Sáng kiến kinh nghiệm Một số phương pháp rèn học sinh chậm tiến môn toán ở Lớp 4 - Phạm Xuân Thủy

 I.Đề tài: 
MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP RÈN HỌC SINH CHẬM TIẾN
MÔN TOÁN Ở LỚP 4.
 II. Đặt vấn đề:
 Bậc tiểun học là bậc học nền móng cho việc hình thành nhân cách, tri thứ của học sinh. Các môn học ở bậc Tiểu học có liên quan mật thiết và hỗ trợ cùng nhau. Trong các môn học, cùng với môn Tiếng Việt, môn Toán có vị trí quan trọng nhằm góp phần quan trọng những kiến thức cơ bản ban đầu về số học, các số tự nhiên , phân số, các đại lượng thông dụng, một số yếu tố hình học và thống kê đơn giản. Chính vì vậy việc hình thành kiến thức cơ bản cho học sinh ở bậc Tiểu học là rất cần thiết. Đặc biệt là đối với những học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, học sinh cần được hỗ trợ.
Thực tế cho thấy, học sinh cần được hỗ trợ thường tiếp thu bài chậm, kĩ năng vận dụng thực hành hạn chế, ít học bài, giao tiếp kém, rụt rèBởi vậy việc cung cấp kiến thức chuẩn kiến thức từng môn học, từng bài học. Một trong những hình thức nhằm nâng caochất lương học tập của học sinh là phải có sự quan tâm thường xuyên và đúng lúc của giáo viên, bạn bè và gia đình.
 III. Cơ sở và lí luận:
Xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm của quá trình dạy học và nâng cao hiệu quả giảng dạy, giảm tỉ lệ học sinh chưa hoàn thành môn học, từng tiến tới hoàn thành phổ cập đúng độ tuổi. Bằn lương tâm và trách nhiệm của một nhà giáo, từ kinh nghiệm giảng dạy của mình, bản thân tôi nghiên cứu tìm tòi và rút ra được “ Một số phương pháp rèn học sinh chậm tiến môn Toán ở lớp 4”
 IV. Cơ sở thực tiễn :
 Qua nhiều năm học ở bậc Tiểu học tôi đã nhận ra do một số nguyên nhân sau:
 -Ở trường,lớp :
 - Thông thường mỗi tuần, mỗi học sinh chỉ được học 5 tiết Toán, mỗi tiết giáo viên chỉ kiểm tra đánh giá được vài học sinh. Sau mỗi phần, mỗi chương có một bài kiểm tra1 tiết. Như vậy số lần đánh giá kiến thức về môn Toán cho mỗi em học sinh không được thường xuyên trong từng buổi học.
 - Học chậm tiến môn toán ở lớp 4 đa số là do các em hụt hổng những kiến thức cơ bản, kỹ năng tính toán chậm. Trong tời gian để cho các em này để cho các em luyện tập trên bảng không nhiều.
 - Trong một lớp học có rất nhiều đối tượng học sinh có mức độ học tập khác nhau. Thông thường đa số các em học sinh học tốt thì việc kiểm tra kiến thức giáo viên thực hiện dễ dàng vì hầu hết các em hiểu bài, bắt kịp kiến thức giáo viên truyền đạt ở lớp các em dễ dàng làm được tất cả bài tập giáo viên giao cho. Nhưng đối với các em chậm tiến thì rất khó khăn, vì các em tiếp thu chậm thậm chí không hiểu bài. Khi không hiểu bài dẫn đến trường hợp các tự trải nghiệm, tương tác, thời gian cả lớp làm các em này thường nghịch hoặc làm việc riêng, nếu có làm thì cũng không hiệu quả.
- Ở nhà : Do phụ huynh là người lao động chân tay, có cuộc sống vất vả một số phụ huyng huynh kiến thức còn hạn chế không có hoặc rất ít thời gian kiểm tra hoặc không .Không kiểm tra được bài vở của con em mình. Một số phụ huynh đi làm ăn xa giao phó con cho ông bà .Còn các em thì chưa ý thức được việc học của mình, ham chơi, đến lớp bị bạn trêu chọc khiến cáclow là trong học tập.
 Qua khảo sát chất lượng học sinh ngay từ đầu năm học tôi đã thấy chất lượng học sinh chậm tiến nhiều. Cụ chất lượng khảo sát học sinh ngay từ đầu năm học của lớp như sau:
TS học sinh
HS hoàn thành xuất sắc
HS hoàn thành
HS chậm tiến
31
3
21
7
Từ thực tế trên, tôi đã phân tíc và tự đặt ra cho mình câu hỏi: Phải làm gì? Làm thế nào để khắc phục tình trạng đó và nâng cao chất lượng học sinh trong lớp? Trước tình trạng đó tôi đã thực hiện một biện pháp 
V. Nội dung nghiên cứu:
 1. Quá Trình Chuẩn bị:
 -Sau khi khảo sát chất lượng học sinh đầu năm học tôi đã tiến hành họp phụ huynh đầu năm thông báo kết quả học tập của từng em cho học sinh rõ và yêu cầu phụ huynh nhắc nhở các em học tập tốt hơn ở nhà.
 - Bước tiếp theo đán giá học sinh. Nắm vững từng đối tượng học sinh.
 -Xếp chỗ ngồi cho học sinh, mỗi em học tiếp thu tốt ngồi với một học tiếp thu chậm hỗ trợ,xếp cho em này ngồi gần để giáo viên tiện kiểm tra.
 -Nắm vững hoàn cảnh gia đình, điều kiện học tập của từng em.
 -Trong khi soạn bài tôi nghiên cứu nội dung bài dạy và ghi chú những bài tập phù hợp với trình độ của các em để các em thực hành khắc sâu kiến thức, hiểu và làm được bài tập để các em tự tin dần.
 2.Quá trình thực hiện:
 Trong quá trình thực hiện, tôi tiến hành một số giải pháp sau: 
 *Giải pháp 1: Phân luồng đối tượng học sinh chậm tiến:
 Việc phân luồng đối tượng học sinh chậm tiến rất quan trọng , bởi lẽ: Nếu không biết được các em chậm tiến ở chỗ nào thì rất khó phù đạo.Qua khảo sát chất lượng môn Toán đầu năm có 7 em chậm tiến. Trong đó có ba em hổng kiến thức về cộng trừ, nhân chia và 4 em kĩ năng tính toán sai, chậm.Sau khi phân luồng đối tượng học sinh tôi tiến hành lên kế hoạch dạy học.
 *Giải pháp2:Lên kế hoạch dạy học:
 Đối 3 học sinh hổng kiến thức. Tôi xác định mức độ hổng, hổng chỗ nào để có biện pháp bù chỗ hổng cho các em.
 Với 4 em hổng kiến thức về cộng,trừ , nhân , chia tôi lên kế hoạch như sau:
 a,Dạy cộng, trừ
 -Dạy đọc viết chữ số (1 tuần)
 -dạy cộng , trừ các số có nhiều chữ số (2 tuần)
 B,Dạy tính nhân chia:
 - Cho học sinh hiểu, hình thành bảng nhân, từ bảng nhân học sinh rút ra bảng chia (2 tuần)
 -Dạy tính nhân: 2 tuần
 -Dạy tính chia 2 tuần
 c,- Dạy về giải toán: 2 tuần
 d,Hình thức dạy:
 Cchia lớp thành 2 nhóm đối tượng và tiến hành lồng ghép. Với ba em này tôi hạ thấp mục tiêu bài học, dạy các em các bài dễ đẻ các em tính cho thành thạo.Tôi tiếp tục chọn các bài tập cơ bản trong bài học chương trình toán 4 theo chuẩn kiến thức để dạy các em ước lượng đến cuối học kỳ 1cacs em đã đuổi kịp các bạn trong lớp về chương trình.
 *Đối với 4 em kỹ năng tính toán chậm.Ngoài việc dạy kiến thức trong chương trình toán 4 ,tôi tiến hành lên kế hoạch như sau:
 -Thời gian đầu (khoảng 4 đến 6 tuần) các em sẽ được làm số lượng bài tập bằng1/2 số lượng bài tập theo quy định.
 * Ví dụ:Trong bài: Phép chia cho số có một chữ số. Bài tập thực hành có 6 bài tập nhỏ. Học sinh trong lớp làm 6 bài, còn ba em chậm tiến cần làm từ 3-5 bài( yêu cầu phải đúng) 
 -Giao bài tập làm thêm cùng dạng để học sinh về nhà làm và nhờ bạn cùng nhóm kiểm tra
 *Ví dụ: Đặt tính rồi tính
5760:3 67580:2
3168:9 88060:5
 Ước lượng sau 4-6 tuần các em này sẽ theo kịp các bạn trong lớp.
 *Giải pháp 3: Dạy lồng ghép
 Sau khi lên chương trình dạy học thì giáo viên sẻ đưa vào dạy trong chương trình bằng hình thức dạy lồng ghép với học sinh trong lớp. Trong quá trình dạy học, học sinh chậm tiến làm bài dưới sự hỗ trợ của giáo viên. 
 *Giải pháp 4:Khai thác tổ nhóm, đôi bạn cùng tiến
 Bên cạnh đó, ở lớp tôi còn xây dựng một đội ngũ quản lí tốt, năng nổ thường xuyên kiểm tra các bạn chậm tiến vào 15 phút đầu giờ trước khi vào học. Đặc biệt là xây dựng tổ nhóm , đôi bạn học tập.Trong mỗi tổ nhóm tôi chọn em hoàn thành xuất sắc kèm em chậm tiến, em khá hơn kèm em chậm tiến.Thành lập tổ nhóm học tập 2-3 em trong đó có đủ đối tượng học sinh.Các nhóm trưởng có nhiệm vụ thường xuyên báo cáo với giáo viên chủ nhiệm hàng ngày hoặc trong giờ sinh hoạt lớp.
 *Giải pháp 5:Kết hợp đồng bộ giữa gia đình –nhà trường trong việc giúp đỡ học sinh chậm tiến. 
 Thực tế nếu chỉ giao cho đôi bạn học tập,kèm cặp, hoặc một giáo viên nào đó mà không có sự giúp đỡ chỉ bảo của phụ huynh thì kết quả khó mà thực hiện.
 Ngay từ đầu năm học, trong cuộc họp phụ huynh tôi đã hướng dẫn cách dạy học và cách kiểm tra vở ở nhà. 
 Nếu phụ huynh có điều kiện,việc giúp đỡ các em học,ôn lại các kiến thức trong lớp là việc khá dễ dàng.
 Nếu phụ huynh không có điều kiện. Tôi yêu cầu phụ huynh có trách nhiệm đôn đốc và kiểm tra bài ở nhà của các em. Nếu vì lý do nào đó mà em nào chưa làm bài tập ở nhà thì phải có ý kiến của phụ huynh.
 Bằng giải pháp trên,, tôi đã hoàn thành việc rèn học sinh chậm tiến.Kết quả khảo sát như sau:
Số lượng học chậm tiến
7/31 em
Chuẩn kiến thức
Chậm tiến
Giữa kỳ I
2
5
Cuối kỳ I
3
4
 Từ kết quả đó, sang học kỳ II tôi tiếp tục áp dụng cách trên,, rèn 4 em học sinh yếu cùng hỗ trợ cùng các em học sinh tích cực trong lớp,các bậc phụ huynh tôi chắc chắn rằng các em sẽ đạt kết quả tốt. 
Số lượng học sinh chậm tiến
em
Chuẩn kiến thức
Chậm tiến
Giữa kỳ II
Cuối kỳ II
 VI. Kết quả thực hiện đề tài:
 Quá trình dạy học, nhờ đã kiên trì bền bỉ, thực hiện rèn cho học sinh chậm tiến môn toán 4 nên hằng ngày các em được kiểm tra nhận xét thường xuyên, giúp đỡ kịp thời nên hầu hết các em đã làm được bài tập phụ đạo mà giáo viên cho về nhà. Bằng nhiệt huyết yêu nghề, bản thân có tinh thần trách nhiệm cao nên đã đẩy lùi tỉ lệ học sinh chậm tiến trong lớp. 
Chương trình đọc viết số cơ bản các em nắm được cách đọc, viết các số tự nhiên có từ 6 – 7 chữ số
Về đo lường thì thuộc bảng đơn vị đo lường và năm được mối quan hệ giữa các đơn vị đo liền kề. 
Có kĩ năng thực hiện bốn phép tính công,trừ,nhân,chia và những kiến thức cơ bản của chương trình toán 4. 
 Do có kế hoạch rèn luyện tận tình nên tỉ lệ học sinh chậm tiến trong lớp đã giảm dần. 
 VII. Bài học kinh nghiệm: 
 Trong giờ học,tôi đặc biệt chú ý đến việc theo dõi tiếp thu bài của các em . Chỗ nào cá em chưa hiểu hay còn lúng túng tôi giảng lại thật chậm và tỉ mỉ để các em dễ dàng tiếp thu bài . Khi các em đã hiểu và làm được tất cả các bài tập giáo viên giao thì các em cảm thấy thích học.Về nhà làm bài tập đầy đủ, đến lớp các em không còn ngại ngùng, rụt rè mỗi khi thầy gọi lên bảng làm bài.
	*Kết luận chung:
 Đây là những việc làm thiết thực, nhằm động viên , khuyến khích tinh thần học tập của học sinh, giúp cho cags em hiểu, làm được các bài tập mà thầy giáo giao cho, các em cảm thấy thích học và tự tin xung phong làm bài trên bảng. Từng bước nâng cao chất lượng học sinh . 
 Kết quả năm học 2022-2023 . Tôi sẽ sử tiếp cho năm học 2023-2024 . Chắc chắn sẽ đem lại kết quả tốt.
 Trên đây là một số giải pháp nhỏ của tôi trong việc giảng dạy môn Toán nhằm mục cuối cùng là nâng cao chất lượng học sinh.
 Nhìn chung đạt kết quả cao trong công tác giảng dạy của giáo viên cũng như trong việc học tập của học sinh. Tôi tin rằng các thầy cô giáo chủ nhiệm, ở bất cứ lớp nào cũng có thể thực hiện được như tôi. Đề tài của tôi chắc còn nhiều hạn chế và thiếu xót rất mong cấp trên và đồng nghiệp góp ý bổ sung để đề tài được hoàn thiện, thiết thực góp phần nâng cao chất lượng học sinh. 
 VIII. Ý kiến đề xuất:
 Để việc học toán của học sinh tiếp tục được nâg cao, tôi xin đưa ra một vài ý kiến đề xuất như sau:
 Cần quan tâm hơn nữa đối với giáo viên Tiểu học, thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên ở các phân môn , nhất là môn Toán.
 Cung cấp đầy đủ đồ dùng cho giáo viên.
 Hằng năm tổ chức sân chơi toán học cho các em.
 ngày 31 tháng 1 năm 2023
 Người viết
 Phạm Xuân Thủy