Giáo án Lịch sử Lớp 4 - Bài 16: Chiến thắng Chi Lăng - Năm học 2011-2012 - Bế Thủy Triều

KẾ HOẠCH BÀI DẠY
HỘI THI GIÁO VIÊN GIỎI CẤP TRƯỜNG
 NĂM HỌC 2011 – 2012
Ngày soạn: 01/0 1/ 2012
 Ngay dạy: 04/ 01/ 2012
 Người dạy: Bế Thị Triều
MÔN:LỊCH SỬ
BÀI 16: CHIẾN THẮNG CHI LĂNG
I- Mục tiêu
 - Nắm được một số sự kiện về khởi nghĩa Lam sơn (tập trung vào trận Chi Lăng): 
 + Lê Lợi chiêu tập binh sĩ, xây dựng lực lượng tiến hành khởi nghĩa chống quân xâm lược Minh( khởi nghĩa Lam Sơn). Trận Chi Lăng là một trong những trận quyết định của khởi nghĩa Lam Sơn.
 + Diễn biến trận Chi Lăng: quân địch do Liễu Thăng chỉ huy đến ải Chi Lăng; kị binh ta nghênh chiến, nhử Liễu Thăng và kị binh giặc và ải. Khi kị binh của giặc và ải, quân ta tấn công, Liễu Thăng bị giết, quân giặc hoảng loạn và rút chạy về nước.
 + Ý nghĩa : Đập tan mưu đồ cức viện thành Đông Quan của nhà Minh, quân Minh phải xin hàng rút về nước. 
Nắm được việc nhà Hậu Lê được thành lập:
+ Thua trận ở Chi Lăng và một số trậnh khác, quân Minh phải đầu hàng rút về nước. Lê Lợi lên ngôi hoàng đế ( năm 1428), mở đầu thời Hậu Lê.
- Nêu các mẩu chuyện về Lê Lợi ( kể chuyện về Lê Lợi trả gươm cho rùa thần).
II- Đồ dùng dạy- học
 - Phiếu học tập cho hoạt động 2, sưu tầm một số mẩu chuyện về Lê Lợi,
III- Hoạt động dạy – học
Hoạt động dạy
Hoạt động học
A- Kiểm tra bài cũ
- Nhà Minh xâm lược nước ta năm nào? (1406)
- Do đâu mà nhà Hồ không chống nổi quân Minh xâm lược? 
( Do nhà Hồ không đoàn kết được toàn dân đánh giặc mà chỉ dựa vào quân đội nên cuộc kháng chiến thất bại).
- Gv nhận xét, đánh giá.
B- Bài mới
1- Giới thiệu bài
 Cho HS quan sát ảnh chụp đền thờ vua Lê Thái Tổ: Ảnh chụp cảnh gì?
 GV giới thiệu và ghi đầu bài lên bảng.
2- Hoạt động 1: Ải Chi Lăng và bối cảnh dẫn tới trận Chi Lăng
* Yêu cầu HS đọc SGK trang 44, 45 đoạn từ “ Lê Lợi là một sang phá vây”.
- Em biết gì về nghĩa quân Lam Sơn?
- Sau khi xây dựng nghĩa quân lớn mạnh, Lê Lợi đã làm gì?
-Tước hành động của quân ta, nhà Minh đã làm gì?
 Biết quân địch tiến vào nước ta qua ải Chi Lăng nên nghĩa quân đã chọn nơi đây làm trận địa đánh địch.
- Tại sao quân ta chọn ải Chi Lăng làm trận địa đấnh địch?
- Cho HS quan sát ảnh chụp ải Chi Lăng.
3- Hoạt động 3: Diễn biến trận Chi Lăng
* Yêu cầu HS đọc SGK đoạn từ “ Liêu Thăng cầm đầu  số con lại rút chạy”.
- Chia nhóm 4, yêu cầu HS thảo luận nhóm:
Nối từ ở cột A với ý ở cột B sao cho phù hợp
A
B
1. Kị binh ta
a. Pháo hiệu nổ ra, từ hai bên sườn núi quân ta đồng loạt tấn công.
2. Kị binh giặc
b. Liễu Thăng và đám kị binh ham đuổi bỏ xa hàng vạn quân bộ, tiến sâu vào đồng lầy nơi quân ta mai phục.
3. Quân ta
c. Kị binh ta nghênh chiến, giả vờ thua, rồi quay đầu nhử giặc.
4. Quân giặc
d. Quân giặc bị giết chết, hàng vạn bộ binh bi ta mai phục tiêu diệt, số còn lại bỏ chạy.
- GV nhận xét, kết luận.
* Yêu cầu HS thuật lại diễn biến trận Chi Lăng: Cho HS quan sát tranh vẽ.
- GV kết luận bằng lược đồ diễn biến trận Chi Lăng.
 4- Hoạt động 3: Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa của chiến thắng Chi Lăng
- Theo em, vì sao quân ta giành được thắng lợi ở ải Chi Lăng? 
- Chiến thắng Chi Lăng có ý nghĩa như thế nào đối với lịch sử dân tộc?
- Rút ra ghi nhớ: 
+ Dựa vào đâu mà nghĩa quân Lam Sơn đã đánh tan quân Minh?
+ Thua trận ở Chi Lăng và một số trận khác, thái độ của quân Minh như thế nào?
C- Củng cố- dặn dò
- Yêu cầu HS kể về Lê Lợi, quan sát tranh ảnh đền thờ vua Lê Thái Tổ, cảnh Chi Lăng ngày nay.
- Trò chơi: Bảng vàng
+ Ông là một vị tướng tài, có uy tín ở vùng Lam Sơn( Thanh Hoá). Ông đã có công đánh tan giặc Minh, ông là ai? ( Lê Lợi).
+ Nơi mà Lê Lợi đã chọn làm trận địa để mai phục địch là nơi nào? ( Chi Lăng).
+ Nghĩa quân Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo chống lại quân xâm lược nào?( quân Minh).
- Nhận xét giờ học.
- HS trả lời
- HS quan sát.
- HS đọc đầu bài.
- 1 HS đọc, lớp đọc thầm.
- Nghĩa quân Lam Sơn do Lê Lợi chiêu tập binh sĩ, xây dựng lực lượng và chọn Lam Sơn làm căn cứ cho cuộc khởi nghĩa, nghĩa quân ngày càng lớn mạnh.
- Lê Lợi quyết định tiến quân ra Bắc, bao vây Đông Quan.
- Nhà Minh cử hai đạo quân sang phá vây.
- HS quan sát lược đồ, trả lời: vì ải Chi Lăng là vùng núi đá hiểm trở, đường nhỏ hẹp, khe sâu, rừng cây um tùm.
- 1 HS đọc SGK, cả lớp đọc thâm.
- HS thảo luận nhóm 4.
- Đại diện nhóm trình bày kết quả thảo luận.
- Nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- HS quan sát và thuật lại diễn biến trận Chi Lăng.
- Quân ta giành được thắng lợi ở ải Chi Lăng vì:
+ Quân ta rất anh dũng, mưu trí trong đánh giặc.
+ Địa thế Chi Lăng có lợi cho ta.
- HS thảo luận cặp đôi, nêu kết quả:
 Trận Chi Lăng chiến thắng vẻ vang, mưu đồ cứu viện cho Đông Quan bị tan vỡ, quân Minh xâm lược phải đầu hàng, rút về nước,. Nước ta hoàn toàn độc lập, Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế, mở đầu thời Hậu Lê.
- HS trả lời và đọc ghi nhớ. 
- HS kể, quan sát.
- HS tham gia chơi , ghi kết quả vào bảng con.