tả cây cối cho học sinh lớp 4 cũng được xây dựng trên cơ sở quy trình sản sinh ngôn bản. Đó là:
- Kĩ năng định hướng hoạt động giao tiếp
+ Nhận diện đặc điểm loại văn bản.
+ Phân tích đề bài, xác định yêu cầu.
- Kĩ năng lập chương trình hoạt động giao tiếp
+ Xác định dàn ý của bài văn đã cho.
+ Quan sát đối tượng, tìm và sắp xếp ý thành dàn ý.
- Kĩ năng hiện thực hoá hoạt động giao tiếp
+ Xây dựng đoạn văn (chọn từ, tạo câu, viết đoạn).
+ Liên kết các đoạn thành bài văn.
- Kĩ năng kiểm tra, đánh giá hoạt động giao tiếp
+ Đối chiếu văn bản nói, viết của bản thân với mục đích giao tiếp và yêu cầu diễn đạt.
+ Sửa lỗi về nội dung và hình thức diễn đạt.
Thực trạng dạy học phân môn Tập làm văn lớp 4 tại trường Tiểu học., huyện .., tỉnh Kiên Giang
Để thực hiện được đề tài này, chúng tôi đã tiến hành tìm hiểu, điều tra, khảo sát tại trường Tiểu học ..1, huyện ., tỉnh Kiên Giang. Đối tượng và phạm vi khảo sát của chúng tôi là Ban giám hiệu, giáo viên giảng dạy và học sinh khối lớp 4 của nhà trường.
- Chúng tôi đã tiến hành trao đổi, phỏng vấn hiệu trưởng, các phó hiệu trưởng và các giáo viên dạy khối lớp 4. 
- Dự giờ: Để tìm hiểu cụ thể hơn quá trình tổ chức giờ dạy Tập làm văn lớp 4 của giáo viên, chúng tôi đã tiến hành dự giờ các đồng nghiệp trong khối. Trong đó chúng tôi đặc biệt quan tâm cách dạy kiểu bài miêu tả cây cối. Trong năm học 2007-2008, chúng tôi đã dự giờ được 6 tiết dạy tập làm văn miêu tả cây cối (lớp 4A: 2 tiết, lớp 4B: 2 tiết, lớp 4C: 2 tiết). Qua dự giờ, chúng tôi cùng nhau trao đổi, phân tích sư phạm giờ dạy để tìm ra những ưu điểm, những tồn tại của từng tiết dạy, từ đó định hướng các biện pháp khắc phục khó khăn, hạn chế.
- Khảo sát học sinh: Ngay đầu năm học, sau khi nhận lớp, được sự chỉ đạo chung của Ban giám hiệu nhà trường, chúng tôi đã tổ chức khảo sát năng lực làm văn của học sinh khối 4 bằng đề chung do Phòng Giáo dục ra. Đồng thời, chúng tôi cũng đã tiến hành quan sát bài làm văn của học sinh trong năm học lớp 3, trò chuyện với học sinh để phát hiện chứng cứ về kĩ năng làm văn nói của các em, từ đó đánh giá một cách khách quan, chính xác chất lượng làm văn của học sinh.
2.3 Kết quả khảo sát
Tổng hợp ý kiến trả lời phỏng vấn của Ban giám hiệu, của các đồng nghiệp, ý kiến của giáo viên trong các buổi sinh hoạt chuyên môn cũng như qua dự giờ, thống kê năng lực làm văn của học sinh qua khảo sát đầu năm, cho phép chúng tôi rút ra những nhận xét sau đây:
a) Những ưu điểm:
Về giáo viên:
+ Ban giám hiệu nhà trường rất quan tâm đến chất lượng giáo dục học sinh, thường xuyên dự giờ, thăm lớp; tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn định kì để bàn bạc, trao đổi kinh nghiệm dạy học; tổ chức thao giảng, mở chuyên đề để giúp giáo viên ngày càng hoàn thệin hơn các kĩ năng dạy học.
+ Tất cả giáo viên đều đã tham dự đầy đủ các lớp tập huấn, bồi dưỡng về dạy học theo chương trình và sách giáo khoa mới. Nhìn chung, đa số giáo viên dạy lớp 4 nắm được  ... , miễn là phải đảm bảo đủ các nội dung cần diễn tả. Tránh lối áp đặt như là cho sẵn một trật tự chi tiết cố định.
VD: Từ khung mạng ý nghĩa và dàn bài chung, học sinh thảo luận nhóm tự lập dàn ý chi tiết tả cây hoa hồng. Những từ ngữ đánh dấu: số (1) nằm trong phần mở bài, số (2) nằm trong phần thân bài, số (3) nằm trong phần kết bài.
	Mở bài: Giới thiệu cây hoa hồng. Trồng ở đâu? (trước cửa). Ai trồng? (mẹ em)
	Thân bài: 
	* Tả bao quát:
	- Cây cao khoảng nửa mét.
	- Thân khẳng khiu bằng chiếc đũa ăn cơm.
	* Tả chi tiết:
	- Cành đâm tua tủa, có nhiều gai nhọn như những chàng vệ sĩ.
	- Lá hình bầu dục, lá non màu tim tím, lá già màu xanh đậm, mép có viền răng cưa.
	- Nụ màu xanh mơn mởn, bằng đầu ngón tay út của em.
	- Hoa mới nở to bằng chung uống trà, như ông mặt trời đỏ thắm.
	- Cánh hoa đỏ tươi, mỏng mịn như nhung xếp chồng lên nhau.
	- Hương thơm thoang thoảng quyến rũ ong bướm.
	Kết bài: Nêu cảm nghĩ: yêu thích, tỉa lá, tưới nước để cây luôn xanh tốt.
èTừ dàn ý chi tiết, tôi nghĩ học sinh có thể vận dụng thêm một số từ ngữ, hình ảnh gợi cảm xúc để viết thành bài văn hoàn chỉnh một cách khá dễ dàng.
1.3 Giuùp hoïc sinh ñaùnh giaù ñuùng baøi vieát
Ñeå reøn cho hoïc sinh kó naêng ñaùnh giaù ñuùng baøi vieát cuûa mình, giaùo vieân caàn thöôøng xuyeân höôùng daãn caùc em kieåm tra, ñoái chieáu baøi vieát cuûa mình vôùi yeâu caàu baøi hoïc (hay ñeà baøi) trong taát caû caùc giôø Taäp laøm vaên. Tuy nhieân vieäc hình thaønh kó naêng naøy ñöôïc theå hieän roõ nhaát trong tieát traû baøi vieát.
Moät tieát traû baøi vieát ôû lôùp 4 – neáu thöïc hieän ñaày ñuû – Saùch giaùo khoa xaùc ñònh goàm coù 3 hoaït ñoäng chính :
+ Hoaït ñoäng 1 : Nghe giaùo vieân nhaän xeùt veà baøi laøm cuûa lôùp ;
+Hoaït ñoäng 2 : Chöõa baøi ;
+ Hoaït ñoäng 3 : Ñoïc tham khaûo caùc baøi vaên hay ñöôïc giaùo vieân khen ñeå hoïc taäp vaø ruùt kinh nghieäm.
Nhieäm vuï chính cuûa tieát traû baøi vieát laø phaûi söûa chöõa, uoán naén caùc kó naêng taïo laäp vaên baûn cho hoïc sinh. Theo ñònh höôùng ñoù, hoaït ñoäng moä coù theå tieán haønh nhö sau :
- Veà muïc tieâu : Giuùp hoïc sinh ñaùnh giaù ñöôïc vieäc thöïc hieän caùc yeâu caàu cuûa ñeà baøi.
Baøi vaên cuûa hoïc sinh ñöôïc vieát theo moät ñeà baøi cuï theå. Cho neân vieát cho ñuùng yeâu caàu cuûa ñeà baøi phaûi laø yeâu caàu haøng ñaàu.
- Veà caùch thöùc : Phaûi giuùp hoïc sinh ñoái chieáu ñöôïc baøi vieát vôùi yeâu caàu cuûa ñeà baøi. Muoán vaäy, caàn xaùc ñònh roõ yeâu caàu cuûa ñeà ñeå laøm choã döïa cho vieäc ñaùnh giaù baøi vieát cuûa hoïc sinh.
Moät ñeà baøi ñöa ra ch7o hoïc sinh aån chöùa ñeán 3 yeâu caàu : yeâu caàu veà theå loaïi baøi (hay kieåu baøi) ; yeâu caàu veà noäi dung ; yeâu caàu veà troïng taâm. Ví duï : ñeà baøi luyeän taäp mieâu taû caây coái (tuaàn 26) : Taû moät caây coù boùng maùt (hoaëc caây aên quaû, caây hoa) maø em yeâu thích. Yeâö caàu theå loaïi cuûa ñeà laø : Mieâu taû, theå hieän trong töø « ta"û » trong ñeà baøi. Yeâu caàu veà noäi dung laø : caây coù boùng maùt (hoaëc caây aên quaû, caây hoa). Yeâu caàu troïng taâm laø : caây ñoùphaûi laø caây maø em yeâu thích, theå hieän ôû cuïm töø «em yeâu thích ».
Nhöng treân thöïc teá khoâng phaûi ñeà vaên naøo cuõng xaùc ñònh ñuû 3 yeâu caàu treân. Ví duï : trong tuaàn 27, saùch giaùo khoa ñöa ra ñeán 4 ñeà ñeå cho choïn :
1. Taû moät caây coù boùng maùt.
2. Taû moät caây aên quaû.
3. Taû moät caây hoa.
4. Taû moät luoáng rau hoaëc vöôøn rau.
 Trong tröôøng hôïp naøy, ngöôøi laøm baøi nhaát thieát phaûi töï xaùc ñònh theâm yeâu caàu veà troïng taâm cuûa baøi vieát. Chaúng haïn phaûi laø « Taû moät caây aên quaû trong vöôøn nhaø em ». Vieäc xaùc ñònh ñuùng troïng taâm cuûa ñeà seõ giuùp cho baøi vieát ñöôïc thu heïp neân coù ñöôïc yù cuï theå, chính xaùc, traùnh ñöôïc vieäc vieát traøn lan, chung chung.
Quan troïng hôn nöõa laø phaûi giuùp hoïc sinh nhaän roõ yù nghóa cuûa vieäc xaùc ñònh caùc yeâu caàu naøy trong vieäc vieát baøi. Giaùo vieân phaûi laøm sao giuùp hoïc sinh nhaän roõ caùc yeâu caàu cuûa ñeà baøi quyeát ñònh noäi dung baøi vieát. Caùc yeâu caàu naøy moät khi xaùc ñònh ñuùng seõ laø höôùng tìm yù cho baøi vieát. Xin trôû laïi ñeà baøi treân.
Theå loaïi mieâu taû seõ höôùng daãn cho caùc em phaûi quan saùt ñoái töôïng ñeå tìm ra nhöõng neùt ñaëc saéc, nhöõng neùt noåi baät cuûa ñoái töôïng. Khoâng theå cöù lieät keâ traøn lan caùc chi tieát cuûa ñoái töôïng.
Noäi dung coù boùng maùt (aên quaû, hoa) ñoøi hoûi ngöôøi quan saùt phaûi tìm ñöôïc neùt ñaëc tröng giuùp ngöôøi ñoïc nhaän ngay ra caùi caây ñöông taû chöù khoâng phaûi laø caùi caây naøo khaùc. Cuõng vaäy, caây coù boùng maùt (caây aên quaû, caây hoa) maø em thích coù gì khaùc caùi caây bình thöôøng nhö bao caây khaùc. Phaûi neâu cho ñöïôc nhöõng neùt tieâu bieåu ñoù môùi ñaùp öùng ñuùng yeâu caàu cuûa ñeà baøi. Ñaây chính laø choã yeâöù cuûa hoïc sinh chuùng ta. Nhieàu hoïc sinh deã daøng tìm ra yeâu caàu cuûa ñeà baøi, nhöng laïi khoâng bieát töø yeâu caàu ñoù ñeå tìm ra noäi dung caàn noùi trong baøi vieát.
Nhö vaäy hoaït ñoäng 1 naøy (Nhaän xeùt chung veà baøi vieát cuûa lôùp) phaûi goàm 2 coâng vieäc :
- Vieäc 1 : Naém vöõng yeâu caàu cuûa ñeà baøi.
- Vieäc 2 : Ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän caùc yeâu caàu cuûa ñeà baøi trong baøi vieát.
Trong vieäc 2, caàn taùch ra thaønh 2 noäi dung : Ñaùnh giaù vieäc naém vöõng yeâu caàu cuûa ñeà baøi vaø ñaùnh giaù noäi dung baøi vieát. Ñaùnh giaù vieäc naém yeâu caàu cuûa ñeà baøi, chuùng ta coù theå caên cöù vaøo caùch môû baøi vaø keát baøi trong baøi vieát. Ñaùnh giaù noäi dung baøi vieát, chuùng ta coù theå caên cöù vaøo phaàn thaân baøi trong baøi vieát.
Moät chuù yù nöõa caàn ñöôïc thoáng nhaát ôû ñaây trong caùch thöïc hieän hoaït ñoäng naøy laø khoâng neân goïi Nhaän xeùt chung veà keát quaû baøi laøm. Caùi caùch goïi teân nhö vaäy voâ tình ñaõ daãn ñeán vieäc giaùo vieân noùi thao thao maø khoâng cho hoïc sinh hoaït ñoäng. Xin ñeà nghò ñöôïc goïi laø Giuùp hôïc sinh ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän yeâu caàu cuûa ñeà baøi. Bieän phaùp toát nhaát laø khi caàn ñaùnh giaù baøi vieát cuûahoïc sinh veà moät yeâu caàu naøo thì giaùo vieân neân daãn ra caùc vì duï (laø caùc caâu, ñoaïn,.. trong baøi vieát cuûa hoïc sinh), gôïi yù hoaëc taïo tình huoáng ñeå hoïc sinh phaùt hieän caùc chi tieát coù trong ví duï ñoù ñaït hoaëc chöa ñaït yeâu caàu ñaët ra, caàn coù höôùng chöõa nhö theá naøo,
Treân cô sôû ñaùnh giaù ñuùng vieäc thöïc hieän caùc yeâu caàu cuûa ñeà baøi trong baøi vieát cuûa baûn thaân, hoïc sinh seõ thöïc hieän vieäc chöõa baøi vieát cuûa mình moät caùch thuaän lôïi vaø ruùt ra ñöôïc nhieàu ñieàu boå ích veà caùc kó naêng laøm vaên theo quy trình saûn sinh vaên baûn.
K ết qu ả:
Sau khi áp d ụng c ác bi ện ph áp đ ã n êu trong qua 1tr ình d ạy t ập l àm v ăn mi êu t ả (ki ểu b ài mi êu t ả c ây c ối), ch úng t ối đ ã ti ến h ành ki ểm tra đ ể đ ánh gi á k ết qu ả đ ạt đ ư ợc. C ụ th ể nh ư sau:
K ết qu ả ki ểm tra b ài l àm vi ết sau khi h ọc xong ki ểu b ài Mi êu t ả c ây c ối
(L ớp 4)
N ăm h ọc
TSHS
Đi ểm ki ểm tra
9 – 10
7 - 8
5 - 6
<5
SL
TL
SL
TL
SL
TL
SL
TL
2007-2008
2008-2009
KẾT LUẬN
Thực tiễn dạy học Tập làm văn ở tiểu học nói chung và ở lớp 4 nói riêng là một vấn đề còn nhiều bất cập. Để dạy Tập làm văn có hiệu quả đòi hỏi người giáo viên phải nắm chắc vị trí, mục tiêu của phân môn, nắm chắc nội dung và phương pháp tổ chức giờ dạy. Thực trạng dạy học và kĩ năng làm văn của học sinh, chúng tôi đã đề xuất moät soá bieän phaùp nhaèm (t ên đ ề t ài)..................... Đ ó l à 
- Xaùc ñònh đ úng muïc tieâu cuûa töøng giôø hoïc Taäp laøm vaên
-Toå chöùc reøn luyeän caùc kó naêng laøm vaên cho hoïc sinh m ột c ách t ỉ m ỉ, b ền b ỉ, linh ho ạt, ph ù h ợp đ ối t ư ợng HS
- Giuùp hoïc sinh ñaùnh giaù ñuùng baøi vieát
Caùc bieän phaùp naøy ñaõ ñöôïc áp d ụng tröôøng Tieåu hoïc ......, huyeän ........, tænh Kieân Giang vaø đ ã mang l ại th ành c ông. Chuùng toâi hi voïng raèng nh ững kinh nghi ệm n êu tr ên s ẽ đ ư ợc áp d ụng r ộng r ãi trong ph ạm vi to àn huy ện T ân Hi ệp ñeå g óp ph ần n âng cao ch ất l ư ợng d ạy v à h ọc T ập l àm v ăn trong t ực ti ễn gi ảng d ạy
* B ài h ọc kinh nghi ệm:
Đ ể t ổ ch ức t ốt, đem l ại hi ệu qu ả cao trong gi ờ d ạy T ập l àm v ăn n ói chung, d ạy v ăn mi êu t ả n ói ri êng, ng ư ời gi áo vi ên c ần:
= N ắm ch ắc đ ối t ư ợng d ạy h ọc (HS), đ ặc bi ệt l à c ần bi ết r õ r àng n ăng l ực l àm v ăn c ủa t ừng Hs trong li ớp m ình oph ụ tr ách. Bi ết đ ư ợc nh ững ưu đi ểm, nh ững h ạn ch ế, kh ó kh ăn c ủa h ọc sinh trong qu á tr ành h ọc l àm v ăn c ùng v ới nh ững nguy ên nh ân c ủa n ó s ẽ gi úp cho ng ư ời Gv áp d ụng th ành c ông nh ững bi ện ph áp khi t ổ ch ức gi ờ d ạy.
- B ản th ân GV kh ông ng ừng h ọc h ỏi đ ể ng ày c àng ho àn thi ện c ác ki ến th ức c ơ b ản, c ác ki ến th ức s ư ph ạm nh ằm đ áp ứng t ốt qu á tr ình d ạy h ọc, gi úp HS h ọc t ốt v à ng ày c àng ph át tri ển n ăng l ực l àm v ăn. V ốn s ống, v ốn hi ểu bi ết ng ôn ng ữ c ủa Gv c àng nhi ều, s ẽ l à đi ều kli ện gi úp GV t ự tin v à s áng t ạo khi d ạy T ập l àm v ăn.
- Khi th ực hi ện c ác bi ện ph áp m à gi áo vi ên đ ã t ìm t òi, suy ngh ĩ, đ ề xu ất, c ần th ư ờng xuy ên ki ểm nghi ệm l ại t ính hi ệu qu ả đ ể đ ánh gi á v à đi ều ch ỉnh, r út kinh nghi ệm đ ể c ác bi ện ph áp đ ó ng ày c àcng c ó t ính ổn đ ịnh v à ch ất l ư ợng h ơn.
Ñeà xuaát : 
C ác c ấp qu ản l í gi áo d ục c ần môû theâm nhieàu lôùp boài döôõng nghieäp vuï chuyeân moân, nhieàu buoåi hoäi thaûo chuyeân ñeà veà tìm bieän phaùp khaéc phuïc khoù khaên vaø naâng cao hieäu quaû giaûng daïy caùc moân hoïc ôû tieåu hoïc noùi chung, phaân moân Taäp laøm vaên noùi rieâng,. Ñoàng thôøi giôùi thieäu nhöõng kinh nghieäm giaûng daïy toát, coù hieäu quaû ñeå giaùo vieân hoïc taäp vaø vaän duïng vaøo thöïc teá giaûng daïy.
Trên đây là một số biện pháp rèn kĩ năng làm Tập làm văn miêu tả ở học sinh lớp 4 mà tôi tích lũy được trong quá trình đứng lớp. Quá trình rèn luyện này không thể diễn ra nhanh mà nó đòi hỏi sự kiên trì, nhẫn nại của người giáo viên. Nếu chúng ta rèn được cho học sinh tất cả các kĩ năng nói trên tôi tin tưởng rằng mỗi bài văn của học sinh sẽ là 1 tác phẩm súc tích, muôn màu muôn vẻ, vừa đáp ứng học tập và nâng cao, vừa tạo sự thích thú học tập cho học sinh vì các em được làm bài theo sở thích và năng lực của mình.