Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kĩ năng giải bài toán có lời văn liên quan đến tỷ số cho học sinh Lớp 4

 CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 ĐỘC LẬP – TỰ DO – HẠNH PHÚC
 ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Ban giám hiệu trường Tiểu học Đông Sơn 
Đồng kính gửi: Phòng giáo dục đào tạo huyện Đông Hưng 
 Uỷ ban nhân dân huyện Đông Hưng
 Họ và tên: Phạm Thị Nhung
 Sinh ngày: 19/8/1975
 Chức vụ: Giáo viên 
 Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Đông Sơn – Đông Hưng – Thái Bình
 Trình độ chuyên môn: Cao đẳng chuyên tu
- Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến “ Rèn kĩ năng giải bài toán có lời văn 
liên quan đến tỷ số cho học sinh lớp 4” 
- Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Trong giảng dạy môn Toán khối 4
- Thời gian áp dụng sáng kiến: Trong năm học 2015 – 2016
- Mô tả sáng kiến:
 Trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá của đất nước, Đảng và nhà nước ta đã 
đặc biệt quan tâm đến phát triển giáo dục. Một trong những nhiệm vụ cơ bản của giáo 
dục đào tạo hiện nay là hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh một cách toàn 
diện theo mục tiêu phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá 
đất nước.
 Để chuẩn bị nguồn nhân lực đáp ứng sự phát triển kinh tế công nghiệp và kinh tế tri 
thức theo xu thế toàn cầu hoá trong những năm đầu của thế kỷ XXI, chương trình giáo 
dục nói chung, chương trình toán tiểu học nói riêng, góp một phần không nhỏ vào sự 
phát triển đó.
 - 1 - Trong các môn học ở tiểu học, môn Toán là công cụ để học tốt các môn học khác. 
Các kiến thức, kỹ năng của môn Toán ở Tiểu học có nhiều ứng dụng trong đời sống. 
Nó góp phần rất quan trọng trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, suy luận, giải 
quyết vấn đề, phát triển trí thông minh, cách suy nghĩ độc lập, linh hoạt, sáng tạo; nó 
đóng góp vào việc hình thành các phẩm chất cần thiết và quan trọng cho con người 
như cần cù, cẩn thận, có ý chí vượt khó khăn, làm việc có kế hoạch, có nền nếp và tác 
phong khoa học. Vì vậy môn Toán là một môn học không thể thiếu trong tất cả các 
cấp học.
 Môn Toán ở Tiểu học có nhiệm vụ giúp học sinh hình thành hệ thống các kiến thức 
cơ bản, có nhiều ứng dụng trong đời sống về các số tự nhiên, các số thập phân, phân 
số, các đại lượng cơ bản, và một số yếu tố hình học. Học sinh biết cách đọc, viết, so 
sánh các số tự nhiên, phân số, số thập phân. Biết thực hành tính nhẩm, tính viết về 
bốn phép tính với các số tự nhiên,số thập phân, số đo các đại lượng, các yếu tố hình 
học. Biết cách giải và trình bày bài giải với những bài toán có lời văn. 
 Trong những năm dạy Toán ở lớp 4, phần giải bài toán có lời văn liên quan đến tỷ 
số, tôi thấy học sinh thường lúng túng trong việc xác định tỷ số, và mối quan hệ giữa 
tỷ số với các đại lượng đã cho trong bài toán.
 Qua khảo sát chất lượng học sinh lớp 4D, trường tiểu học Đông Sơn có kết quả như 
sau . Tổng số: 31 em trong đó : 
 Số em nắm chắc kiến thức và kĩ năng : 15em
 Số em thường làm nhầm dạng toán, kĩ năng chưa thành thạo : 16 em
 - Qua quá trình giảng dạy ở lớp 4 tôi thấy, để giải được bài toán có lời văn 
liên quan đến tỷ số , học sinh phải nắm chắc kiến thức về phân số, xác định được tỷ số 
hiểu được ý nghĩa thực tiễn của tỷ số. Khi chưa xác định được tỷ số, học sinh không 
nhận dạng được dạng toán và không tìm ra cách giải. Chính vì lý do trên mà tôi chọn 
đề tài: Rèn kĩ năng giải bài toán có lời văn liên quan đến tỷ số cho học sinh lớp 4.
- Các điều kiện áp dụng sáng kiến:
 - Trình độ chuyên môn:
 - 2 - + Giáo viên có trình độ chuyên môn cao 
 + Áp dụng các phương pháp dạy học: 
 Để rèn kỹ năng giải bài toán có lời văn liên quan đến tỷ số cho học sinh, giáo 
viên cần rèn cho học sinh những kỹ năng sau:
 - Đọc kỹ đầu bài.
 - Xác định yếu tố đã cho và yếu tố cần tìm,
 - Xác định tỷ số và mối quan hệ giữa hai đại lượng liên quan đến tỷ số.
 - Vẽ sơ đồ tóm tắt bài toán.
 - Lựa chọn cách giải bài toán.
 - Rèn kỹ năng trình bày bài giải.
 - Cần rèn cho học sinh biết vận dụng linh hoạt ,sáng tạo các kiến thức đã học để 
tìm ra “chìa khoá”mà giải các bài toán một cách hợp lý và đạt kết quả cao nhất.
 - Cơ sở vật chất: Đồ dùng dạy học và dụng cụ học tập.
 Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn 
toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
 Đông Sơn, ngày 27 tháng 5 năm 2016
 Người nộp đơn:
 Phạm Thị Nhung
 - 3 - PHÒNG GD&ĐT CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM 
 HUYỆN ĐÔNG HƯNG Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
 TRƯỜNG TH ĐÔNG SƠN 
 Đông Sơn ngày 27 tháng 5 năm 2016
 BÁO CÁO THÀNH TÍCH 
 ĐỀ NGHỊ UBND HUYỆN TẶNG THƯỞNG DANH HIỆU
 CHIẾN SĨ THI ĐUA CẤP CƠ SỞ 
I. SƠ LƯỢC LÝ LỊCH 
- Họ tên : Phạm Thị Nhung 
- Sinh ngày: 19 / 8 / 1975 Giới tính: Nữ
- Quê quán: Xã Đông Sơn - Huyện Đông Hưng - Tỉnh Thái Bình
- Trú quán : Xã Đông Sơn - Huyện Đông Hưng - Tỉnh Thái Bình
- Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Đông Sơn - Huyện Đông Hưng - Tỉnh Thái Bình 
- Chức vụ: Giáo viên 
- Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ: Cao đẳng chuyên tu
- Học hàm, học vị, danh hiệu, giải thưởng: Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở 
II, THÀNH TÍCH ĐẠT ĐƯỢC 
1. Quyền hạn nhiệm vụ được giao: 
 - Tổ trưởng tổ 4 + 5
 - Chủ nhiệm lớp 4D
2. Thành tích đạt được:
- 100% học sinh đạt về năng lực, phẩm chất.
- 100% học sinh hoàn thành kiến thức, kĩ năng các môn học. 
- Xếp thứ 2 của huyện trong Hội thi Giaó viên chủ nhiệm giỏi lần thứ nhất cấp Huyện 
* Về tư tưởng, phẩm chất chính trị:
- Thực hiện nghiêm túc mọi chủ trương đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của 
nhà nước. 
- Có ý thức tu dưỡng đạo đức, rèn luyện phẩm chất của người đảng viên.
 - 4 - -Tích cực tự học tự rèn, hưởng ứng và thực hiện nghiêm túc cuộc vận động : “Học tập 
và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, tiếp tục cuộc vận động xây dựng 
trường học thân thiện học sinh tích cực .
-Gần gũi yêu thương tôn trọng học sinh có mối quan hệ tốt với phụ huynh học sinh .
*Về chuyên môn :
- Thực hiện tốt quy chế chuyên môn, dạy đúng đủ nội dung theo phân phối chương 
trình.
-Tôi luôn có ý thức tìm tòi nghiên cứu tài liệu, học hỏi đồng nghiệp tìm ra phương 
pháp giảng dạy có hiệu quả .
- Thực hiện tốt quy chế chuyên môn .
- Giảng dạy có chất lượng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh 
trong học tập. Chấm trả bài đầy đủ, kịp thời nhận xét để học sinh nhận ra cái đạt và 
chưa đạt để các em cần cố gắng và phát huy.
- Liên hệ chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường. Giaó dục học sinh theo mục tiêu giáo 
dục toàn diện .
- Hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
*Học tập chính trị, văn hóa, chuyên môn nghiệp vụ.
- Thực hiện tốt các cuộc vận động do ngành phát động .
- Tham gia đầy đủ các hoạt động của phòng, trường: sinh hoạt chuyên môn, chuyên 
đề do trường, cụm , phòng tổ chức.
- Tìm tòi học hỏi nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ.
- Đoàn kết giúp đỡ bạn bè đồng nghiệp. Tích cực tham gia mọi hoạt động của trường 
cũng như của ngành.
- Tham gia đầy đủ các đợt thi giảng giáo viên giỏi các cấp đạt kết quả cao.
III. CÁC HÌNH THỨC KHEN THƯỞNG 
1. Danh hiệu thi đua:
 Danh hiệu Số, ngày, tháng, năm của quyết định công nhận danh 
Năm học
 thi đua hiệu thi đua; cơ quan ban hành quyết định
 - 5 - QĐ số 1655/QĐ-UBND ngày 18 tháng 6 năm 2013 của 
2012-2013 CSTĐ cơ sở
 UBNND huyện Đông Hưng
 QĐ số 8701/QĐ-UBND ngày 24 tháng 10 năm 2014 của 
2013-2014 CSTĐ cơ sở
 UBNND huyện Đông Hưng
 QĐ số 4379/QĐ-UBND ngày 15 tháng 7 năm 2015 của 
2014-2015 CSTĐ cơ sở
 UBNND huyện Đông Hưng
2. Hình thức khen thưởng 
 Hình thức khen Số, ngày, tháng, năm của quyết định khen thưởng; 
 Năm học
 thưởng cơ quan ban hành quyết định
 QĐ số 1712QĐ/UBND ngày16 tháng 8 năm 2012 của 
2011- 2012 Giấy khen
 UBND huyện Đông Hưng
 QĐ số 12/TĐKT ngày 17 tháng 7 năm 2012 của
 2011-2012 Giấy khen
 Sở GD&ĐT tỉnh Thái Bình
 QĐ số 2690 QĐ/UBND ngày12 tháng8 năm 2013 của 
2012- 2013 Giấy khen
 UBND huyện Đông Hưng
 QĐ số 143/TĐKT.05 ngày 11 tháng 11 năm 2013 của
2012- 2013 Giấy khen
 Sở GD&ĐT tỉnh Thái Bình
 QĐ số 7577 QĐ/UBND ngày14 tháng8 năm 2014 của 
 2013-2014 Giấy khen
 UBND huyện Đông Hưng
 QĐ số 077/ TĐKT.14P ngày11tháng11 năm 2013 của
 2013-2014 Giấy khen
 Sở GD&ĐT tỉnh Thái Bình
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ XÁC NHẬN, ĐỀ NGHỊ NGƯỜI BÁO CÁO 
THÀNH TÍCH 
 - 6 - Nguyễn Minh Quý Mai Đình Tăng 
 XÁC NHẬN CỦA PHÒNG GD&ĐT
 - 7 - BÁO CÁO SÁNG KIẾN 
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 
 1.Tên sáng kiến: 
 Rèn kĩ năng giải bài toán có lời văn liên quan đến tỷ số cho học sinh lớp 4
 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Trong giảng dạy môn toán khối 4
3. Tác giả 
Họ và tên: Phạm Thị Nhung Giới tính: Nữ
Sinh ngày 19 tháng 8 năm 1975 
Trình độ chuyên môn: Cao đẳng chuyên tu
Chức vụ,đơn vị công tác: Giáo viên chủ nhiệm lớp 4D 
 Trường Tiểu học Đông Sơn - Đông Hưng - Tỉnh Thái Bình
Điện Thoại: 01633365488 Email: 
Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 100%
Đơn vị áp dụng sáng kiến: 
Khối 4 Trường Tiểu học Đông Sơn – huyện Đông Hưng – Tỉnh Thái Bình
Địa chỉ Xã Đông Sơn – huyện Đông Hưng – Tỉnh Thái Bình
Điện thoại 0363796062
Thời gian áp dụng sáng kiến: Năm học 2014-2015
II. BÁO CÁO MÔ TẢ SÁNG KIẾN 
1. Tên sáng kiến: 
 Rèn kĩ năng giải bài toán có lời văn liên quan đến tỷ số cho học sinh lớp 4
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Trong giảng dạy môn toán khối 4
3. Mô tả bản chất của sáng kiến:
3.1 Tình trạng giải pháp đã biết:
 Trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá của đất nước, Đảng và nhà nước 
ta đã đặc biệt quan tâm đến phát triển giáo dục. Một trong những nhiệm vụ cơ bản của 
giáo dục đào tạo hiện nay là hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh một cách 
 - 8 - toàn diện theo mục tiêu phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại 
hoá đất nước.
 Để chuẩn bị nguồn nhân lực đáp ứng sự phát triển kinh tế công nghiệp và kinh tế tri 
thức theo xu thế toàn cầu hoá trong những năm đầu của thế kỷ XXI, chương trình giáo 
dục nói chung, chương trình toán tiểu học nói riêng, góp một phần không nhỏ vào sự 
phát triển đó.
 Trong các môn học ở tiểu học, môn Toán là công cụ để học tốt các môn học khác. 
Các kiến thức, kỹ năng của môn Toán ở Tiểu học có nhiều ứng dụng trong đời sống. 
Nó góp phần rất quan trọng trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, suy luận, giải 
quyết vấn đề, phát triển trí thông minh, cách suy nghĩ độc lập, linh hoạt, sáng tạo; nó 
đóng góp vào việc hình thành các phẩm chất cần thiết và quan trọng cho con người 
như cần cù, cẩn thận, có ý chí vượt khó khăn, làm việc có kế hoạch, có nền nếp và tác 
phong khoa học. Vì vậy môn Toán là một môn học không thể thiếu trong tất cả các 
cấp học.
 Môn Toán ở Tiểu học có nhiệm vụ giúp học sinh hình thành hệ thống các kiến thức 
cơ bản, có nhiều ứng dụng trong đời sống về các số tự nhiên, các số thập phân, phân 
số, các đại lượng cơ bản, và một số yếu tố hình học. Học sinh biết cách đọc, viết, so 
sánh các số tự nhiên, phân số, số thập phân. Biết thực hành tính nhẩm, tính viết về 
bốn phép tính với các số tự nhiên,số thập phân, số đo các đại lượng, các yếu tố hình 
học. Biết cách giải và trình bày bài giải với những bài toán có lời văn. 
 Trong những năm dạy toán ở lớp 4, phần giải bài toán có lời văn liên quan đến tỷ 
số, tôi thấy học sinh thường lúng túng trong việc xác định tỷ số, và mối quan hệ giữa 
tỷ số với các đại lượng đã cho trong bài toán.
 Qua khảo sát chất lượng học sinh lớp 4D, trường tiểu học Đông Sơn có kết quả như 
sau . Tổng số : 31 em trong đó : 
 Số em nắm chắc kiến thức và kĩ năng : 15em
 Số em thường làm nhầm dạng toán, kĩ năng chưa thành thạo : 16 em
 - 9 - - Qua quá trình giảng dạy ở lớp 4 tôi thấy, để giải được bài toán có lời văn 
liên quan đến tỷ số , học sinh phải nắm chắc kiến thức về phân số, xác định được tỷ số 
hiểu được ý nghĩa thực tiễn của tỷ số. Khi chưa xác định được tỷ số, học sinh không 
nhận dạng được dạng toán và không tìm ra cách giải. Chính vì lý do trên mà tôi chọn 
đề tài: Rèn kĩ năng giải bài toán có lời văn liên quan đến tỷ số cho học sinh lớp 4.
3.2 Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến.
- Mục đích của giải pháp:
a. Lựa chọn:
 Để rèn kỹ năng giải toán có lời văn liên quan đến tỷ số cho học sinh lớp 4, giáo 
viên phải xác định được mục tiêu dạy về giải toán có lời văn ở lớp 4 và chương trình 
sách giáo khoa toán 4, cụ thể như sau:
 I/ Mục tiêu 
 Biết tự tóm tắt bài toán bằng cách ghi ngắn gọn hoặc bằng sơ đồ, hình vẽ.
 Biết giải và trình bày bài giải các bài toán có nhiều bước tính, trong đó có dạng 
toán: 
 + Tìm hai số khi biết tổng và tỷ số của hai số đó.
 + Tìm hai số khi biết hiệu và tỷ số của hai số đó.
 II/ Chương trình sách giáo khoa toán 4.
 Môn toán ở lớp 4 gồm 175 tiết. Trong đó có 10 tiết dạy về tỷ số và các bài tập có 
liên quan đến tỷ số.
 * Các tiết lý thuyết có: 3 tiết là
 - Tiết 137:Giới thiệu tỷ số
 - Tiết 138: Tìm hai số khi biết tổng và tỷ số của hai số đó.
 - Tiết 142: tìm hai số khi biết hiệu và tỷ số của hai số đó .
 - * Các tiết thực hành có : 7 tiết.( tiết 139, 140 ,141 ,143 144 145 171 )
 Ngoài ra trong các tiết học khác cũng có những bài toán có lời văn liên quan đến tỷ 
số.
 - 10 -