Giáo án Toán Lớp 4 - Năm học 2010-2011

Thø n¨m, ngµy 26 th¸ng 8 n¨m 2010
To¸n
CÁC BÀI TOÁN VỀ SỐ VÀ CHỮ SỐ
I môc tiªu:
- V©n dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ sè vµ ch÷ sè ®· häc ®Ó gi¶i c¸c bµi to¸n ®iÓn h×nh nh­ viÕt sè, ph©n tÝch sè, ch÷ sè t©n cïng ,...
II Ho¹t ®éng d¹y häc 
I, Nªu yªu cÇu, nhiÖm vô cña tiÕt häc
GV gîi ý ®Ó HS nhËn biÕt vµ ghi nhí nh÷ng kiÕn thøc cÇn l­u ý sau:
 I. Những kiến thức cần lưu ý :
 1. Có 10 chữ số là 0 ; 1; 2; 3; 4..;9. Khi viết một số tự nhiên ta sử dụng mười chữ số trên. Chữ số đầu tiên kể từ bên trái của một số TN phải khác 0.
 2. Phân tích cấu tạo của một số tự nhiên :
 = a 10 + b
 = a 100 + b 10 + c = 10 + c
 = a 1000 + b 100 + c 10 + d
 = 10 + d = 100 + 
 3. Quy tắc so sánh hai số TN :
a) Trong hai số TN, số nào có chữ số nhiều hơn thì lớn hơn.
b) Nếu hai số có cùng chữ số thì số nào có chữ số đầu tiên kể từ trái sang phải lớn hơn thì số đó lớn hơn.
 4. Số tự nhiên có tận cùng bằng 0 ; 2; 4;....;8 là các số chẵn.
 5 . Số TN có tận cùng bằng 1;3 ;5;...;9 là các số lẻ.
 6. Hai số TN liên tiếp hơn ( kém ) nhau 1 đơn vị. Hai số hơn ( kém ) nhau 1 đơn vị là hai số tự nhiên liên tiếp.
 7. Hai số chẵn liên tiếp hơn ( kém ) nhau 2 đơn vị. Hai số chẵn hơn ( kém ) nhau 2 đơn vị là hai số chẵn liên tiếp.
 8. Hai số lẻ liên tiếp hơn ( kém ) nhau 2 đơn vị. Hai số lẻ hơn ( kém ) nhau 2 đơn vị là hai số chẵn liên tiếp.
B Tæ chøc cho HS luyÖn tËp gi¶i to¸n
 II. Một số dạng toán điển hình :
 Dạng 1: Viết số TN từ những chữ số cho trước
 Bài 1 : Cho bốn chữ số : 0; 3; 8 và 9.
Viết được tất cả bao nhiêu số có 4 chữ số khác nhau từ 4 chữ số đã cho ?
Tìm số lớn nhất, số nhỏ nhất có 4 chữ số khác nhau được viết từ 4 chữ số đã cho?
Tìm số lẻ lớn nhất, số chẵn nhỏ nhất có 4 chữ số khác nhau được viết từ 4 chữ số đã cho ?
 Lời giải:
Cách 1. 
Chọn số 3 làm chữ số hàng nghìn, ta có các số:
3089; 3098; 3809; 3890; 3908; 3980.
 Vậy từ 4 chữ số đã cho ta viết được 6 số có chữ số hàng nghìn bằng 3 thoả mãn điều kiện của đầu bài.
Chữ số 0 không thể đứng được ở vị trí hàng nghìn. 
Vậy số các số thoả mãn điều kiện của đề bài là:
6 3 = 18 ( số )
Cách 2: 
Lần lượt chọn các chữ số nghìn, hàng trăm, hàng chục và hàng đơn vị như sau:
- Có 3 cách chọn chữ số hàng nghìn của số thoả mãn điều kiện của đầu bài ( vì số 0 không thể đứng ở vị trí hàng nghìn ).
- Có 3 cách chọn chữ số hàng trăm ( đó là 3 chữ số còn lại khác chữ số hàng nghìn )
- Có 2 cách chọn chữ số hàng chục ( đó là 2 chữ số còn lại khác chữ số hàng nghìn và hàng trăm còn lại )
- Có 1 cách chọn chữ số hàng đơn vị ( đó là 1 chữ số còn lại khác chữ số hàng nghìn , hàng trăm , hàng chục )
Vậy các số được viết là:
3 3 2 1 = 18 ( số )
b) Số lớn nhất có 4 chữ số khác nhau được viết từ 4 chữ số đã cho phải có chữ số hàng nghìn là chữ số lớn nhất ( trong 4 chữ số đã cho ). Vậy chữ số hàng nghìn phải tìm bằng 9.
Chữ số hàng trăm phải là chữ số lớn nhất trong 3 chữ số còn lại. Vậy chữ số hàng trăm bằng 8.
Chữ số hàng chục là số lớn nhất trong hai chữ số còn lại. Vậy chữ số hàng chục là 3.
Số phải tìm là 9830.
Tương tự số bé nhất thoả mãn điều kiện của đầu bài là 3089.
c) Tương tự số lẻ lớn nhất thoả mãn điều kiện của đầu bài là : 9803
 Số chẵn nhỏ nhất thoả mãn điều kiện của đầu bài là : 3098.
Bài 2 : Cho 5 chữ số : 0; 1; 2; 3; 4.
Hãy viết các số có 4 chữ số khác nhau từ 5 chữ số đã cho ?
Tìm số chẵn lớn nhất, số lẻ nhỏ nhất có 4 chữ số khác nhau được viết từ 5 chữ số đã cho ?
Dạng 2: Các bài toán giải bằng phân tích số : 
Bài 1: Tìm 1 số TN có 2 chữ số, biết rằng nếu viết thêm chữ số 9 vào bên trái số đó ta được một số lớn gấp 13 lần số đã cho ?
Lời giải: 
Gọi số phải tìm là . Viết thêm chữ số 9 vào bên trái ta được số . Theo bài ra ta có :
= 13
900 + = 13
 900 = 13 - 
 900 = ( 13 – 1 )
 900 = 12
 = 900 : 12
 = 75
 Vậy số phải tìm là 75.
C¸ch 2: Khi viÕt thªm 9 vµo bªn tr¸i cña mét sè cã 2 ch÷ sè th× sè ®ã t¨ng thªm 900 ®¬n vÞ
Theo bµi ra ta cã s¬ ®å:
900
?
Sè cÇn t×m: 	
Sè míi :
Nh×n vµo s¬ ®å ta thÊy,sè cÇn t×m lµ:
900:(13-1) = 75
Bài 2: Tìm một số có 3 chữ số, biết rằng khi viết thêm chữ số 5 vào bên phải số đó thì nó tăng thêm 1112 đơn vị.
Lời giải: 
 Gọi số phải tìm là . Khi viết thêm chữ số 5 vào bên phải ta được số 
Theo bài ra ta có:
 = + 1112
10 + 5 = + 1112
10 = + 1112 – 5
10 - = 1107
( 10 – 1 ) = 1107
9 = 1107
 = 1107 : 9
 = 123
 Vậy số phải tìm là 123.
Bài 3: Tìm một số có 2 chữ số, biết rằng khi viết thêm số 21 vào bên trái số đó ta được một số lớn gấp 31 lần số phải tìm.
Bài 4: Tìm một số có 2 chữ số, biết rằng khi viết thêm chữ số 5 vào bên phải số đó ta được số mới lớn hơn số phải tìm là 230 đơn vị.
Dạng 3: Những bài toán về xét các chữ số tận cùng của số
 Một số kiến thức cần lưu ý:
Chữ số tận cùng của một tổng bằng chữ số tận cùng của tổng các chữ số hàng đơn vị của các số hạng trong tổng ấy.
Chữ số tận cùng của một tích bằng chữ số tận cùng của tích các chữ số hàng đơn vị của các thừa số trong tích ấy.
Tổng 1 + 2 + 3 + ..... + 9 có chữ số tận cùng bằng 5.
Tích 1 3 5 7 9 có chữ số tận cùng bằng 5.
Tích a a không thể có tận cùng bằng 2; 3; 7 hoặc 8.
Bài 1: Không làm tính, hãy cho biết chữ số tận cùng của mỗi kết quả sau :
a) ( 1991 + 1992 + ...+ 1999 ) – ( 11 + 12 + .....+ 19 ).
b) ( 1981 + 1982 + ...+ 1989 ) ( 1991 + 1992 +....+ 1999 )
c) 21 23 25 27 – 11 13 15 17
Lời giải :
a) Chữ số tận cùng của tổng : ( 1991 + 1992 + ...+ 1999 ) và ( 11 + 12 + .....+ 19 ) đều bằng chữ số tận cùng của tổng 1 + 2 + 3 + ..... + 9 và bằng 5. Cho nên hiệu đó có tận cùng bằng 0.
b) Tương tự phần a, tích đó có tận cùng bằng 5.
c) Chữ số tạnn cùng của tích 21 23 25 27 và 11 13 15 17 dều bằng chữ số tận cùng của tích 1 3 5 7 và bằng 5. Cho nên hiệu trên có tận cùng bằng 0.
Bài 2 : Không làm tính, hãy xét xem kết quả sau đây đúng hay sai ? Giải thích tại sao ?
a) 136 136 – 42 = 1960
b) - 8557 = 0
Lời giải: 
a) Kết quả sai, vì tích của 136 136 có tận cùng bằng 6 mà số trừ có tận cùng bằng 2 nên hiệu không thể có tận cùng bằng 0.
b) Kết quả sai, vì tích của một số TN nhân với chính nó có tận cùng là một trong các chữ số 0; 1; 4; 5; 6 hoặc 9.
Bài 3 : Không làm tính, hãy cho biết chữ số tận cùng của mỗi kết quả sau :
a) ( 1999 + 2378 + 4545 + 7956 ) – ( 315 + 598 + 736 + 89 )
b) 56 66 76 86 – 51 61 71 81
Bài 4 : Không làm tính, hãy xét xem kết quả sau đây đúng hay sai ? Giải thích tại sao ?
a) - 853467 = 0
b) 11 21 31 41 – 19 25 37 = 110
Thø t­, ngµy 9 th¸ng 9 n¨m 2010
Thi kh¶o s¸t hs giái 
®Ò kh¶o s¸t häc sinh giái khèi 4
M«n :To¸n
Thêi gian : 60 phót
Bµi 1:(1®) TÝnh
	45211 : 9 ; 4785 x 7
Bµi 2: (1,5®)TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc:
	8519 + 62477 + 3523 + 1481 ; 92 + 3 x ( 238- 49)
Bµi 3: (2®)T×m x:
	(x-1) x8 = 125 x 8 ; x : 4 + 11250 = 22850
Bµi 4: (1,5®)Cho bèn ch÷ sè ch½n 0; 2 ;4 ;6 ®Ó viÕt tÊt c¶ c¸c sè cã bèn ch÷ sè kh¸c nhau. Hái viÕt ®­îc tÊt c¶ bao nhiªu sè?
Bµi 5: (2®) Mét cuéc ®ua ch¹y ®­êng dµi ®­îc tæ chøc trªn ba chÆng ®­êng. ChÆng thø nhÊt dµi 31 km, chÆng thø hai ng¾n h¬n chÆng thø nhÊt 9560 m vµ dµi h¬n chÆng thø ba 2045 m. hái c¶ ba chÆng ®ua dµi bao nhiªu mÐt?
B
N
M
Bµi 6: (2®)Cho h×nh vÏ sau:
A
D
C
Q
P
Hái:
a)H×nh bªn cã bao nhiªu h×nh tam gi¸c, viÕt tªn c¸c h×nh ®ã?
b)Cã bao nhiªu h×nh vu«ng, viÕt tªn c¸c h×nh ®ã?
c) Cã baonhiªu h×nh ch÷ nhËt, viÕt tªn c¸c h×nh ®ã?
Thø s¸u, ngµy 17 th¸ng 9 n¨m 2010
To¸n
CÁC BÀI TOÁN VỀ SỐ VÀ CHỮ SỐ
 (tiÕp theo)
I môc tiªu:
- V©n dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ sè vµ ch÷ sè ®· häc ®Ó gi¶i c¸c bµi to¸n ®iÓn h×nh nh­ viÕt sè, ph©n tÝch sè, ch÷ sè tËn cïng ,...
II Ho¹t ®éng d¹y häc 
I, Nªu yªu cÇu, nhiÖm vô cña tiÕt häc
 II.Mét sè bµi to¸n :
 Bµi 1 : T×m mét sè cã hai ch÷ sè ,biÕt r»ng khi viÕt thªm 1 vµo tËn cïng bªn ph¶i sè ®ã th× sÏ ®­îc mét sè lín h¬n sè cã ®­îc khi ta viÕt thªm 1 vµo bªn tr¸i sè ®ã 36 ®¬n vÞ .
Bµi 2 :Cho 4 ch÷ sè 0;3;8;9.
a)ViÕt ®­îc tÊt c¶ bao nhiªu sè cã 4 ch÷ sè kh¸c nhau tõ 4 ch÷ sè ®· cho?
b)T×m sè lín nhÊt,sè nhá nhÊt cã 4 ch÷ sè kh¸c nhau ®­îc viÕt tõ 4 ch÷ sè ®· cho?
c) T×m sè lÎ lín nhÊt, sè ch½n nhá nhÊt cã 4 ch÷ sè kh¸c nhau ®­îc viÕt tõ 4 ch÷ sè ®· cho?
Bµi 3:H·y t×m sè cã hai ch÷ sè biÕt r»ng sè ®ã lín gÊp 8 lÇn tæng c¸c ch÷ sè cña nã.
Bµi 4:Cho mét sè cã hai ch÷ sè.NÕu viÕt thªm hai ch÷ sè n÷a vµo bªn ph¶i sè ®ã th× ®­îc mét sè míi lín h¬n sè ®· cho 1986 ®¬n vÞ. H·y t×m sè ®· cho vµ hai ch÷ sè míi viÕt thªm
Bµi 5:Mét sè cã bèn ch÷ sè lµ sè liªn tiÕp.Sè nµy sÏ t¨ng thªm bao nhiªu ®¬n vÞ nÕu c¸c ch÷ sè cña nã ®­îc viÕt theo thø tù ng­îc l¹i?
Bµi 6:Cho mét sè cã ba ch÷ sè.G¹ch bá ch÷ sè hµng tr¨m ta ®­îc sè cã hai ch÷ sè.Nh©n sè cã hai ch÷ sè nµy víi 7 ta ®­îc sè cã ba ch÷ sè ®· cho.h·y t×m sè cã ba ch÷ sè ®ã.
Bµi 7:H·y t×m mét sè cã ba ch÷ sè kh¸c nhau,biÕt r»ng sè ®ã b»ng tæng tÊt c¶ c¸c sè cã hai ch÷ sè kh¸c nhau lËp ®­îc tõ ba ch÷ sè cña sè ph¶i t×m.
Bµi 8: cho A lµ mét sè cã hai ch÷ sè,B lµ tæng c¸c ch÷ sè cña A,C lµ tæng c¸c ch÷ sè cña B.T×m A biÕt: A=B+C+44.
 H­íng dÉn - §¸p sè 
Bµi 1: Gäi sè cÇn t×m lµ (a,b 0 )
 Theo bµi ra ta cã : 
 9.
Bµi 2 :C¸ch 1 - H­íng dÉn viÕt b»ng s¬ ®å c©y( víi 1 lÇn chän ch÷ sè hµng ngh×n )
 C¸ch 2 - LËp luËn ®Ó t×m ra sè c¸c sè viÕt ®­îc .
 - Cã 3 c¸ch chän ch÷ sè hµng ngh×n (v× ch÷ sè 0 kh«ng thÓ lµm hµng ngh×n )
 - Víi mçi c¸ch chän ch÷ sè hµng ngh×n cã 3 c¸ch chän ch÷ sè hµng tr¨m (lµ 3 ch÷ sè cßn l¹i )
 -Víi mçi c¸ch chän ch÷ sè hµng tr¨m cã 2 c¸ch chän ch÷ sè hµng chôc (hai ch÷ sè cßn l¹i)
 - Víi mçi c¸ch chän ch÷ sè hµng chôc cã 1 c¸ch chän ch÷ sè hµng ®¬n vÞ (lµ ch÷ sè cßn l¹i )
 VËy sè c¸c sè viÕt ®­îc tho¶ m·n ®iÒu kiÖn bµi to¸n lµ :
 3 x 3 x 2 = 18 (sè)
Bµi 3 : Gäi sè cÇn t×m cã d¹ng (a;b 0 )
 Theo bµi ra : 
 10 x a + b = 8 x a + 8 x b 
 2 x a = 7 x b 
7 x b ph¶i lµ mét sè chia hÕt cho 2 vµ theo ®k th× a;b<10 nªn b =2 
Khi ®ã a= 7 .
 VËy sè cÇn t×m lµ 72 .
Bµi 4 : Gäi sè cÇn t×m lµ (a;b 0)
 Khi viÕt thªm 2 ch÷ sè c ;d vµo bªn ph¶i sè ®ã ta ®­îc :
V× 9 < nªn 9 +1986 < 
 Hay : 1995 < 
 VËy chØ cã thÓ lµ 19 hoÆc 20 .
*NÕu =19 th× (v« lý ,v× ab ®· b»ng 19 th× kh«ng thÓ b»ng 20 n÷a)
*NÕu th× (®óng )
 VËy sè cÇn t×m lµ 20 ;hai ch÷ sè viÕt thªm lµ 0 vµ 6 .
Bµi 5 : Khi ®æi chç ch÷ sè hµng ®¬n vÞ cho ch÷ sè hµng ngh×n th× sè ®ã t¨ng thªm:
 3000 - 3 = 2997 ( ®¬n vÞ ) 
 Khi ®æi chç ch÷ sè hµng chôc cho ch÷ sè hµng tr¨m th× sè ®ã t¨ng thªm :
 100 - 10 = 90 (®¬n vÞ )
 VËy sau cïng sè ®ã t¨nng thªm :
 29 ... ¸ch lµm.
 - N¾m ®­îc c¸c b­íc gi¶i bµi to¸n.
 - Gi¶i tèt c¸c d¹ng bµi tËp :
D¹ng1: Cho biÕt c¶ hiÖu vµ tØ sè cña hai sè.
1- Mai cã nhiÒu h¬n §µo 27000 ®ång. BiÕt sè tiÒn cña §µo gÊp 3 sè tiÒn cña Mai. Hái mçi b¹n cã bao nhiªu tiÒn ?
 - Mai cã nhiÒu h¬n §µo 27000 ®ång. BiÕt sè tiÒn cña §µo b»ng 1/3 sè tiÒn cña Mai. Hái mçi b¹n cã bao nhiªu tiÒn ?
2- Cã hai m¶nh v­ên. M¶nh 1 cã diÖn tÝch b»ng 2/5 diÖn tÝch m¶nh 2 vµ kÐm m¶nh 2 lµ 1350 m2. TÝnh diÖn tÝch mçi m¶nh v­ên.
 - T×m hai sè cã hiÖu lµ 72, biÕt sè lín b»ng 5/2 sè bÐ.
 - Dòng cã nhiÒu h¬n Hïng 57 viªn bi, biÕt sè bi cña Dòng b»ng 7/4 sè bi cña Hïng. Hái mçi b¹n cã bao nhiªu viªn bi?
 - T×m hai sè biÕt tØ sè cña chóng b»ng 4/7 vµ nÕu lÊy sè lín trõ ®i sè bÐ th× ®­îc kÕt qu¶ b»ng 360.
 - Dòng cã nhiÒu h¬n Minh 36 viªn bi. BiÕt 3/7 sè bi cña Dòng th× b»ng sè bi cña Minh. Hái mçi b¹n cã bao nhiªu viªn bi?
3- Hai líp 4A vµ 4B cïng tham gia trång c©y. BiÕt líp 4A cã 32 häc sinh, líp 4B cã 36 häc 
sinh, mçi häc sinh ®Òu trång ®­îc sè c©y b»ng nhau v× thÕ líp 4A ®· trång Ýt h¬n líp 4B lµ 
12 c©y. Hái mçi líp trång ®­îc bao nhiªu c©y ?
4- S©n tr­êng em h×nh ch÷ nhËt cã chiÒu réng b»ng 3/5 chiÒu dµi vµ kÐm chiÒu dµi 26 m. TÝnh chu vi vµ diÖn tÝch cña s©n tr­êng. 
D¹ng2: Cho biÕt hiÖu nh­ng dÊu tØ sè cña chóng.
 - T×m hai sè cã hiÖu lµ 516, biÕt r»ng nÕu lÊy sè lín chia cho sè bÐ th× ®­îc th­¬ng lµ 4.
 - Hai sè cã hiÖu b»ng 216, biÕt r»ng nÕu thªm mét ch÷ sè 0 vµo bªn ph¶i sè bÐ th× ®­îc sè lín.
 - T×m hai sè cã hiÖu lµ 36. NÕu thªm vµo sè trõ 14 ®¬n vÞ vµ bít ë sè bÞ trõ ®i 8 ®¬n vÞ th× sè trõ sÏ b»ng 3/5 sè bÞ trõ. 
4- T×m hai sè, biÕt sè thø nhÊt h¬n sè thø hai 83 ®¬n vÞ vµ nÕu thªm vµo sè thø nhÊt 37 ®¬n vÞ th× ®­îc sè míi b»ng 8/3 sè thø hai. 
D¹ng3: Cho biÕt tØ sè nh­ng dÊu hiÖu.
1- HiÖu 2 sè lµ sè ch½n lín nhÊt cã 2 ch÷ sè. Sè bÐ b»ng 3/5 sè lín. T×m mçi sè.
2- T×m hai sè, biÕt sè bÐ b»ng 5/7 sè lín, vµ nÕu lÊy sè lín trõ sè bÐ råi céng víi hiÖu cña chóng th× ®­îc kÕt qu¶ lµ 64.
3- MÑ sinh Hµ n¨m mÑ 25 tuæi. HiÖn nay sè tuæi cña Hµ b»ng 2/7 sè tuæi cña mÑ. TÝnh sè tuæi hiÖn nay cña mçi ng­êi.
5- T×m hai sè biÕt sè thø nhÊt b»ng 2/5 sè thø hai. BiÕt r»ng nÕu thªm vµo sè thø nhÊt ®i 13 ®¬n vÞ vµ bít ë sè thø hai ®i 8 ®¬n vÞ th× hiÖu cña chóng lµ 6.
6- Mét ®µn tr©u bß cã sè tr©u b»ng 4/7 sè bß. NÕu b¸n mçi lo¹i 15 con th× sè bß h¬n sè tr©u lµ 24 con. Hái ®µn tr©u bß cã tÊt c¶ bao nhiªu con ?
 - Mét cöa hµng cã sè g¹o tÎ gÊp 3 lÇn sè g¹o nÕp, cöa hµng ®· b¸n 12kg g¹o tÎ vµ 7 kg g¹o nÕp th× phÇn cßn l¹i cña sè g¹o tÎ h¬n sè g¹o nÕp lµ 51 kg. Hái tr­íc khi b¸n, cöa hµng cã bao nhiªu kg g¹o mçi lo¹i ?
 - Hoa vµ H­¬ng cã mét sè tiÒn. BiÕt sè tiÒn cña Hoa b»ng 3/8 sè tiÒn cña H­¬ng. NÕu Hoa tiªu hÕt 9000 ®ång vµ H­¬ng tiªu hÕt 15000 ®ång th× H­¬ng cßn nhiÒu h¬n Hoa 39000 ®ång. Hái lóc ®Çu mçi b¹n cã bao nhiªu tiÒn ?
7- Mét gia ®×nh nu«i mét sè gµ vµ vÞt. BiÕt sè gµ b»ng 3/7 sè vÞt. NÕu b¸n ®i 6 con gµ vµ mua thªm 9 con vÞt th× sè vÞt h¬n sè gµ lµ 29 con. Hái cã tÊt c¶ bao nhiªu con gµ vµ vÞt ?
8- Mét tr¹i ch¨n nu«i cã mét sè dª vµ cõu. BiÕt sè gµ b»ng 3/7 sè vÞt. NÕu cã thªm 8 con dª vµ 15 con cõu th× sè cõu h¬n sè dª lµ 35 con. Hái cã tÊt c¶ bao nhiªu con dª vµ cõu ?
D¹ng4: DÊu c¶ hiÖu lÉn tØ sè cña chóng.
 1. T×m hai sè biÕt hiÖu vµ th­¬ng cña chóng ®Òu b»ng 5.
 2. T×m A vµ B biÕt ( A + B ): 2 = 21vµ A : B = 6
D¹ng5: D¹ng tæng hîp.
1 - Trªn mét b·i cá ng­êi ta ®Õm thÊy sè ch©n tr©u nhiÒu h¬n sè ch©n bß lµ 24 chiÕc. BiÕt sè ch©n bß b»ng 2/5 sè ch©n tr©u. Hái cã bao nhiªu con bß, bao nhiªu con tr©u ?
2 - T×m hai sè cã hiÖu lµ 165, biÕt r»ng nÕu lÊy sè lín chia cho sè bÐ th× ®­îc th­¬ng lµ 7 vµ sè d­ lµ 3.
 - T×m hai sè a, b biÕt hiÖu cña chóng lµ 48vµ khi chia a cho b th× ®­îc th­¬ng lµ 6 d­ 3.
3* An cã nhiÒu h¬n B×nh 24 c¸i kÑo. biÕt r»ng nÕu An cho B×nh 6 c¸i kÑo th× sè kÑo cña B×nh b»ng 2/5 sè kÑo cña An. Hái mçi b¹n cã bao nhiªu viªn kÑo?
T×m hai sè biÕt sè thø nhÊt b»ng 2/5 sè thø hai vµ nÕu giÈm sè thø nhÊt 12 ®¬n vÞ th× ®­îc sè míi kÐm sè thø hai 87 ®¬n vÞ.
to¸n
t×m hai sè khi biÕt tæng vµ tØ sè cña hai sè ®ã
I.Môc tiªu: gióp HS cñng cè:
 -D¹ng to¸n t×m hai sè khi biÕt tæng vµ tØ sè cña hai sè ®ã.
 -VËn dông gi¶i c¸c bµi to¸n cã liªn quan.
ii ho¹t ®éng d¹y häc
A.C¸ch gi¶i : GV yªu cÇu HS nªu c¸ch gi¶i nhËn xÐt, bæ sung thªm .
B.Mét sè bµi tËp :
 Bµi 1:Kho¶ng thêi gian ®Çu th¸ng cho tíi ngµy ®¹i héi gÊp 3 lÇn thêi gian tõ sau ngµy ®¹i héi ®Õn cuèi th¸ng .Hái chi ®éi §H vµo ngµy nµo ? th¸ng nµo?
 Bµi 2:An vµ B×nh cã 33 viªn bi.BiÕt r»ng sè bi cña An th× b»ng sè bi cña B×nh.TÝnh sè bi cña mçi b¹n?
Bµi 3: Khi thùc hiÖn phÐp chia hai sè tù nhiªn th× ®­îc th­¬ng lµ 6 vµ d­ 51.Tæng cña SBC,SC ,th­¬ng vµ sè d­ lµ 969.H·y t×m SBC,SC trong phÐp chia trªn?
Bµi 4:Tæng chiÒu dµi cña 3 tÊm v¶i lµ 108m.NÕu c¾t tÊm v¶i xanh,tÊm v¶i tr¾ng vµ tÊm v¶i ®á th× phÇn cßn l¹i cña 3 tÊm v¶i dµi b»ng nhau.
 TÝnh chiÒu dµi mçi tÊm v¶i?
Bµi 5:T×m hai sè cã tæng b»ng 950,biÕt r»ng sè lín cã ch÷ sè hµng ®¬n vÞ lµ 4 vµ nÕu xo¸ ®i th× ®­îc sè bÐ .
 H­íng dÉn -§¸p sè 
 Bµi 1 : Theo bµi ra,sè ngµy trong th¸ng diÔn ra §H ph¶i chia hÕt cho 4 nªn th¸ng diÔn ra §H ph¶i lµ th¸ng 2 (n¨m th­êng)
 HS vÏ s¬ ®å tãm t¾t vµ gi¶i .
 §S :Ngµy 21 th¸ng 2.
Bµi 3 :Theo bµi ra :SBC b»ng 6 lÇn sè chia céng thªm 51 ®¬n vÞ.
 : SBC +SC =969- (51+6)=912
 HS vÏ s¬ ®å;gi¶i.
Bµi 2: Quy ®ång tö sè : . Suy ra : sè bi cña An b»ng sè bi cña B×nh hay :sè bi cña An b»ng sè bi cña B×nh (cïng chia cho 2)
 HS gi¶i bµi to¸n tæng -tØ .
Bµi 4 :T×m phÇn cßn l¹i cña mçi tÊm v¶i .Khi ®ã :tÊm v¶i xanh = tÊm v¶i tr¾ng= tÊm v¶i ®á 
 Quy ®ång tö sè ->Gi¶i bµi to¸n tæng -tØ.
Bµi 5 : Theo bµi ra , sè lín b»ng 10 lÇn sè bÐ céng 4 ®¬n vÞ ->Gi¶i bµi to¸n tæng - tØ .
 §S: sè lín -864
 :sè bÐ - 86
BTVN
Bµi 6: Hai sè cã tæng b»ng295 ,biÕt r»ng nÕu lÊy sè lín chia cho sè bÐ th× ®­îc th­¬ng b»ng 8 vµ sè d­ lµ 7 .T×m hai sè ®ã.
Bµi 7:HiÖn nay tuæi bè gÊp 4 lÇn tuæi con,biÕt r»ng 5 n¨m n÷a th× tæng sè tuæi hai bè con lµ 55.TÝnh tuæi hiÖn nay cña mçi ng­êi .
Bµi 8 : Cho 4 sè cã tæng lµ 45 .NÕu ®em sè thø nhÊt céng víi 2,sè thø hai trõ ®i 2,sè thø ba nh©n víi 2,sè thø t­ chia cho 2 th× ®­îc 4 kÕt qu¶ b»ng nhau.H·y t×m bèn sè ®· cho?
Bµi 9:PhÐp chia hai sè tù nhiªn cã th­¬ng lµ 5vµ sè d­ lµ 2.Tæng cña SBC,SC, th­¬ng vµ sè d­ lµ 171.T×m SBC,SC trong phÐp chia ?
Bµi 10:Mét cöa hµng cã sè g¹o tÎ gÊp 3 lÇn sè g¹o nÕp ,cöa hµng ®· b¸n hÕt 12kg g¹o tÎ vµ 7 kgg¹o nÕp th× phÇn cßn l¹i cã sè g¹o tÎ h¬n sè g¹o nÕp lµ 51kg.TÝnh sè g¹o mçi lo¹i trø¬c khi b¸n ?
Bµi11 :Tuæi cha n¨m nay gÊp 4 lÇn tuæi con vµ tæng sè tuæi cña hai cha con lµ 50. TÝnh tuæi cña mçi ng­êi khi tuæi cha gÊp 3 lÇn tuæi con.
 H­íng dÉn -§¸p sè
 Bµi 6: Theo bµi ra , sè lín b»ng 8 lÇn sè bÐ céng 8 ®¬n vÞ ->Gi¶i bµi to¸n tæng -tØ.
 :§S-Sè lín 
Bµi 7 : TÝnh tæng tuæi hai bè con hiÖn nay (55-5 x2 =45 )
 Gi¶i bµi to¸n tæng -tØ .
 §S: con -9 tuæi 
 : bè - 36 tuæi .
Bµi 8 : Gäi sè thø ba lµ x th× sè thø t­ lµ x 4 ,sè thø nhÊt lµ x 2 - 2,sè thø hai lµ x + 2 .Tæng cña bèn sè lµ 45 nªn:
 x.2 +2+x.2- 2+x+x.4=45
 x.9 =45
 x =5
Suy ra c¸c sè cßn l¹i .
C¸ch 2: VÏ s¬ ®å:
Sè thø nhÊt
Sè thø hai
Sè thø ba
Sè thø t­
Bµi 9: Sè lín b»ng 5 lÇn sè bÐ céng 2 ®¬n vÞ -> VÏ s¬ ®å , gi¶i bµi to¸n tæng -tØ .
Bµi 10:ChuyÓn sang phÇn hiÖu -tØ .
 Bµi 11: T×m tuæi hiÖn nay (tæng tØ), tuæi khi cha gÊp 3 lÇn tuæi con(hiÖu tØ) 
 Thø, ngµy th¸ng 4 n¨m 2011
To¸n
Bµi to¸n t×m hai sè khi biÕt hiÖu vµ tØ sè cña hai sè ®ã
I.Môc tiªu: gióp HS cñng cè:
 -D¹ng to¸n t×m hai sè khi biÕt tæng vµ tØ sè cña hai sè ®ã.
 -VËn dông gi¶i c¸c bµi to¸n cã liªn quan.
ii ho¹t ®éng d¹y häc
*Ch÷a bµi tËp vÒ nhµ, giíi thiÖu bµi
A.C¸ch gi¶i : GV yªu cÇu HS nªu c¸ch gi¶i nhËn xÐt, bæ sung thªm .
B.Mét sè bµi tËp :
Bµi 1 :Mét ®µn gµ cã sè gµ trèng b»ng sè gµ m¸i .BiÕt sè gµ trèng Ýt h¬n sè gµ m¸i 12 con .TÝnh sè gµ mçi lo¹i ?
Bµi 2 : Tuæi ng­êi thø ba bao nhiªu ngµy th× tuæi ng­êi thø hai cã bÊy nhiªu tuÇn; tuæi ng­êi thø ba cã bao nhiªu th¸ng th× tuæi ng­êi thø nhÊt cã bÊy nhiªu n¨m .Ng­êi thø nhÊt h¬n ng­êi thø hai 30 tuæi .TÝnh tuæi mçi ng­êi?
Bµi 3 : HiÖn nay anh 13 tuæi vµ em 3 tuæi .Hái sau bao nnhiªu n¨m n÷a tuæi anh gÊp 3 lÇn tuæi em ?
Bµi 4 :Cho mét sè tù nhiªn .BiÕt r»ng nÕu viÕt thªm ch÷ sè 7 vµo tËn cïng bªn ph¶i sè ®ã th× sè ®ã t¨ng thªm754 ®¬n vÞ .H·y t×m sè tù nhiªn ®ã?
Bµi 5: An cã sè bi Ýt h¬n B×nh 3 lÇn .NÕu B×nh cho An 7 hßn bi th× sè bi cña hai b¹n sÏ b»ng nhau .TÝnh sè bi cña mçi b¹n lóc ®Çu ?
 H­íng dÉn -§¸p sè
Bµi1: TØ sè gi÷a sè gµ m¸i vµ sè gµ trèng lµ 3:5 ->HS vÏ s¬ ®å tãm t¾t vµ gi¶i .
Bµi 2:Tuæi ng­êi thø hai gÊp 7 lÇn tuæi ng­êi thø ba .
 Tuæi ng­êi thø nhÊt gÊp 12 lÇn tuæi ng­êi thø ba .
 VÏ s¬ ®å ,gi¶i bµi to¸n hiÖu -tØ 
Bµi 3 :T×m hiÖu sè tuæi hai anh em ->vÏ s¬ ®å tãm t¾t khi tuæi anh gÊp 3 lÇn tuæi em(hiÖu sè tuæi gi÷a hai ng­êi lµ mét sè kh«ng ®æi)
Bµi 4 : Sè míi b»ng 10 lÇn sè cò céng 7 ®¬n vÞ .Suy ra : ChÝn lÇn sè cò b»ng 754- 7 =747 ->Sè cÇn t×m lµ : 746: 9= 83.
 Bµi 5 :B×nh -28 hßn . An - 7 hßn.
BTVN
Bµi 6: Tuæi T©m sau 7 n¨m n÷a gÊp 3 lÇn tuæi T©m tr­íc ®©y 5 n¨m .TÝnh tuæi T©m hiÖn nay?
Bµi 7:Sau khi chuyÓn 5 cuèn s¸ch tõ ng¨n d­íi lªn ng¨n trªn th× sè s¸ch ng¨n d­íi nhiÒu h¬n ng¨n trªn150 cuèn vµ gÊp 3 lÇn sè s¸ch ng¨n trªn .TÝnh sè s¸ch lóc ®Çu ë mçi ng¨n ?
Bµi 8: Tr­íc ®©y ,vµo lóc anh b»ng tuæi em hiÖn nay th× anh gÊp ®«i tuæi em.HiÖn nay tæng sè tuæi hai anh em lµ 40 tuæi .TÝnh tuæi mçi ng­êi hiÖn nay ?
Bµi 9 :Tuæi con g¸i b»ng tuæi mÑ ,tuæi con trai b»ng tuæi mÑ .Tæng sè tuæi con g¸i vµ con trai lµ 21 tuæi .TÝnh tuæi mÑ ?
Bµi 10:Hång hái Lan :"B©y giê lµ mÊy giê?".Lan tr¶ lêi :"Tõ b©y giê cho ®Õn nöa 
®ªm th× cßn gÊp r­ìi thêi gian tõ lóc b¾t ®Çu ngµy cho ®Õn b©y giê ." H·y tÝnh xem b©y giê lµ mÊy giê ?
 H­íng dÉn - §¸p sè 
Bµi 6: §S- 11 tuæi 
Bµi 7: Dùa vµo bµi ra , vÏ s¬ ®å thÓ hiÖn sè s¸ch sau khi chuyÓn -> T×m sè s¸ch mçi ng¨n .
 §S: Ng¨n trªn -70 cuèn / Ngan d­íi -230 cuèn .
Bµi 8: VÏ s¬ ®å tuæi hai anh em ë hai thêi ®iÓm ->Gi¶i bµi to¸n tæng -tØ.
 : §S - em 16 tuæi 
 - anh 24 tuæi .
Bµi 9 :§S - con g¸i 9 tuæi 
 - con trai 12 tuæi.
Bµi 10: NÕu xem thêi gian tõ b©y giê ®Õn nöa ®ªm lµ 3 phÇn th× thêi gian tõ ®Çu ngµy ®Õn b©y giê lµ 2 phÇn .
 Theo bµi ra ,tæng 5 phÇn b»ng nhau gåm 24 giê .
 Thêi gian tõ ®Çu ngµy®Õn b©y giê lµ : 9 giê 36 phót