Bài giảng Lịch sử và Địa lí 4 (Kết nối tri thức) - Bài 12: Thăng Long-Hà Nội (Tiết 2)

 Hãy nêu các tên 
 gọi khác nhau 
của Thăng Long - 
 Hà Nội? KHÁM 
 PHÁ Năm 1010, vua Lý Thái Tổ dời 
đô từ Hoa Lư về thành Đại La - 
Hà Nội Khai thác tư liệu và chỉ ra những từ chỉ 
đặc điểm tự nhiên của thành Đại La. Từ 
đó, hãy nêu đặc điểm tự nhiên nổi bật của 
khu vực này. • Thành Đại La có thế địa linh 
 nhân kiệt: ở giữa khu vực 
 trời đất, chính giữa nam 
 bắc, đông tây; rộng, bằng 
 phẳng, cao, sáng sủa.
• Đây cũng chính là cơ sở để 
 Lý Công Uẩn dời đô từ Hoa 
 Lư - Ninh Bình ra thành Đại 
 La - Hà Nội. Đọc sách giáo khoa thảo luận theo nhóm mỗi 
 nhóm thực hiện một nhiệm vụ:
 Nêu một số sự kiện lịch sử tiêu 
 biểu gắn với Thăng Long - Hà Nội.
 Kể câu chuyện liên quan đến 
 Thăng Long - Hà Nội mà em ấn 
 tượng nhất.
Thảo luận nhóm Trình bày 
trước lớp Các sự kiện tiêu biểu gắn với Thăng Long - Hà Nội:
Vua Lý Thái Tổ Lê Lợi trả gươm báu cho Rùa 
 dời đô Vàng ở hồ Hoàn Kiếm
 Cuộc chiến đấu chống quân Pháp ở thành Hà 
 Nội dưới sự chỉ huy của Tổng đốc Hoàng Diệu Đền Quán Thánh, tên chữ là Trấn Vũ quán, 
có từ đời vua Lý Thái Tổ (1010 – 1028), thờ 
Huyền Thiên Trấn Vũ, vị thần trấn giữ cửa 
ngõ phía bắc thành Thăng Long xưa. Vua 
Minh Mạng khi đi tuần Bắc Thành đã cho đổi 
tên đến thành Chân Vũ quán. Ba chữ Hán này 
được tạc trên cổng tam quan. Tuy nhiên, 
trên bức hoành phi trong Bái đường vẫn ghi 
là Trấn Vũ quán.
Năm 1842, vua Thiệu Trị đến thăm đền và 
ban tiền đúc vòng vàng đeo cho tượng Trấn 
Vũ. Đền được công nhận là Di tích lịch sử – 
văn hoá quốc gia năm 1962. Hồ Gươm (hay còn gọi là hồ Hoàn Kiếm) toạ lạc 
ngay trung tâm Thủ đô Hà Nội và được bao 
quanh bởi 3 con phố Hàng Khay – Lê Thái Tổ – 
Đinh Tiên Hoàng.
Hồ đã có từ rất lâu, song trước khi mang tên 
chính thức là Hoàn Kiếm, hồ có rất nhiều tên gọi 
gắn liền với những câu chuyện khác nhau như: 
tên hồ Lục Thuỷ vì nước hồ có màu xanh biếc 
quanh năm, hồ Thuỷ Quân vì đây là nơi triều 
đình dùng để duyệt thuỷ binh... 
Tên gọi Hoàn Kiếm chính thức xuất hiện vào đầu 
thế kỉ XV gắn với truyền thuyết vua Lê Thái Tổ 
trả gươm báu cho Rùa Vàng sau khi mượn gươm 
chiến đấu, đánh tan giặc Minh, chính thức lên 
làm vua và gây dựng triều đại nhà Hậu Lê thịnh 
vượng. Hoàng Diệu là một vị quan nhà 
Nguyễn. Năm 1882, trước cuộc tấn 
công của quân Pháp dưới quyền chỉ 
huy của Hăng – ri Ri – vi – e vào thành 
Hà Nội, quân nhân ta đã anh dũng 
chiến đấu, dưới sự chỉ huy của Tổng 
đốc Hoàng Diệu. 
Kết quả, thành Hà Nội đã thất thủ sau 
vài giờ nổ súng; Tổng đốc Hoàng Diệu 
sau khi viết di biểu dâng vua Tự Đức 
đã tuẫn tiết trong vườn Võ Miếu (dưới 
cột cờ Hà Nội ngày nay) để bảo toàn 
khí tiết. Đây là hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí 
Minh thay mặt quốc dân đồng bào 
đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai 
sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng 
hoà – Nhà nước công nông đầu 
tiên ở Đông Nam châu Á, tại Quảng 
trường Ba Đình, Hà Nội (2 – 9 – 
1945). Từ ngày 18 đến ngày 29 – 12 – 1972, 
quân và dân miền Bắc Việt Nam đã anh 
dũng chiến đấu đánh bại cuộc tập kích 
trên không của không quân Mỹ vào Hà 
Nội, Hải Phòng. Trong trận chiến đấu này, 
lực lượng Tự vệ Thủ đô đã nêu cao tinh 
thần chiến đấu, bắn rơi nhiều máy bay 
Mỹ, góp phần không nhỏ vào chiến thắng 
“Điện Biên Phủ trên không”, buộc Mỹ 
phải kí kết Hiệp định Pa-ri vẽ chấm dứt 
chiến tranh lập lại hoà bình ở Việt Nam. Luật chơi: chơi theo tổ, mỗi tổ cử một số bạn tham 
gia theo lần lượt. Trong thời gian 1 phút mỗi tổ kể tên 
các sự kiện, các nhận vật lịch sử gắn liền với Thăng 
Long – Hà Nội. Tổ nào tìm đúng và nhanh nhất là 
thắng cuộc.