Sáng kiến kinh nghiệm Làm và sử dụng đồ dùng dạy học môn tự nhiên xã hội

Sáng kiến kinh nghiệm
LÀM VÀ SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
MÔN TỰ NHIÊN XAÕ HOÄI
phần I : Lý do chọn đề tài
- Bậc học đầu tiên là rất quan trọng. Các em sẽ trở thành người công dân tốt, mang trong mình những phẩn chất tốt đẹp, một người Việt Nam trong giai đoạn mới hiện nay, đó là trí tuệ.
- Ở bậc tiểu học là một nền tảng nâng cao chầt lượng .Trong chương trình hiện hành của môn tự nhiên xã hôi ở lớp năm được chia ra thành ba phần như sau: Khoa học - Lịch sử - Địa lý . Vì vậy việc dạy cho các em như thế nào để có hiệu quả , những kiến thức các em đã tiếp thu được ghi sâu trong kí ức sẽ được thực hiện hoá trong cuộc sống trong cuộc đời người học sinh.
- Trong những năm qua có nhiều đổi mới về phương pháp dạy học. Một diều quan trọng trong sự đổi mới đó là việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học. Không còn tình trạng “ thầy đọc, trò ghi”. Vì vậy việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học môn tự nhiên xã hội là rất cần thiết, để góp phần thực hiện phương pháp dạy học theo chương trình đổi mới. Đó là lý do chọn đề tài.
Phần II : Cơ sở lý luận và thực tiển giải quyết đề tài.
- Phương pháp dạy học là tổng hợp các hoạt động của giáo viên và học sinh trong hoá trình dạy và học . Quá trình đó được tiến hành giai trò của giáo viên sự hoạt động tích cực của học sinh, lấy học sinh làm trung tâm 
Các em học còn rất hồn nhiên , các em chỉ hiểu được những khái niệm có liên quan đến môi trường tự nhiên xã hội , các em còn thiếu kiến thức trực tiếp . Vì vậy cần tạo điều kiện cho các em một cách trực tiếp hay gián tiếp. Mặt khác ở giai đoạn này ghi nhớ không chủ định còn giữ một giai trò quan trọng trong quá trình nhận thức của các em . Đồng thời khả năng tập trung chú ý chưa cao . Vì vậy việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học rất quan trọng.
1/ Sử dụng đồ dùng trực quan trong việc dạy môn lịch sử lớp 5.
- Bộ môn lịch sử trong trường tiểu học là để góp phần giáo dục toàn diện . Tuy nhiên trong học sinh vẫn còn tồn tại tâm lý coi môn lịch sử là môn phụ . vì vậy cần sử dụng đồ dùng trực quan đẻ tạo biểu tượng , để giờ dạy không tẻ nhạt mà trở nên sinh động hướng thú trong giảng dạy và học sinh học tập.
- Do đặc điểm của môn lịch sử là không thể trực tiếp quan sát các sự kiện , nhân vật cho việc tạo biểu tượng là một yêu cầu rất quan trọng . Biểu hiện lịch sử là hình ảnh chân thật trong quá khứ các giác quan, đem lại hình ảnh thông qua lời giảng.
- Những biểu tượng là điều kiện để biết lịch sử trên cơ sở khôi phục quá khứ là cơ sở quan trọng để hình thành khái niệm. Muốn đạt được điều này người giáo viên phải cung cấp tài liệu - sự kiện lịch sử chính xác, vừa sức cho học sinh tiếp thu , có hình ảnh cụ thể, sinh động. Đồ dùng trực quan là chổ dựa dễ hiểu sâu sắc bản chất lịch sử.
A / Phương pháp dạy học :
- Hướng về học sinh, phát huy tính tích cực của các em trong học tập ở các khâu ( lên lớp, ở nhà , thực hành...)
- Khuyến khích học sinh nêu câu hỏi, thắc mắc, đặt vấn đề tự trả lời , cùng bạn học giải quyết với sự hướng dẫn của thầy cô. 
- Gôùi yù moät soá vaán ñeà ñeå hoïc sinh coù theå vieát baøi luaän nhoû, traû lôøi caâu hoûi, ñieàn caâu, saép xeáp ñuùng caùc söï kieän , ñòa ñieåm
B/ Laøm vaø söû duïng ñoà duøng daïy hoïc:
- Ngoaøi caùc ñoà duøng nhö:
 Baûn ñoà vieät Nam.
Tranh noäi dung baøi.
- Giaùo vieân caàn phaûi coù:
Sô ñoà 
C/ Khi tieán haønh giôø daïy:
*Phaàn kieåm tra baøi cuõ:
- Söû duïng kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå tieáp thu kieán thöùc môùi vaø lieân heä vôùi hieän taïi.
* Phaàn môõ ñaàu giôùi thieäu baøi phaûi gaây ñöôïc khoâng khí hoïc taäp, höùng thuù vôùi baøi hoïc.
* Phaàn chuû yeáu cuûa baøi hoïc:
- Phöông phaùp daïy hoïc 
- Nhöõng caâu hoûi chính
- Nhöõng ñieàu chuû yeáu caàn hoïc.
-Vieäc söû duïng caùc ñoà duøng daïy hoïc.
- Vieäc quaûn lyù lôùp
-Phaân phoái thôøi gian cho töøng phaàn.
-Hoaït ñoâng cuûa hoïc sinh.
2/ Söû duïng ñoà duøng tröïc quan daïy moân khoa hoïc lôùp 5
- Moân khoa hoïclaø moân hoïc thöïc haønh. Nhöõng hieåu bieát maø caùc em nhaän thöùc ñöôïc laø thöïc teá ñang xaûy ra ôû xung quanh caùc em maø nhöõng ñieàu maø caùc em coù theå aùp duïng ngay vaøo baûn thaân cuûa mình, vaøo nhöõng ngöôøi xung quanh vaø moâi tröôøng thieân nhieân. Caùc em coù ít cô hoäi quan saùt tröïc tieáp hoaït ñoäng soáng cuûa caùc loaøi vaät xung quanh ta.
Phaàn lôùn ôû chöông trình moân khoa hoïc lôùp 5 hoïc kyø II nghieân cöùu veà söï sinh saûn cuûa thöïc vaät vaø ñoäng vaät.
- Vôùi noäi dung baøi ngaén goïn vaø phaàn minh hoïa coøn ít. Vì vaäy trong quaù trình giaûng daïy cuûa thaày coâ vaø tieáp thu cuûa hoïc sinh coøn nhieàu haïn cheá. Töø thöïc traïng ñoù, ñaõ suy nghæ, tìm toài mmoät soá ñoà duøng daïy hoïc , ñeå khai thaùc ñöôïc noäi dung baøi hoïc moät caùch ñaày ñuû, saâu saùc vaø sinh ñoäng.
- Giaùo vieân phaûi söu taàm hình aûnh ñöôïc saép xeáp theo töøng noäi dung nhoû cuûa tieát hoïc. Vôùi maøu saéc töôi taén, hình daùng soáng ñoäng nhö trong thieân nhieân, laøm cho caùc em coù yù thöùc theo doõi, loâi cuoán caùc em vaøo baøi hoïc.
3/ Söû duïng ñoà duøng tröïc quan daïy moân ñòa lyù lôùp 5
- Moân ñòa lyù cuõng laø moân khoa hoïc thöïc haønh, beân caïnh nhöõng ñoà duøng ñaëc tröng cuûa bboä moân nhö: baûn ñoà , löôïc ñoà, tranh aûnh, mo âhình quaû ñòa caàu Giaùo vieân coù theå söû duïng moät soá ñoà duøng khaùc nhau nhö bieåu ñoà, thoáng keâ
- Ñoái töôïng hoïc sinh coøn nhoû neân ñieàu kieän ñeå ñi xa khoåi nôi mình soáng coøn raát haïn cheá. Vì vaäy voán hieåu bieát veà moân ñòa lyù chöa coù bao nhieâu.Phaàn ñòa lyù lôùp 5, Daân cö Vieät Nam. Caùc baøi hoïc cho caùc em ñöôïc laøm quen vôùi moät soá khaùi nieäm veà daân soá, maät ñoä daân soá, daân cö, daân toäc, moät soá bieåu maãu thoáng keâ, bieåu ñoà. Ñeå giuùp hoïc sinh naém baét ñöôïc, khaéc saâu kieán thöùc cuûa baøi nhöõng ñoà duøng nhö sau:
- Hình aûnh caùc daân toäc ít ngöôøi.
- Bieåu ñoà hình quaït giöõa caùc daân toäc.
- Baûng thoáng keâ teân vaø soá löôïng ngöôøi cuûa 54 daân toäc nöôùc ta.
- Söu taàm tranh aûnh veà caùc daân toäc.
- Tìm hieåu caùc soá lieäu thoáng keâ môùi nhaát ñeå ñaûm baûo thoâng tin.
Phaàn III : Keát luaän.
-Vieäc laøm ñoà duøng vaø söû duïng ñoà duøng daïy hoïc ñaõ ñöôïc ngaønh giaùo duïc raát quan taâm vì ñaây chính laø cô sôû taïo ñöôïc söï thaønh coâng caùc tieát daïy. Hieäu quaû naâng cao chaát löôïng giaùo duïc toaøn dieän cho hoïc sinh ñöôïc taêng cöôøng. Khaåu hieäu “ Hoïc ñi ñoâi vôùi haønh”. 
- Đễ đáp ứng nhu cầu về đổi mới phương pháp dạy và học hướng tập trung vào học sinh. Người giáo viên phải suy nghĩ, lựa chọn những tài liệu trực quan cho từng bài dạy sau cho phù hợp.
- Giờ học sôi nỗi, sinh động , đảm bảo các em được hoạt động, học tập một cách tích cực, chủ động , sáng tạo, suy nghĩ độc lập, các em nói lên được ý kiến riêng của mình một cách tự nhiên không gò bó...
- Giúp học sinh nắm bài một cách có hiệu quả, trình bài các kiến thức đã thu nhận một cách phng phú, cụ thể, sinh động trong thời gian ngắn. Như vậy giành nhiều thời gian hơn để học sinh phát hiện, giải thích các trí thức nhỏ trong bài, liên hệ và áp dụng thực tế vào đời sống.
- Rèn kỹ năng thực hành cho học sinh như việc sưu tầm tranh ảnh, trình bài, miêu tả...
- Kiểm tra trí nhớ cần thiết trong các môn học. Sự kiểm tra có chuẩn bị đồ dùng dạy học, xem học sinh có thuộc , có nhớ hay không.
- Làm quen , biết cách sử dụng các phương tiện trực quan hiện đại ở trường.
- Trong giờ học , đồ dùng trực quan không phải mang cồng kềnh. Giáo viên giảng được nhiều các thao thác.
- Đồ dùng trực quan, góp phần xây dựng nhân cách học sinh và phát triển toàn diện nhân cách con người, các em có lòng yêu quê hương đất nước...
- Trên đây là những suy nghĩ và việc làm của tôi về : “ Làm và sử dụng đồ dùng dạy học môn tự nhiên và xã hội”.
 Tân Lộc, ngày 15 tháng 4 năm 2009
 Người viết
 Nguyễn Văn Đoàn