Giáo án dạy thi giáo viên giỏi tỉnh môn Toán Lớp 4 - Bài: Hình thoi - Năm học 2011-2012 - Thái Thị Hương

GIÁO ÁN DẠY THI GIÁO VIÊN GIỎI TỈNH- NĂM HỌC 2011 – 2012
Môn : Toán lớp 4
 Bài: Hình thoi
Người dạy: Thái Thị Hương
 Giáo viên trường Tiểu học 1 Thị trấn Thạch Hà
I. MỤC TIÊU: 
Nhận biết được hình thoi và một số đặc điểm của nó
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: 
- GV: Một số hình ảnh có trang trí hình thoi.
 Phiếu học tập
 Các mảnh ghép để ghép hình
- HS : Mỗi hs 4 que tính hoặc 4 thanh nhựa có độ dài bằng nhau.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
1. Bài cũ:
? Em đã được học những hình hình học nào?
? Hình vuông có đặc điểm gì?
- Nhận xét và cho điểm HS.
Yêu cầu hs xếp 1 hình vuông 
2. Bài mới:
 Hoạt động 1: Giới thiệu hình thoi
GV đưa một hình vuông của HS vừa ghép được và hỏi hs:
 Em thấy bạn ghép đúng chưa?
GV đưa hình vuông đó cho cả lớp quan sát vừa làm vừa nói:
Cô ấn nhẹ 2 góc của hình vuông bạn vừa xếp, bây giờ có còn dạng hình vuông nữa không?
? Vì sao
GV chốt: Đúng rồi, bây giờ không phải hình vuông nữa mà nó có tên gọi mới, đó là hình thoi
Yêu cầu hs nhắc lại: Hình thoi
GV nêu: Trong thực tế, hình thoi được trang trí rất nhiều trên các đồ vật. vậy em biết hình thoi được trang trí ở đâu không?
GV nói thêm: Ngoài ra hình thoi còn được trang trí trên vải, khăn, đồ trang sức, đồ dùng cá nhân. Trong môn học mĩ thuật hình thoi còn dùng để trang trí đường diềm (GV vừa nói vừa cho hs xem hình ảnh)
Hoạt động 2: Các đặc điểm của hình thoi
GV vẽ hình thoi và nói: Đây là hình thoi cô vừa vẽ
B
A
D
C
? Yêu cầu hs đọc tên hình thoi
? Hình thoi có mấy góc mấy cạnh
? Nêu các cạnh đối diện có trong hình thoi ABCD
Yêu cầu HS dùng 4 que tính hay 4 thanh nhựa có độ dài bằng nhau đã chuẩn bị ghép thành 1 hình thoi theo nhóm 2 và yêu cầu: Quan sát và nhận xét các cạnh đối diện của hình thoi em xếp như thế nào với nhau
GV kiếm tra và nhận xét HS làm
Gọi hs trình bày
Để xem bạn trả lời đúng chưa, GV kiểm tra trên bảng lớp
? Muốn biết hai đường thẳng có song song với nhau không ta phải dùng dụng cụ gì?
GV kiểm tra trên bảng, yêu cầu hs quan sát và nhận xét 
 ? Còn độ dài các cạnh của hình thoi như thế nào với nhau mời các em cùng quan sát (GV dùng thước có vạch chia xăng-ti-mét kiểm tra cho HS nhận xét)
Vậy các cạnh hình thoi có đặc điểm gì?
Yêu cầu hs đọc nối tiếp: Hình thoi có hai cặp cạnh đối diện song song và bốn cạnh bằng nhau
Chuyển ý: Với đặc điểm này của hình thoi, em nào nhận ra nhanh trong các hình dưới đây hình nào là hình thoi 
Hoạt động 3: Luyện tập thực hành
GV trình chiếu các hình ở bài tập1: Hình nào là hình thoi?
Còn các hình còn lại là những hình gì, em nào nêu được tên các hình còn lại?
Hỏi thêm: Trong các hình ở bài tập 1, chúng có đặc điểm gì chung?
GV chỉ vào 2 hình thoi ở bài tập 1 mà HS vừa chỉ ra và hỏi: Hình thoi có đặc điểm giống hình nào nhất trong 3 hình còn lại
- Em thấy giống ở đặc điểm nào?
- Khác ở điểm nào?
GV chốt: Vì đặc điểm đó nên hình thoi là dạng đặc biệt của hình bình hành
Chuyển ý: Các em đã biết được hình thoi có các cặp cạnh đối diện song song với nhau và 4 cạnh bằng nhau. Hình thoi còn có đặc điểm gì nữa mời các em cùng quan sát tiếp
GV đưa ra một hình thoi và nói: 
Cô gọi tên hình thoi này là ABCD. 
Nối A với C, nối B với D ta được hai đường chéo. Hai đường chéo này cắt nhau tại điểm O
? Hai đường chéo này có vuông góc với nhau hay không, có cắt nhau tại trung điểm của mỗi đường hay không mời các em kiểm tra và ghi kết quả vào phiếu học tập. Đây chính là bài tập 2
A
B
D
C
O
HS làm, gv kẻ sẵn trên bảng hình thoi bài tập 2
Yêu cầu hs nêu kết quả bài làm của mình
 Gọi 1 hs lên bảng kiểm tra ở hình vẽ xem hai đường thẳng có vuông góc với nhau không
? Em làm như thế nào để biết được hai đường chéo của hình thoi cắt nhau tại trung điểm của mỗi đường
? Qua bài tập này, em nào có nhận xét gì về hai đường chéo của hình thoi
GV chốt: Đó cũng chính là đặc điểm của hình thoi
Yêu cầu hs đọc nối tiếp: Hai đường chéo của hình thoi vuông góc với nhau và cắt nhau tại trung điểm của mỗi đường
Chuyển ý: Các em nhận biết đặc điểm của hình thoi, dựa vào đặc điểm của hình thoi các em hãy thực hành vẽ hình thoi vào phiếu học tập
Gọi 2 em lên bảng vẽ và nêu cách vẽ
GV chốt và lưu ý:
Trước hết vẽ đường chéo thứ nhất, xác định trung điểm. Sau đó vẽ đường chéo thứ hai đi qua trung điểm và vuông góc với đường chéo thứ nhất sao cho trung điểm của đường chéo thứ nhất cũng là trung điểm của đường chéo thứ 2, sau đó nối các đỉnh lại với nhau
GV đưa một hình thoi có hai đường chéo bằng nhau và hỏi:
Em thấy hình thoi này có đặc điểm giống hình nào mà các em đã được học?
GV chốt: Hình vuông là trường hợp đặc biệt của hình thoi
Hoạt động 4: Trò chơi : Ghép hình
GV nêu tên trò chơi: Ghép các mảnh ghép tạo thành hình thoi.
Phổ biến luật chơi: 3 đội tham gia chơi, mỗi đội 4 em. 
Trong đội lựa chọn các mảnh ghép sao cho ghép được hình thoi. Khi nhạc bài hát Làm người chiến thắng nổi lên là các em bắt đầu chơi, khi kết thúc bài hát cũng là kết thúc trò chơi.
- Nhận xét và tuyên dương đội chiến thắng
- GV làm động tác chuyển ghép hình mà học sinh vừa ghép được.
GV: Từ hình thoi các em vừa ghép được, cô chuyển hai mảnh ghép tạo hình mới và đó là hình gì?
GV: Bước chuyển hình là điều thú vị mà các em sẽ được tìm hiểu trong tiết học tiếp theo.
Hoạt động nối tiếp: Củng cố dặn dò
Qua bài học hôm nay em biết được gì về hình thoi? Về nhà học thuộc các đặc điểm của hình thoi và chuẩn bị bài học sau
- 3 HS thực hiện theo yêu cầu.
 1 HS trình bày
HS xếp hình vuông theo nhóm 2
HS nhận xét
HS nêu nhận xét : Không
Vì các góc không vuông.
HS nêu
Hình thoi ABCD
Hình thoi có 4 góc 4 cạnh
3 hs nêu: cạnh AB đối diện với cạnh CD
Cạnh AD đối diện với cạnh BC
HS ghép hình thoi theo nhóm 2 và thảo luận
HS nhận xét các cạnh đối diện của hình thoi song song với nhau
Ê ke
HS rút ra nhận xét: Cạnh AB song song với cạnh CD. Cạnh BC song song với cạnh AD
HS nhận xét: 4 cạnh của hình thoi có độ dài bằng nhau: AB =BC =CD =DA
HS nêu: Hình thoi có hai cặp cạnh đối diện song song và bốn cạnh bằng nhau
HS phát biểu ý kiến
Hình 1 và hình 4 là hình thoi
HS lên bảng chỉ và nêu: hình chữ nhật, hình bình hành, hình tứ giác
Đều là hình tứ giác
Hình bình hành
HS nêu
2 HS đọc yêu cầu bài tập 2 
Cả lớp làm bài tập 2 trên phiếu 
HS nêu kết quả
1 HS lên kiểm tra và nêu nhận xét: Hai đường chéo của hình thoi vuông góc với nhau
HS trình bày: dùng thước có vạch chia xăng - ti –mét đo từ điểm đến các đầu mút của đường chéo
HS nêu nối tiếp: Hai đường chéo của hình thoi vuông góc với nhau và cắt nhau tại trung điểm của mỗi đường
HS thực hành vẽ hình thoi
2 hs lên bảng vẽ và nêu cách vẽ
Giống hình vuông 
Mỗi đội được phát các mảnh ghép: 4 tam giác vuông giống nhau, 2 tam giác cân (các tam giác có diện tích bằng nhau)
Học sinh chơi trò chơi ghép hình
Hình chữ nhật