Giáo án Đạo đức Lớp 4 - Bài 6: Hiếu thảo với ông bà, cha mẹ

HIẾU THẢO VỚI ÔNG BÀ, CHA MẸ
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức : giúp HS hiểu :
Ông bà, cha mẹ là người sinh ra chúng ta, nuôi nấng, chăm sóc và rất yêu thương chúng ta.
Hiếu thảo với ông bà cha mẹ là biết quan tâm chăm soc ông bà, cha mẹ, làm giúp ông bà, cha mẹ những việc phù hợp, chăm lo cho ông bà vui vẻ, khỏe mạnh, vâng lời ông bà, cha mẹ, học tập tốt.
 2. Thái độ :
Yêu quí kính trọng ông bá cha mẹ. Biết quan tâm tới sức khỏe, niềm vui, công việc của ông bà cha mẹ.
 3. Hành vi :
Giúp đỡ ông bà, cha mẹ những việc vừa sức, vâng lời ông bà, làm việc để ông bà, cha mẹ vui.
Phê phán những hành vi không hiếu thảo.
II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC
Bảng phụ ghi các tình huống (HĐ2 – tiết 1)
Giấy mau xanh – đỏ – vàng cho mỗi HS (HĐ2 – tiết 1)
Tranh vẽ trong SGK – BT2 (HĐ1 – tiết 2)
Giấy bút viết cho mỗi nhóm.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC CHỦ YẾU
Hoạt động dạy
Hoạt động học
TIẾT 1
Hoạt động 1
TÌM HIỂU TRUYỆN KỂ
- GV tổ chức cho HS làm việc cả lớp :
+ Kể cho cả lớp nghe câu chuyện “Phần thưởng”.
- Yêu cầu HS làm việc theo nhóm :
1. Em có nhận xét gì về việc làm của bạn Hưng trong câu chuyện.
2. Theo em, bà bạn Hưng sẽ cảm thấy thế nào trước việc làm của Hưng ?
3. Chúng ta phải đối xử với ông bà, cha mẹ như thế nào ? Vì sao ?
+ Yêu cầu HS làm việc cả lớp, trả lời các câu hỏi – Rút ra bài học.
- Hỏi : Các em có biết câu thơ nào khuyên răn chúng ta phải biết yêu thương, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ không ?
- HS lắng nghe, theo dõi.
- HS làm việc theo nhóm, thảo luận trả lời 3 câu hỏi :
1. Bạn Hưng rất yêu quí bà, biết quan tâm chăm sóc bà.
2. Bà bạn Hưng sẽ rất vui.
3. Với ông bà, cha mẹ, chúng ta phải kính trọng, quan tâm chăm sóc, hiếu thảo. Vì ông bà,cha mẹlà người sinh ra, nuôi nấng và yêu thương chúng ta.
 - Đại diện các nhóm trả lời. Các nhóm bổ sung nhận xét để rút ra kết luận.
- HS trả lời.
- HS nghe và nhắc lại kết luận.
- GV kết kuận : chúng ta phải hiếu thảo với ông bà cha mẹ vì : Ông bà, cha mẹ là những người có công sinh thành, nuôi dưỡng chúng ta nên người. Vì vậy, các en phải hiếu thảo với ông bà, cha me.
“Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha 
Cho tròn đạo hiếu mới là đạo con”
Hoạt động 2
THẾ NÀO À HIẾU THẢO VỚI ÔNG BÀ, CHA MẸ ?
- GV cho HS làm việc cặp đôi.
+ Treo bảng phụ ghi 5 tình huống.
- HS làm việc cặp đôi.
+ Yêu cầu HS đọc cho nhau nghe lần lượt từng tình huống và bàn bạc xem cách ứng xử của bạn nhỏ là Đúng hay Sai hay Không biết.
Tình huống 1 : Mẹ Sinh bị mệt, bố đi làm mãi chưa về, chẳng có ai đưa Sinh đến nhà bạn dự sinh nhật. Sinh buồn bực bỏ ra ngoài sân chơi.
Tình huống 2 : Hôm nào đi làm về, mẹ cũng thấy Loan đã chuẩn bị sẵn khăn mặt để mẹ rửa cho mát. Loan còn nhanh nhẹn cất túi cho mẹ.
Tình huống 3 : Bố Hoàng vừa đi làm về, rất mệt. Hoàng chạy ra tận cửa đón bốvà hỏi ngay : “Bố có nhớ mua truyện tranh cho con không ?”
Tình huống 4 : Ông nội của Hoài rất thích chăm sóc cây cảnh. Hoài đến nhà bạn chơi thấy ngoài vườn có loại cây lạ. Em xin về một nhánh mang về cho ông trồng.
Tình huống 5 : Sau giờ học nhóm, Nhâm và Minh được chơi đùa vui vẻ. Chợt Nhâm nghe tiếng bà ho, em vội chạy vào chỗ bà lo lắng hỏi bà rồi lấy thuốc và nước cho bà uống.
- GV yêu cầu HS làm việc cả lớp.
+ Phát cho mỗi cặp HS 3 tờ giấy màu : xanh, đỏ, vàng.
+ Lần lượt đọc từng tình huống, yêu cầu HS đánh giá các tình huống bằng cách giơ giấy màu : đỏ – đúng, xanh – sai, vàng – không biết.
+Yêu ccầu HS giải thích các ý kiến Sai và Không biết.
+ Hỏi : Theo em, việc làm thế nào là hiếu thảo với ông bà cha mẹ.
- HS làm việc cặp đôi.
Tình huống 1 : Sai – vì sinh đã không biết chăm sóc mẹ khi mẹ đang ốm lai còn đòi đi chơi.
Tình huống 2 : đúng
Tình huống 3 : Sai – vì bố đang mệt, Hoàng không nên đòi bố quà.
Tình huống 4 : Đúng
Tình huống 5 : Đúng
- HS nhận giấy màu, đánh giá các tình huống.
- Hiếu thảo với ông bà cha mẹ là quan tâm tới ông bà cha mẹ, chăm sóc lúc ông bà bị mệt, ốm. Làm giúp ông bà cha mẹ những công việc phù hợp.
+ Hỏi : Chúng ta không nên làm gì đối với cha mẹ, ông bà ?
+ Kết luận : Hiếu thảo với ông bà, cha mẹ là biết quan tâm tới sức khỏe, niềm vui, công việc của ông bà, cha mẹ. Làm việc giúp đỡ ông bà cha mẹ.
- Không nên đòi hỏi ông bà, cha mẹ khi ông bà cha mẹ bận, mệt, những việc không phù hợp (mua đồ chơi v.v)
- HS nhắc lại.
Hoạt động 3
EM ĐÃ HIẾU THẢO VỚI ÔNG BÀ CHA MẸ HAY CHƯA ?
- Yêu cầu HS làm việc cặp đôi : Kể những việc đã làm thể hiện sự hiếu thảo với ông bà, cha mẹ – kể một số chưa tốt và giải thích vì sao chưa tốt.
- Yêu cầu HS làm việc cả lớp :
+ Hãy kể những việc tốt em đã làm .
+ Kể một số việc chưa tốt mà em đã mắc phải ? Vì sao chưa tốt ?
+ Vậy, khi ông bà, cha mẹ bị ốm, mệt chúng ta phải làm gì ?
Khi ông bà, cha mẹ đi xa về ta phải làm gì ?
Có cần quan tâm đến sở thích của ông ba,ø cha mẹ không ?
- Hai HS lần lượt kể cho nhau nghe những việc đã làm thể hiện sự quan tâm chăm sóc ông bà, cha mẹ, và nêu một số việc chưa tốt – giải thích vì sao chưa tốt.
- HS kể một số việc.
- Chúng ta chăm sóc, lấy thuốc nước cho ông bà uống, không kêu to, la hét.
Khi ông bà, cha mẹ đi xa về, ta lấy nước mát, quạt mát, đón, cầm đồ đạc.
Quan tâm tới sở thích và giúp đỡ ông bà, cha mẹ.
Hướng dẫn thực hành
- Yêu cầu HS về nhag sưu tầm các câu chuyện, câu thơ, ca dao, tục ngữ nói về lòng hiếu thảo của con cháu đối với ông bà, cha mẹ.
- HS lắng nghe, ghi nhớ.
TIẾT 2
Hoạt đôïng 1
ĐÁNH GIÁ VIỆC LÀM ĐÚNG HAY SAI
- Yêu cầu HS làm việc theo nhóm cặp đôi :
+ Yêu cầu HS quan sát tranh vẽ trong SGK, thảo luận để đặt tên cho trang đó và nhận xết việc làm đó.
- HS làm việc theo cặp đôi : quan sát tranh và đặt tên cho tranh, nhận xét xem việc làm đó đúng hay sai và giải thích vì sao ?
Chẳng hạn :
+ Yêu cầu các HS trả lời các câu hỏi và yêu cầu các nhóm khác theo dõi để nhận xét và bổ sung.
+ Hỏi HS :
Em hiểu thế nào là hiếu thảo với ông bà, cha mẹ ? Nếu co cháu không hiếu thảo với ông bà, cha mẹ, chuyện gì sẽ xảy ra ?
Tranh 1 : Câu bé chưa ngoan.
Hành động của cậu bé chưa đúng vì cậu bé chưa tôn trọng và quan tâm đến bố mẹ, ông bà khi ông và bố đang xem thời sự câu bé lại đòi hỏi xem kênh khác theo ý mình.
Tranh 2 : Một tấm gương tốt.
Cô bé rất ngoan, biết chăm sóc bà khi bà ốm, biết động viên bà. Việc làm của cô bé đáng là một tấm gương tốt để ta học tập.
- HS trả lời :
Hiếu thảo với ông bà, cha mẹ là luôn quan tâm chăm sóc giúp đỡ ông bà cha mẹ.
Nếu con cháu không hiếu thảo, ông bà, cha mẹ sẽ rất buồn phiền, gia đình không hạnh phúc.
Hoạt động 2
KỂ CHUYỆN TẤM GƯƠNG HIẾU THẢO
- Yêu cầu HS làm việc theo nhóm.
+ Phát cho HS giấy bút.
+ Yêu cầu trong nhóm kể cho nhau nghe tấm gương hiếu thảo nào mà em biết.
Yêu cầu nhóm viết ra những câu thành ngữ, tục ngữ, ca dao nói về công lao của ông bà, cha mẹ và sự hiếu thảo của con cháu.
+ Giải thích cho HS một số câu khó hiểu.
+ Có thể kể cho HS câu truyện : “Quạt nồng – ấp lạnh” (phụ lục)
- HS làm việc theo nhóm.
+ Kể cho các bạn trong nhóm tấm gương hiếu thảo mà em biết (ví dụ : bài thơ : Thương ông).
+ Liệt kê ra giấy những câu thành ngữ, tục ngữ ca dao.
Hoạt động 3
EM SẼ LÀM GÌ ?
- Yêu cầu HS làm việc theo nhóm.
+ Phát cho các nhóm giấy bút.
+ Yêu cầu HS lần lượt ghi lại các việc em dự định sẽ làm để quan tâm, chăm sóc ông bà.
- Yêu cầu HS làm việc cả lớp :
- HS làm việc theo nhóm, lần lượt ghi lại các việc mình dự định sẽ làm (không ghi trùng lặp) – nếu có lí do đặc biệt thì có thể giải thích cho các bạn trong nhóm biết.
+ Yêu cầu các nhóm dán tờ giấy ghi kết
quả làm việc lên bảng.
+ Yêu cầu HS giải thích một số công việc.
+ Kết luận : Cô mong các em sẽ làm đúng những điều dự định và là một người con hiếu thảo.
- HS dán kết quả, cử 1 đại diện nhóm đọc lại toàn bộ các ý kiến.
Hoạt động 4
SẮM VAI XỬ LÍ TÌNH HUỐNG
- GV tổ chức cho HS làm việc theo nhóm.
+ Đưa ra 2 tình huống (có thể có tranh minh họa).
Tình huống 1 : Em đanh ngồi học bài. Em thấy bà có vẻ mệt mỏi, bà bảo : “Bữa nay bà đau lưng quá”.
Tình huống 2 : Tùng đang chơi ngoài sân, ông Tùng nhờ bạn : Tùng ơi, lấy hộ ông cái khăn.
+ Yêu cầu các nhóm thảo luận nêu tình huống và sắm vai thể hiện 1 trong 2 tình huống.
- Tổ chức cho HS làm việc cả lớp.
+ Yêu cầu đại diện 2 nhóm lên trình bày, các nhóm khác theo dõi.
+ Hỏi : Tại sao nhóm em chọn cách giải quyết đó ? Làm thế thì có tác dụng gì ?
+ Kết luận : Các em cần phải biết hiếu thảo với ông bà cha mẹ bằng cách quan tâm, giúp đỡ ông bà những việc vừa sức, chăm sóc ông bà cha mẹ. Và cũng cần phải nhắc nhở nhau cùng biết làm cho ông bà cha mẹ vui lòng. Như vậy gia đình chúng ta sẽ luôn luôn vui vẻ, hòa thuận, hạnh phúc.
+ Kết thúc : Nhắc nhở HS về nhà thực hiện 
- HS thảo luận nếu mình là bạn nhỏ trong tình huống em sẽ làm gì, vì sao em làm thế ?
- HS thảo luận phân chia vai diễn để sắm vai thể hiện cách xử lí tình huống. Chẳng hạn :
Tình huống 1 : Em sẽ mời bà ngồi nghỉ, lấy dầu xoa cho bà.
Tình huống 2 : Em sẽ không chơi, lấy khăn giúp ông.
- 2 nhóm đóng vai thể hiện 2 tình huống – các nhóm khác theo dõi.
- Các nhóm trả lời.
- HS lắng nghe.
đúng những dự định sẽ làm để giúp đỡ ông bà cha mẹ.
RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY.