Khung bài giảng bài diện tích hình thang, diện tích hình thoi

KHUNG BÀI GIẢNG
BÀI DIỆN TÍCH HÌNH THANG, DIỆN TÍCH HÌNH THOI
A. Thông tin chung
I. Tiêu đề: Diện tích hình thang, diện tích hình thoi
II. Nội dung tóm tắt: Đây là khung bài giảng môn hình học lớp 8. Nội dung hướng dẫn học sinh xây dựng công thức tính diện tích hình thang, diện tích hình thoi từ công thức tính diện tích hình tam giác. Nội dung bài giảng được phổ biến thông qua các trò chơi và hoạt động khám phá giúp học sinh tự tìm ra công thức tính diện tích hình thang, diện tích hình thoi và áp dụng cách tính diện tích để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống.
III. Tác giả: Ngô Thị Kim Duyên
IV. Đơn vị: Thư viện trường Đại Học An Giang
B. Kế hoạch lên lớp:
I. Mục tiêu bài học:
- Kiến thức: Qua bài học này học sinh sẽ tự xây dựng được công thức tính diện tích hình thang, hình thoi.
- Kỹ năng: Qua bài học này học sinh có được kỹ năng thực hành và phân tích vấn đề (tự tìm hiểu công thức tính diện tích hình thang, hình thoi từ công thức tính diện tích hình tam giác)
II. Phương tiện dạy học:
- Dành cho giáo viên:
    1. Hình 1
2. Hình thang: giáo viên dùng giấy có kẻ ô vuông cắt thành 4 hình thang bất kì và ghi kí hiệu 2 cạnh đáy như hình bên dưới.
3. Hai cách chia hình thang thành 2 hình tam giác
4. Cách tính diện tích hình thang.
5. Hình thoi: giáo viên dùng giấy có kẻ ô vuông cắt thành 4 hình thoi có kích thước bất kì và ghi kí hiệu 2 đường chéo như hình vẽ.
6. Cách chia hình thoi thành 2 hình tam giác
7. Cách tính diện tích hình thoi
8. Hình minh họa bài luyện tập
Dành cho học sinh
9. Giấy có kẻ ô vuông.
10. Thước
11. Kéo
III. Hoạt động dạy học:
Thời lượng
Tên hoạt động
Nội dung của hoạt động
Học cụ
Ghi chú
5 phút
Ôn tập
Bài toán xây dựng:
Bố của Tèo có một khoảng sân như hình 1. Bố Tèo cần lát gạch hết khoảng sân. Biết rằng mỗi viên gạch có kích thước 0,2m x 0,2m. Hỏi bố cần mua tối thiểu bao nhiêu viên gạch để lát hết khoảng sân đó. (Lưu ý. Có thể cắt miếng gạch ra nếu cần).
Hình 1
Qua hoạt động này học sinh có thể ôn lại bài tính diện tích tam giác làm tiền đề cho các hoạt động tiếp theo trong bài học.
10 phút
Hoạt động khám phá.
Tìm diện tích hình thang.
- Giáo viên chia lớp làm 4 nhóm. Mỗi nhóm phát cho một hình thang được cắt bằng giấy màu có kẻ ô vuông (Hình 2)
- Với 1 đường thẳng, yêu cầu mỗi nhóm hãy cắt hình thang thành 2 tam giác bất kì.
- Học sinh chỉ có thể tìm ra 2 cách cắt. (Hình 3)
- Yêu cầu học sinh tính diện tích của từng hình tam giác. Ta được:
Stam giác 1 =  1/2 a.h1 (với h1 là chiều cao tam giác thứ nhất)
Stam giác 2 =  1/2 b.h2 (với h2 là chiều cao tam giác thứ nhất)
- So sánh diện tích của 2 hình tam giác với hình thang ban đầu (diện tích hình thang bằng tổng diện tích 2 tam giác). Từ đó hãy suy ra công thức tính diện tích hình thang.
Học sinh sẽ dễ dàng chứng minh rằng:
Shình thang =  Stam giác 1 + Stam giác 2
                       = 1/2a.h1 + 1/2 a.h2
Theo hình vẽ ta dễ dàng thấy h1=h2.
Vậy: Shình thang = 1/2 (a+b).h
(với h là chiều cao của hình thang. Hình 4)
Hình 2
Thước
Kéo
Hình 3
Hình 4
10 phút
Hoạt động 3.
Tìm diện tích hình thoi.
- Giáo viên phát cho mỗi nhóm một hình thoi được cắt bằng giấy màu có kẻ ô vuông (hình 5).
- Với 1 đường thẳng, yêu cầu mỗi nhóm hãy cắt hình thoi thành 2 tam giác bất kì.
- Học sinh chỉ có thể tìm ra 2 cách cắt (hình 6).
- Yêu cầu học sinh tính diện tích của từng hình tam giác. Ta được:
Stam giác 1 =  1/2 d1.d2/2 (với d1, d2 là độ dài hai đường chéo của hình thoi). Hình 7
Stam giác 2 =  Stam giác 1 (Học sinh có thể dễ dàng nhìn thấy bằng cách đặt 2 tam giác này chồng lên nhau để so sánh.
- Tương tự như hoạt động trên, học sinh sẽ dễ dàng tìm được diện tích của hình thoi ban đầu bằng tổng diện tích 2 hình tam giác. Từ đó suy ra được công thức tính diện tích hình thoi.
Shình thoi  =  Stam giác 1 + Stam giác 2
                      = 2. Stam giác 1
                      = 2. 1/2 . d1 . d2/2
                = 1/2 d1.d2
(với d1, d2 là 2 đường chéo của hình thoi)
Hình 5
Thước
Kéo
Hình 6
Hình 7
5 phút.
Hoạt động 4: Ứng dụng
- Mỗi bạn lấy một tờ giấy có kẻ ô vuông và vẽ lên đó 1 hình thang, 1 hình thoi.
- Đổi tờ giấy cho bạn kế bên. Yêu cầu người bạn tính diện tích của hình vừa nhận được.
Giấy kẻ ô vuông
15
Hoạt động 5: Luyện tập
Trong một khu vườn hình thang cân ABCD (đáy nhỏ AB = 30m, đáy lớn CD = 50m, diện tích bằng 800m2 ), người ta làm một bôn fhoa hình tứ giác MENG với M, E, N, G lần lượt là trung điểm của các cạnh của hình thang cân. Hỏi:
- Tứ giác MENG là hình gì?
- Tính diện tích của bồn hoa.
Hình 8
IV. Luyện tập (thực hành)
V. Bài tập về nhà:
Yêu cầu học sinh làm các bài tập 26, 28, 29, 30 trang 126, bài 32, 33, 34, 35, 36 trang 128-129 sách giáo khoa:
Phan Đức Chính, Tôn Thân,....2004. Toán 8, tập 1, TP HCM: NXB Giáo Dục.
C. Tài liệu tham khảo
William Collins,..., 2002, Mathematics: Applications and Connections,  NewYork: McGraw-Hill.
Chicha Lynch, Eugene Olmstead, 1998, Mathmatters: An Intergrated Approach,  NewYork: McGraw-Hill.